پاورپوینت بخش پنجم اقتصاد (pptx) 12 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 12 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
بخش پنجم اقتصاد
فصل سوم
متن وسوال+پاسخ فعالیتها+پاسخ پرسشهای پایان فصل
در حال حاضر، تحقق عدالت و پیشرفت اقتصادی برای تمامی جوامع، هدفی مهم به شمار
می رود. کشورهای عقب مانده یا عقب نگاه داشته شده، می کوشند خود را از قید و بند موانع داخلی و
خارجی برهانند و با دستیابی به پیشرفت اقتصادی، وضع مناسبی را برای زندگی افراد جامعه فراهم کنند.
در این موقعیت، دولت ها در صف مقدم اقدام برای پیشرفت همه جانبه کشور خود هستند و با
جدیت تمام تلاش م یکنند تا حرکت به سمت عدالت و پیشرفت را در جامعه آغاز کنند یا آن را سرعت
بخشند.
هر چند دولت ها به عنوان قوه مجریه کشور با داشتن بودجه و سیاست گذاری و مقررات گذاری
اقتصادی و مالی ، نقش اساسی در برنامه ریزی اقتصادی دارند، این به معنای نادیده گرفتن اهمیت قوه
مقننه و قوه قضاییه در تحقق اهداف اقتصادی نیست.
135
اصولاًریل گذاری قانونی، تأیید و تصویب برنامه ها بر عهده قوه مقننه است
و برقراری نظم، سلامت، پیشگیری و برخورد با مفاسد و اقدامات غیرقانونی با قوه قضاییه است.
اجرای قوانین و برنامه ها نیزبر عهده قوه مجریه است؛
بنابراین همه ارکان و قوای کشور در تحقق عدالت و پیشرفت نقش مهمی ایفا می کنند.
حرکت به سوی پیشرفت اقتصادی
این روند در دهه سوم انقلاب نیز ادامه داشت، ضمن اینکه به ثمر رسیدن بسیاری از طرح های اقتصادی و مولد، تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه کشور را بهبود بخشید. در نمودار زیر مشاهده می شود که چگونه تولید و درآمد سرانه کشور بعد از جنگ افزایش یافته است:
نمودار 1 روند درآمد سرانه ایرانیان به قیمت های ثابت
136
در دههٔ دوم عمر انقلاب اسلامی، عزم کشور بر حل کدام مشکلات اقتصادی بود؟
الف) مشکلات اقتصادی برجای مانده از زمان پهلوی وب) بازسازی خرابی های ناشی از جنگ بود.
همچنین در این ایام دولت با بازنگری نقش خود در عرصهٔ اقتصاد، کاهش برخی فعالیت های غیرضروری خود در اقتصاد و دادن آزادی عمل بیشتر به بخش خصوصی، تلا شهایی را آغاز کرد. از آن زمان تاکنون، سیاست کلی دولت، تشویق مردم به فعالیت هر چه بیشتر در عرصهٔ اقتصاد و واگذاری کارخانه ها و شرکتهای دولتی به بخش خصوصی بود که این روند همچنان ادامه دارد؛
همچنین برای آغاز جهش اقتصادی و پر کردنعقب ماندگی ها، نیازمند زیرساخت های اقتصادی لازم مثل: راه و ترابری، بندر و اسکله، نیروگاه برق، صنایع پایه مثل فولاد، مخابرات، پتروشیمی، بهداشت، سلامت و افزایش دانشگاه ها بودیم؛ بنابراین دوره
سازندگی اقتصادی شکل گرفت.
به این ترتیب، زمینهٔ لازم برای افزایش سرمای هگذاری بخش خصوصی فراهم، و حرکت به سمت رشد و توسعهٔ اقتصادی واقعی امکا نپذیر شد؛ بدین ترتیب دولت کوشید تا بر کارآمدی خویش بیفزاید. تلاش افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی، جذب سرمای هگذاری خارجی، افزایش کارایی و بهره وری در عرصهٔ اقتصاد به ویژه درچارچوب سیاست های اجرایی اصل 44 قانون اساسی، همچنان ادامه یافته است.
به رغم این تلاش ها و پیشرفت ها، ساختار اقتصادی ایران از تمامی مشکلات برجای مانده از دوران قاجار و پهلوی رها نشد.
با تأکید هوشمندانه مقام معظم رهبری از ابتدای دهه 80 ، اقتصاد در اولویت مسائل کشورقرار گرفت.
در ابتدای هر سال با توجه به مهم ترین و اصلی ترین مسائل کشور، یک (راهبرد سال) به پیشنهاد نخبگان کشور و توسط مقام معظم رهبری تعیین می شود.
در جدول صفحه بعد نام گذاری های اقتصادی سال های مختلف را می توان مشاهده کرد:
137
به رغم این تلاش ها و پیشرفت ها، ساختار اقتصادی ایران از تمامی مشکلات برجای مانده از دوران قاجار و پهلوی هنوز نیازمند چه کار و تلاش بیشتر بود؟
الف)رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی ب) بهره وری ضعیف عوامل تولید ج) اصلاح فرهنگ غلط مصرفی مردم د) کاهش بروکراسی (دیوان سالاری) اداری و) رفع نابرابری ها
از سوی دیگر دشمن بعد از ناکامی در جنگ های نظامی، انتظامی،امنیتی و فرهنگی، جنگ اقتصادی را تشدید کرد.
با قرار گرفتن اقتصاد ایران در بین کشورهای در حال پیشرفت و ورود به رقابت های اقتصادی منطقه ای و علم و فناوری، دهه چهارم انقلاب با عنوان دهه عدالت و پیشرفت و با مجموعه ای ازخط مشی های راهبردی مثل جهاد اقتصادی، اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد مردمی آغاز شد.
از جمله اقدامات دامنه داری است که نوید معماری اقتصادی نوین و پیشرفته را می دهد؟
سند چشم انداز بیست ساله کشور، طرح شعارهای سال که اغلب مضامینی اقتصادی داشت ابلاغ بیش از سی سیاست کلی، تدوین سند نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مطالبه تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اولویت های اقتصادی سال
شعار سال در واقع نشان دهنده گفتمان و راهبردی است که در آن سال از بیشترین اولویت برخوردار است؛ هر چند بعد از پایان سال نیز باید نسبت به آن حساسیت و مراقبت لازم به عمل آید.
فعالیت 1-3
چند مورد از شعارهای سال را انتخاب کرده و در کلاس در مورد ضرورت ها وآسیب هایی که به طرح این راهبردها منجر شده است، بحث کنید.
شعار سال 1375 مبارزه با اسراف و زیاده روی بود.به تمام سازمانها ونهادها جهت دوری از تجملات و مصرفگرایی وصرفه جویی ابلاغیه هایی صادر شد.
با دقت در جدول مشخص می شود که بیش از نیمی از شعارهای سال (به طور مستقیم یاغیرمستقیم) به موضوع«اقتصاد» مربوط است؛ به طور مثال در سال 1390 و 1391 به ترتیب بر مسئله«جهاد اقتصادی»و«تولید ملی » تأکید شده است.
منظور از«جهاد اقتصادی» این است که در اقتصادبه طور جهادی (تلاش خالصانه بیشتر و بهتر) عمل کنیم.
توجه به «تولید ملی » آثار مطلوبی بر اقتصاد کشور دارد؛ مانند افزایش درآمد دولت، افزایش اشتغال، کاهش تورم و... بنابراین خرید محصولات (کالا و خدمات)ایرانی، اقتصاد کشور را شکوفا خواهد کرد.
138
استفاده از محصولات ایرانی نشان دهنده حساسیت و غیرت ملی ما نسبت به آنها است و بیانگر رفتاری ارزشمند است. بدون تردید همه کسانی که کشور خود را دوست دارند، محصولات ایرانی را برکالای خارجی دارای مشابه داخلی«کالای خارجی دارای مشابه داخلی» ترجیح می دهند و با افتخار از آنها استفاده می کنند.
ریل گذاری اقتصاد
سیاست های کلی کشور، مسیر اصلی اقتصاد را مشخص می کند.
تاکنون بیش از ده سیاست کلی در زمینه اقتصاد توسط مقام معظم رهبری مشخص و ابلاغ شده است. توجه به این سیاست ها موجب می شود قطار اقتصاد در ریل خود حرکت کند و به مقصد نهایی برسد.
جدول زیر، عناوین سیاست های کلی اقتصادی را نشان می دهد:
139
چشم انداز اقتصاد
اقتصاد کشور باید پیوسته رشد و شکوفایی مستمر داشته باشد. برای دستیابی به این منظور،لازم است تمامی فعالان اقتصاد کشور تصویر مطلوبی از آینده داشته باشند. بیشتر کشورها این هماهنگی بین نخبگان، مردم و فعالان اقتصادی را با تدوین سند چشم انداز به دست می آورند.
در« سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران »نیز وضعیت اقتصادی در افق سال 1404 ه.ش.
توصیف و مشخص شده است.
در سال 1404 ه.ش. اقتصاد کشور در وضعیت وموقعیت (مقصد) تعیین شده به چه صورت خواهد بود:
کشوری با جایگاه اول اقتصادی در سطح منطقه آسیای جنوب غربی، ارتقای نسبی سطح درآمدسرانه، رسیدن به اشتغال کامل و....
چه مواردی باید متناسب با این سند چشم انداز تنظیم و تعیین شود؟
لازم است که شاخص های کمی کلان برنامه های توسعه و بودجه های سالانه مانند میزان سرمایه گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، میزان اشتغال و تورم، کاهش فاصله درآمد میان دهک های بالا و پایین جامعه تعیین شود.
فعالیت 2-3
با مراجعه به سایت مجمع تشخیص مصلحت نظام، در مورد رابطهٔ سیاست های ابلاغی فوق و تحقق چشم انداز بحث کنید.
در تهیه، تدوین و تصویب برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالیانه، این نكته مورد توجه قرار گیرد كه: شاخص‌های كمی كلان آنها از قبیل: نرخ سرمایه گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، كاهش فاصله میان دهك‌های بالا و پایین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانایی‌های دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاست‌های توسعه و هداف و الزامات چشم انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاست‌ها و هدف‌ها به صورت كامل مراعات شود.شایان ذكر است این چشم انداز مبنای تنظیم سیاست‌های كلی چهار برنامه پنج ساله آینده خواهد بود و افق جهت گیری كلی فعالیتهای كشور را در ابعاد مختلف در بیست سال آینده مشخص می‌نماید.
اقتصاد مقاومتی ضامن پیشرفت
برای تداوم پیشرفت اقتصادی چه مواردی الزامی است ؟
علاوه بر ارتقای توان تولید به عنوان عنصر اساسی پیشرفت، مقاوم سازی اقتصاد و آسیب ناپذیری آن از فشارها و تکانه های مختلف الزامی است. اقتصاددانان با چه اصطلاحاتی مسئله مقاوم سازی اقتصاد را پیگیری و اجرا می کنند؟
«ثبات اقتصادی» ،« استحکام اقتصادی » ،«ضد شکنندگی» ،«تاب آوری اقتصاد »و«پایداری».
اقتصاد ایران در یک صدسال اخیر به ویژه بعد از انقلاب اسلامی ، همواره از سوی دشمنان دچار آسیب و تحریم و فشار بوده است.
از سویی دیگر شتابی که اقتصاد ایران در سال های اخیر داشته، مستلزم چیست ؟
مقاوم سازی بیشتر و تقویت ساختارهاست و از این رو اقتصاد کشور برای حفظ و برطرف سازی موانع پیشرفت و شتاب بیشتر باید در مقابل بحران های داخلی و خارجی، مصون و مقاوم باشد.
140
در این وضعیت بحث از اقتصاد مقاومتی از سوی کارشناسان، نخبگان و مقام معظم رهبری مطرح، و سیاست های کلی آن به عنوان یک سند ملی پذیرفته شده توسط مسئولان و نخبگان کشورابلاغ شد.
این سند شامل مجموعه توصیه هایی است که در صورت رعایت، اقتصاد کشور را در مقابل آسیب ها مصون می سازد و پیشرفت اقتصادی را تضمین می کند.
مؤلفه های اقتصاد مقاومتی را به طور خلاصه م یتوان در ده محور بررسی کرد:
1 درونزایی:
چرا عوامل اصلی تولید در اقتصاد کشور به عنوان محرک اصلی پیشرفت باید از درون کشور نشأت بگیرد؟
زیرا اگر عوامل اصلی پیشرفت اقتصادی کشور به بیرون وابسته باشد دروضعیت بحرانی مثل تحریم دشمن عوامل اصلی پیشرفت کشور را محدود می سازد و کشور با مشکلات بسیاری روبه رو می گردد.سرمایه گذاری خارجی در صورتی می تواند به پیشرفت کشور کمک کند که عوامل داخلی تولید را تقویت کند؛ در غیر این صورت سرمایه گذاران خارجی در زمان بحران ممکن است تصمیم به خارج کردن سرمایه بگیرند و اگر رشد اقتصادی منبع درونی نداشته باشد با خروج منابع خارجی متوقف خواهد شد.
2 برونگرایی و گسترش ارتباطات :
رشد اقتصادی کشور چه وقتی تضمین می شود؟
وقتیکه آنچه در درون کشور تولید می شود، در سطح گسترده توسط کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.از این رو صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا به کشورهای متعدد در سراسر جهان، با اولویت کشورهای همسایه و شرکای تجاری، به مقاوم سازی اقتصاد کشور می انجامد.
141
منظور از اقتصاد مقاومتی ؟
اقتصاد مقاومتی ، اقتصادی است پیشرفته، مردمی و دانش بنیان که در برابر تهدیدات و تکانه های داخلی و بیرونی آسیب ناپذیر است و با اتکا به قابلیت ها و ظرفیت های داخلی و استفاده از فرصت های بیرونی، نیازها و مشکلات اقتصادی را رفع می کند و با تحریم ها و تهدیدات متوقف نمی شود. اقتصاد مقاومتی، تضمین کننده عزت و پیشرفت کشور در بلندمدت و رفع کننده مشکلات جاری در کوتاه مدت است.
فعالیت 3-3
تحقیق کنید در چه کشورهایی و چگونه برنامه مقاوم سازی اقتصادی اجرا شده است؟ برزیل علاوه بر جایگزینی واردات، پس از مدتی سمت گیری صادرات را هم مدنظر قرار داد.2- ونزوئلا: با شدت گرفتن تحریم های آمریکا از سال 2011 علیه ونزوئلا، این کشور با دولت های ایران، روسیه، کره، سوریه و چین روابط تجاری روابط خود را برقرار کرد و از راه فروش محموله های نفتی به این کشورها سعی بر این داشت که بتواند با تحریم ها مقابله کند.3و4) می‌توان به کشور هند و اروگوئه اشاره کرد.بعد از انقلاب اروگوئه که تقریباً همزمان با انقلاب اسلامی ایران بود بلافاصله دستورالعمل اجرای اقتصاد مقاومتی به منظور دستیابی به استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به اجرا در آمد. هند هم با برنامه ای تحت عنوان تولید نمک سیاست جایگزینی واردات را انتخاب کرد.
