پاورپوینت مسجد امیر چخماق یزد ( مسجد جامع نو ) (pptx) 12 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 12 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
مسجد امیر چخماق یزد ( مسجد جامع نو )
معرفی
موقعيت مسجد امیر چخماق
محلة امیر چقماق از جمله محلات معروف و قدیمی یزد می باشد که ازسمت شمال به محله سرباز ، ازجنوب به محله خواجه خضر ، از شرق به محله نظر
كرده ، واز غرب به خيابان امام خميني محدود ميشود. مسجد مذكور كه در ضلع جنوبي ميدان امير چخماق واقع است وبنابر تاريخ يزد در خارج شهر
قرار داشت وحتي در دوران سلطنت محمد شاه قاجار ـ كه حصار شهر تا آن زمان باقي بود ـ مسجد خارج از شهر بوده است .
وجه تسميه
نام اين محله در ابتدا محله دهوك بوده است كه پس از احداث مجموعه اميرچخماق توسط اميرچخماق شامي از حکام یزد در دوران تیموری ( شاهرخ )
وهمسر او ستی فاطمه ، به محله مير چخماق تغيير نام يافت .
مجموعه امير چخماق كه يكي از شاخص ترين مجموعه‌هاي تاريخي شهر يزد محسوب ميشود تقريباً در وسط بافت قديمي شهر واقع شده و يكي از
نقاط سوق الجيشي و مهم يزد محسوب ميشود. اين مجموعه با ارزش كه نقطه خيابان‌هاي اصلي شهر است شامل مسجد، تكيه، بقعه ستي فاطمه،
بازارچه حاجي قنبر، آب انبار ستي فاطمه، نخل و آب انبار تكيه امير چخماق مي‌باشد. اين ميدان در عصر صفوي هم به همين نام شهرت داشت. در زمان
شاه عباس برخي از اين آثار احياء شده است، از جمله چهار سوقي بر روي كاروانسرا ساخته شده است. اوايل قرن سيزدهم هجري ميدان جلوي مسجد و
سردر بازار تبديل به حسينيه شده است . البته آنچه مسلم است در آن زمان، اين مكان نقش حسينيه را نداشته، چون ساخت چنين فضاهايي از زمان
صفويه به بعد در ايران رواج پيدا كرده است. در شرق ميدان ا مير چخماق، بازاري به نام حاجي قنبر وجود دارد بعدها بر سردر بازار بناي زيبا و بلندي به
اسلوب بناهاي موجود در تكيـه‌هاي يزد سـاخته شد. اين بنـاي عظيـم يكي از معـرف‌هاي شهر يزد است. مسجد امير چخماق كه در تاريخهاي يزد به
نام مسجد جامع نو نيز خوانده شده است . اين مسجد در سال 841 هـ.ق به پايان رسيد و از حيث زيبايي، وسعت، اهميت و اعتبار بعد از مسجد جامع
شهرقراردارد.
سامانۀ کارکردی
در طرف راهروی شمالی که از درب کریاس (ساختمان جلوي درب وروردي) مسجد به صحن وارد میشود.
دراين مجموعه دو آب انبار به نام‌هاي ستي فاطمه و تكيه امير چخماق (آب انبار حاجي قنبر) وجود دارد كه آب انبار ستي فاطمه دركوچه شيخ اسداله در ضلع جنوبي ميدان امير چخماق قرار گرفته و مربوط به دوره صفويه است. در حالي كه آب انبار تكيه امير چخماق در حد فاصله تكيه و بازارچه حاجي قنبر واقع شده و احتمالاً قدمت آن نيز به دوره صفويه مي‌رسد. اين آب انبار در حال حاضر به عنوان موزه آب مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
محراب صفه اصلي از كاشي معرّق وبا طاقنماي مقرنس كاري است ودر وسط‌آن سنگ مرمر خوش تراشي به اندازه 38/2×15/1 متر نصب است.
غرفه دست چپ ايوان يك سنگ مرمر به اندازه 95×54 سانتيمتر قرار دارد كه بر آن نقش قنديل ديده مي شود ودر چهار گوشه اش به خطّ كوفي
((الله، محمد ، علي )) تكرار شده است.
5. در غرفه دست راست سنگ قبر محمد شفيع( متوفي 1037 هجري) به اندازه 30× 28 سانتي متر نصب است
گرمخانه دري چوبي دارد كه بردولنگه آن عبارت: ((لااله الا الله ، علي ولي الله حقاً حقا)) به خطّ نسخ وميان دوكتيبه كنده كاري شده است .
7. درب كوچكي كه روي آن تاريخ 973 نوشته شده است در ضلع شمال شرقي مسجد دیده می شود.
8. ورودي ديگري نيزدر ضلع شرقي و داخل‌كوچه مسجد اميرچقماق قراردارد كه نماي آن ازكاشي وبا آجرهاي لعابدار پوشيده شده است .
9. اطراف ايوان بلند شبستان باكاشي سبز وقهوه اي بر روي زمينه سرمه اي نقوش اسليمي مخلوط كار شده است.
10. بر روى در جلویى مسجد كه در مقابل میدان امیر چخماق است، قطعه سنگى وجود دارد كه بر روى آن نوشته هایی با خط نسخ به چشم مى خورد.
11. در شمال راهرویى كه به صحن مسجد منتهى مى شود نیز كاشى هاى معرق كارى شده زیبایى وجود دارد كه در پنجره ها و بالاى درها خود نمایى مى كند.
12. این مسجد دارای دو شبستان زمستانی و تابستانی است که در قسمت تابستانی آن (بالای محراب) بادگیر بسیار زیبایی واقع شده است.
شبستان زمستانی مسجد در سوی دالان ورودی قرار دارد که نور آن با سنگ مرمر تامین می شود.
13. بخشی از سردر ایوان مزین به کاشی معرق است و کتیبه هایی در کاشی های معرق از سمت راست و چپ وجود دارد.
سامانۀ انسانی
معرفی اقلیم منطقه گرم و خشک :
از جمله خصوصیات بومی این منطقه عبارتند از :
بافت متراکم و کاملاً محصور، کوچه های باریک و پوشیده با طاق
پلان فشرده و درونگرا
استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی بالا، دیوارهای قطور
طاقهای گنبدی شکل و قوسی شکل
ارتفاع اتاقها زیاد است.
وجود زیرزمین در خانه ها
استفاده از بادگیر برای خنک سازی ساختمان
بازشوهای کوچک
فرم ساختمان بهتر است در طول محور شرقی – غربی گسترش یابد.
مناسبترین جهت استقرار ساختمان 30 – 15 درجه شرقی است.
اقلیم و نور
مناطق بیابانی و گرم و خشک تابش مستقیم و شدید دارد اما بدلایل حرارتی از تابش مستقیم آفتاب جلوگیری می شود، منبع اصلی نورپردازی در این
مناطق انعکاس نوری است که از ساختمانهای مجاور دریافت می کنند. در اقلیم گرم و خشک باید از تابش مستقیم آفتاب به فضای داخلی جلوگیری کرد
و نور منعکس شدة داخلی مفیدترین نورپردازی خواهد بود.
سامانۀ کالبدی
1. دردوسوی راهروي شمالي پنجره هايي پوشيده از كاشي معرق مشبك قرار گرفته است .
2. بخشي از سردر ايوان مزيّن به كاشي معرّق است .
3. محراب صحنه اصلی از کاشی معرق است با ساختمانی مقرنس کاری که در وسط آن سنگ مرمر بسیار خوشتراشی به اندازه 1/15 * 3/38 متر نصب شده است که شکوه هنر کاشیکاری اسلامى- ایرانى را به نمایش می گذارد. این شکوه در گنبد مسجد امیر چخماق که با کاشی های سبز پوشیده شده است.
4. در وسط مقرنس کاری یک گل مربع به اندازه 54 * 95 سانتیمتر نصب است و در دست چپ، یک سنگ مرمر به اندازه 28 * 30سانتیمتر نصب شده است.
5. سر در شرقی مسجد دارای کتیبهای از کاشی معرق به خط ثلث محمد الحکیم است و جرزهای آن آجری رنگ میباشد.
6. در طرف راهروی شمالی که از درب کریاس به صحن وارد میشود، شبکههایی ظریف از کاشیهای معرق در پنجرهها نصب شدهاند.
7. در‌دوطرف شبستان مسجد طاق نماهايي شبيه مسجد سرپلك وجود دارد،كه قسمت عقب آن به دو‌راهرو‌درطرفين منتهي ميشود.
8. با توجه به اينكه كاشي هاي شش ضلعي‌آبي رنگ زينت بخش ازاره شبستان گرديده، محراب نيز بوسيله كاشي هاي معرق لاجوردي، طلائي و‌سفيد پوشيده شده است.
9. نور داخل شبستان توسط‌چهارپنجره درسقف ورودي ودو راهروي‌طرفين آن تأمين مي‌گردد.
10. بدنۀ ديوارها از‌گچ سفيد و‌نماي ايوان ازكاشي وآجرهاي لعابدار به رنگ لاجوردي وسبز پوشيده شده است.
سامانۀ سازه ای یا ساختاری
1. گنبد مسجد خمیده و ترکدار است با کاشی سبز رنگ کاشی شده و پیرامون آن نیز کتیبهای به خط کوفی قرار دارد.
2. مسجد مير چخماق با كاشي‌هاي معرق و طاق‌هاي مقرنس اثري است كه از نظر مرتبه زيبايي بعد از مسجد جامع قراردارد و به مسجد جامع نو نيز
معروف است.
3. در دوران فتحعلي شاه قاجار ، توسط حاجي حسين عطّار بر شبستان مسجد تغييراتي صورت گرفت .
4. اين مسجد داراي ايوان وسردر رفيع كه پيشخوان زيباي آن از شهرت بسزايي برخوردار است .
5. وروديهاي مسجد با‌دوجهت شرقي وشمالي به ايوان بلند ختم مي گردد .
6. در جلوي قسمت شرقي،كتيبه‌ي باشكوهي است كه به لحاظ هنرخطاطي اهميت بسزايي دارد وتاريخ ساخت مسجد در آن آمده است.
شبستانهاي زمستاني مسجددر دو سوی دالان ورودي قرار داردكه نورآن باسنگ مرمرتأمين مي شود. همچنین مسجد مؤذنه مستطيل شكل آجري دارد كه بر ورودي ضلع شرقي مسجد مشرف مي باشد .
