مقاله انجير 29 ص (docx) 29 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 29 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
انجير
نام جنس انجیر Ficus L. است .که از نام لاتین قدیم گیاه گرفته شده است . این جنس از تیره توت یا Moraceae است و دارای 800گونه می باشد .
- ويژگي هاي گياهشناسي جنس انجير :
درختان ، درختچه ها و یا گیاهان اپی فیت و بالارونده خزان پذير و یا همیشه سبز با شاخه هاي كوتاه است . اين درخت داراي پوست قهوه اي يا خاكستري و برگهاي متناوب بوده تمام قسمتهای گیاه دارای شیرابه می باشد.
گلها تک جنس و گیاه تکپایه یا دو پایه است . گل آذین به شكل كوزه در آمده و گلهای کوچک تک جنس فاقد گلبرگ به سطح داخلي آن چسبیده اند در گونه های مختلف انجير گلهاي نر و گلهاي ماده به شكلهاي متفاوت و در مواقع مختلف سال تشكيل مي شوند مثلاً در کوزه(گل آذین) های بهاره ، گلهاي نر كه داراي گلپوش سه قطعه اي و سه پرچم هستند همراه با گلهاي سترون و نازا كه خامه اي كوتاه دارند ، ديده مي شوند . در کوزه های تابستاني فقط گلهاي ماده بارور با خامه بلند وجود دارد در کوزه های پائيزي فقط گلهاي پنبه اي ديده مي شود .
عمل گرده افشاني و لقاح در اين گياهان بوسيله حشره کوچکی به طول 2تا3میلیمتر بنام Blastophago glossorum انجام مي گيرد و در جريان گرده افشاني ابتدا حشره ماده به داخل گل آذین کوزه مانند كه داراي گلهاي پنبه اي است وارد مي شود و داخل آن تخمگذراي مي كند . سپس حشرات به وجود آمده از تخم در داخل نهنج جفت گيري مي كنند بعد بلافاصله نرها مي ميرند و حشرات ماده در حالي كه دانه هاي گرده به بدن آنها چسبیده از کوزه مربوطه خارج مي شوند و وارد گل آذین دیگر برای تخمگذاری می شوند. بدين ترتيب دانه هاي گرده را به داخل کوزه پایه هاي ديگرمي برند و سبب لقاح گلهاي ماده موجود در آنها مي شوند .
میوه انجير خوراكي در واقع نوعی میوه کاذب است که از گل آذین کوزه مانند آبدار بوجود آمده است . کاسبرگهای هر گل نیز گوشتی شده است . ميوه هاي حقیقی گیاه فندقه بوده که به تعداد بي شماري در هرکوزه (گل آذین ) قرار دارند . دانه انجير داراي جنين مستقيم يا خميده و شامل آلبومن يا فاقد آن است .
- معرفي گونه هاي جنس Ficus :
لول یا لور Ficus bengalensis L.
از درختان بزرگ كائوچويي در جزاير و بنادر جنوب مانند آبادان و بوشهر تا چا ه بهار و تيس مي باشد . اصل این گیاه از هند شرقي است .
از ساقه هاي هوايي آن ريشه هاي هوايي بي شماري ظاهر مي شوند به طوري كه به زمين مي رسند و در اطراف درختان بزرگ صدها متر مربع زمين را اشغال مي كنند . این ریشه ها را ریشه های شمعی گویند . برگهاي لور بيضي شكل و درست و براق و طول آن به cm 25 بالغ مي گردد .
ميوه گیاه بي پايه و به درشتي فندق است و چوب آن خاكستري رنگ مي باشد و سختي و دوام چنداني ندارد ولي در آب دوام مي كند و چوب ريشه هاي هوايي آن سخت است .
نام اين درخت در جنوب لول ، لور ، درخت مكرزن است و در جزيره خارك ، ليل و در جزيره كيش لير ناميده مي شود و در كتب مختلفه به اسامي اثاب ، الول بروبرگت و كراك نامبرده شده و تصور مي شود . كه سه نام اخير نامهاي اين درخت در هند است.
2- انجير ( Ficus carica L.)
اين گونه داراي واريته هاي زير است :
Ficus carica var genuine Boiss.
Ficus carica var Johannis Boiss
Ficus carica var rupestris Hausskn
Ficus carica var genuina : درخت انجير در اغلب جنگلهاي شمال و ساحل درياي خزر وجود دارد ولي بيشتر طالب نقاط گرم و خشك مي باشد و بطور پراكنده مي رويد . در جنگلهاي ارسباران و گلي داغ نيز ديده مي شود اما تا ارتفاع زيادي از جنگل بالا نمي رود .
پائين ترين نمونه هاي آن در سواحل شمال است و حد اعلاي آن در ارتفاع m 1800 اسالم است . درخت انجير علاوه بر جنگلهاي شمال در استپهاي مختلف و جنگلهاي غرب نيز ديده مي شود . چوب آن در شمال مصرف روستايي ندارد و فقط براي تهيه تخته صندوقهاي مركب مصرف مي گردد .
ارتفاع درخت انجير به 6 متر و قطر آن به 40 سانتي متر مي رسد داراي تنه اي صاف و خاكستري است و برگهايش لوب دار و زبر مي باشد و نهنج ميوه آن گوشتي و شيرين است . نامهاي محلي آن عبارت است از :
انجيل ( در مازندران) – انجير ( درنور )- شال انجير (در آمل )– گم شو(درارسبلان )
ديوانجير ( در رامسر )- انجي ( در طوالش ) هنجير ( در كردستان)- كشكل ( در رودسر ) و نام عربي آن تين است .
Ficus carica var Johannis
اين انجير در طبس و بلوچستان و فارس و درنقش شاهپور كازرون و ارتفاعات تخت جمشيد و در ارتفاع m 1500 از سطح دريا ديده مي شود . درختچه ايست كم برگ برگهاي آن خيلي بريده است و روي آن زبر و پشت آنها كركدار است ميوه آن تخم مرغي گلابي شكل و كمي مخملي است .
Ficus carica var rupestris
اين انجير در استپهاي غرب و جنوب مانند لرستان و اراك و كهكیلويه و فارس مي رويد و تا ارتفاع m 1800 بالا مي رود برگهاي آن كامل است و فاقد بريدگي مي باشد و كشيده و تخم مرغي است ميوه آن گلابي شكل و كم و بيش كركدار است .
- فيكوس برگ درشت ( Ficus elastica Roxbg.):
اين درخت در جنگلهاي مرطوب آسياي حاره مي رويد درختي است زيبا با برگهاي درشت یشمي رنگ و براق جوانه انتهايي آن را برگه سرخ رنگی مي پوشاند .
اين گیاه بعنوان گیاه زينتی در منازل بكار مي رود و زمستان در داخل گلخانه آن را از سرما محفوظ نگاه مي دارند. نام فارسي آن که در بين باغبانان متداول شده : فيکوس ، كائو چوك و فيکوس برگ درشت است . فيکوس ابلق و اريته ای از آن مي باشد .
4 – فیکوس ابلقFicus elastica Roxbg. var aurea :
اين فيكوس با برگهاي سفيد متمايل به كرم رنگ خود از ارقامي است كه مورد توجه بعضي از علاقه مندان قرار گرفته است و مانند گونه خود بايد در زمستان از سرما محفوظ گردد .
5- فيكوس برگ ريز ( Ficus eriobotryoides Kunth. & Bouche)
موطن اصلي اين درخت معلوم نيست و به عنوان درختان زينتي در گلخانه حفظ مي شود و با ساير گونه هاي فيكوس مخلوط مي باشد . سطح تحتاني برگهاي آن قهوه اي رنگ است و ساقه درخت از موهاي ريز پوشيده شده است .
- فيكوس پرسيكا( Ficus persica Boiss. )
درختچه ايست با شاخه هاي بلند و برگهاي گرد يا تخم مرغي و لوب دار که ميوه آن تخم مرغي و گلابي شكل است و از ارتفاعات جنوب غربي ايران در دالكي نامبرده شده است .
– انجير چسب ( Ficus Pumila L.)
اين انجير در شمال كشور در هواي آزاد مي رويد ولي در تهران و ساير نقاط سرد در گلخانه نگهداري مي شود . اين انجير بوسيله ريشه هاي صعود کننده
خود از ساير درختان بالا مي رود. برگهاي گیاه تيره و هميشه سبز است و برگهاي جوان آن به قهوه اي روشن متمايل مي شود طول برگ به 2-4 سانتيمتر می رسد .
8 - انجير معابد ( Ficus religiosa L.)
انجير معابد از درختان بزرگ هند مي باشد و داراي برگهاي قلبي شكل با انتهاي خيلي باريك و كشيده است و رنگ سبز چمني آن زيبا است . در ايران دربعضي از باغها و در داخل گلدان كشت مي شود ودر زمستان آن را به گلخانه مي برند . نام محلي آن در هند پي پل و در ايران بنام انجير معابد مشهور است و در تیس كائوچو ناميده مي شود ودر كتب نيز اراك الهند نام برده شده است . در بلوچستان ، نصير آباد و جزاير جنوبي مي رويد .
9 – بنجامین ( Ficus benjamina)
این گونه فیکوس از گونه های زیبا و زینتی است که ارتفاع آن تا پنج متر می رسد
برگها به رنگ سبز روشن و پهنک آن بیضی شکل و نوک تیز است .شاخه های گیاه آویخته و انعطاف پذیر است و به همین علت نام انگلیسی آن فیکوس مجنون می باشد . این گیاه به نور کافی اما غیر مستقیم نیاز داشته و به سرما حساس است .
واریته ابلق این گیاه نیز وجود دارد که از زیبایی خاصی برخوردار است این واریته انعطاف پذیر تر از واریته سبز بوده و ریشه آن معمولا از رشد کمتری برخوردار است لذا معمولا روی پایه واریته سبز پیوند زده می شود .
انجیر، اولین محصول زراعی بشر
انجیر
در فرهنگ ملل مختلف آمده است انجیر میوه خدایان است و در انجیل و در کتاب تکوین آمده که آدم و حوا بعد از خوردن میوه ممنوعه از درخت دانش خیر و شر ،خود را با برگهای انجیر پوشاندند
انجیرها شامل تقریبا ً800 گونه از درختان چوبی،بوته ها و تاکها هستند و به خانواده Moraceae تعلق دارند. آنها درسرتاسر نواحی استوایی و گرمسیری وجود داشته و گونه های کمی از آنها در مناطق معتدل گسترش دارند. این دسته شامل یک گونه به نام انجیر معمولی(F. carica) است که انجیر تجاری به نام figرا تولید می کند؛بسیاری از انجیرهای گونه های دیگر هم خوراکی هستند اما مصرف چندانی ندارند. نمونه های دیگر این گونه ، درخت Banyan و Peepul (انجیر هندی) می باشد. بیشتر گونه های این میوه برگهایی همیشه سبز دارند اما انواعی که در آب و هوای معتدل و فصول خشک طولانی مدت رشد می کنند برگ ریز هستند. درخت انجير 100 سال عمر مي كند و 100فوت ارتفاع دارد. اما درختان بومي6فوت ارتفاع دارند.
میوه انجیر از گلهایی که بصورت خاصی سازگار شده اند حاصل می شوند. انجیر به شکل پیاز ( میوه ای ثانوی به نام syconium) و دارای دهانه کوچکی در انتها ( ostiol) می باشد ، دانه های خوراکی کوچک و قرمز رنگی در حفره داخل آن وجود داردانجیر معمولی یا Ficus carica که بومی جنوب غربی آسیا است( از شرق ترکیه تا افغانستان ) به منظور میوه آن کشت می شود. در آمریکا انجیر در کالیفرنیا ، تگزاس ، یوتا ، ارگان و واشنگتن پرورش می یابد.
انجیرها از دو جنس نرماده ( که چون فقط بزها آنها را می خورند انجیر وحشی نامیده می شوند) و ماده به دست می آیند .زمانیکه یک انجیر وحشی می رسد ، انجیر وحشی دیگری باید محیای گرده افشانی شود. انواع گرمسیری مداوم به بار می نشینند و موجب می گردند تا حیوانات میوه خوار در زمانی که میوه های جنگلی وجود ندارد زنده بمانند. انجیرهای وحشی هر سال سه محصول و انجیرهای خوراکی دو محصول می دهند که اولین آن breba نامیده می شوند و انجیرهای breba ، olynths هستند.
شكوفه انجير داخل ميوه مي ماند و زنبورها را داخل خود مي كشد تا گرده ها را پراكنده كنند. اما فقط ميوه آن قابل خوردن است. انواع متفاوتي از انجير وجود دارد. كه بر حسب رنگ از سياه تا سفيد دسته بندي مي شوند و انواع سبز براي خشك كردن به كار مي رود.
انواع انجير:
آدرياتيك (Adriatic): رنگ آن سبز كمرنگ مايل به زرد و بخش داخلي آن، قرمز رنگ است. به شيريني انواع ديگر نيست. طعم نوع خشك آن مطبوع است. البته به صورت تازه هم مصرف مي شود.
قهوه اي (Brown turkey): اين نوع انجير قهوه اي با طعم شيرين، پر آب است و به هر دو صورت خشك و تازه مصرف مي شود.
كالي ميرنا (Calimyrna): اين نوع انجير، بزرگ و كم آب است و پوستش سبز و گوشتش سفيد است. به شيريني نوع Mission نيست. اكثراً به صورت خشكبار مصرف مي شود. پوست ضخيمي دارد كه هنگام خوردن گرفته مي شود.
خواص دارویی گیاه انجیر:
انجیر محتوی عناصر غذایی و مواد شکری است که فایده اش در بدن آشکار است. به مقدار فراوان دارای ویتامینهای آ,ب,ث و مواد معدنیی چون آهن, برم ,منگنز, منیزیم , سدیم , پتاسيم، فيبر ,كلسيم ,مس, روی, فسفر و گوگرد می باشد و مقدارکمی آرسنیک , چربی وسفیده ای است .از همه بیشتر مواد قندی دارد انجير پخته در گذشته به عنوان شيرين كننده به جاي شكر مصرف مي شد
انجير مصارف پزشكي بسیار دارد و مدٌر و ملٌين است . میوه ای هست از بهشت یک میوه سهل الهضم و اشتها آور است و باید قبل از غذا خورد تا مجاری دستگاه هاضمه و گوارش را باز کند . برای هضم و دفع ,غذا را آماده می سازد مربا و کمپوت انجیر بهترین غذا و ضد یبوست است . از جوشاندن شیر به همراه انجیر شربتی بدست می آید که نرم کننده سینه و معده است لثه را محکم و غرغره آن سینه و گلو را نرم و دردهای کهنه را شفا می دهد کمی چاق کننده است بخصوص اگر چهل روز به همراه بادیان رومی میل شود حرارت و تشنگی را تسکین و معرق و سموم و چربی را با عرق بیرون می راند. کبد را تقویت , ورم طحال را تسکین میبخشد خوردنش با کره مقاومت بدن را در برابر سموم بالا می برد خوردنش بهمراه پسته ,بادام گردو و موز بمنظور تقویت حافظه, قدرت تعقل و تفکر و شهوت سودمند است و بخورید که موجب رقت و قوت قلب است. قوه باه را زیاد می کند . عربها بیماری سفلیس را با خوردن انجیر و بادام و امساک از چیزهای دیگر معالجه می کردند.
گرد آن که حاصل کوباندن میوه است (چون قهوه) برای سیاه سرفه ذات الریه و سینه دردهای مزمن ذات الجنب آسم تنگی نفس سرما خوردگی هم مفید (یا بامقداری شیر جوشانده و آن را غرغره کرد) است و شستن دهان با جوشانده انجیر خشک ورم دهان و ورم گلو و هم لثه را درمان میکند. انجیر گرم و تر را برا ی درد سینه و سرفه و بیماری سپرز نافع است .وجود گوگورد سبب ازدیاد مو شده و از ریزشش جلو گیری می کند.
کوبیده شده انجیر تازه با زوفای به از خشکی در آمدن مزاج کمک میکند اثر آن قوی تر هم میشود اگر گل زنبق یا سوسن یا شاهی به آن اضافه شود.جوشانده شاخه های انجیر برای استسقا و پوست تازه آن برای اسهال خونی تجویز می شود . بوی بد دهان را ازبین می برد .ضماد گرد انجیر با آرد جو مسکن درد عضلات و دمل وکورکها را باز می کند. ضمادش با روغن زیتون در معالجه ترکیدن پوست که از گرما ایجاد شده باشد مفید است . حمول انجیر با عسل زخم و جراحات را از بین می برد و از ترشح وخونریزی جلوگیری می کند. چهار میوه انجیر, خرما,کشمش و عناب مفید جهت نرم کردن سینه و از خونریزی جلوگیری می کند.
دانه هایش دستگاه گوارش را جاو می کند و مواد زاید را با خود دفع می کند. چون هنگام شام خورده شود حرکات امعاء را منظم و بدن را خوش و خرمی می بخشد. مالیدن آن میخچه, زگیل و خال گوشتی و آثار جلدی را ازبین می برد و برای آبریزی چشم بسیار مفید است . اگر شرابه اش را به پنبه زده و روی دندان خراب بگذارید فورا درد ساکن خواهد شد. این شیرابه آنزیمی است شبیه لوزالمعده که به هضم غذا و گوشت کمک فراوانی می کند . اگر یکدانه انجیر کال را در دیگ حلیم بیندازید گوشت وگندم آن نرم و له می شود و بخوبی پخته می شود . حبوبات نیز بدینوسیله زودتر پخته می شود.
انجیر تازه و خشک را بخورید زیرا بواسیر را برطرف می کند و نقرس را نفع می بخشد, باعث می شود از قولنج در امان باشید. انجیر بوی دهان را برطرف می کند(یا بخارات جگر و معده را فرو می نشاند) استخوان را محکم می کند درد را نابود می کند و عارضه بدی تولید نمی کند تا احتیاج به مداوا داشته باشد .هاضمه را بوضع خوبی تحریک می کند ، افزار تن را منظم می گرداند، بدن را نیرومند و صورت را با طراوت می کند ، عضلات را به نشاط می آورد. در معالجه کبد و تصفیه خون مفید ، در مورد سل و سرطان بسیار سودمند است.ولی برای چشم و معده افراط آن مضر و مصلح آن کرفس است.خوردن انجیر تولید شپش می کند در صورتی که گندیده و سیاه شده باشد.
انجیر خشک کشمش ، و بادام به راحتی قلیایی بودن بدن را افزایش می دهند ، بنابراین تمایل به سیگار را کم کرده، در نتیجه ترک سیگار را راحت تر خواهند کرد.
باری انجیر هم لذت کامست و هم خوشی در طعام ، هم صحت بدنست و هم انبساط تن با بودن انجیر نیازی به دارویی دیگر نمی باشد.
میوه درخت انجیر
باستان شناسان اخیراً گزارشی مبنی بر یافتن شواهدی به منظور اثبات اینکه بشر در ۱۱,۴۰۰ سال پیش درخت انجیر پرورش می داده، ارائه کرده اند. گزارش فوق حاکی از این است که انجیر می تواند اولین میوه پرورش یافته به دست انسان باشد که هزار سال قبل از زراعت گندم، جو و بنشن در خاور میانه کشت می شده است.میوه انجیر که بیش از ۸۰۰ گونه مختلف دارد از خانواده توت است و در نواحی گرمسیری رشد می کند. نوع خاصی ازاین محصول که به عنوان میوه انجیر در بازار به فروش می رسد، با وجود انرژی زا بودن، مصرف کننده زیادی ندارد.در انتهای این میوه پیازی شکل یک دهانه کوچک وجود دارد و داخلش یک محفظه پر از دانه های ریز است. گرده افشانی انجیر توسط نوعی زنبور کوچک انجام می شود که از سوراخ این میوه داخل شده و آن را بارور می کند.انجیر دو جنس مختلف دارد، یکی انجیر وحشی و دیگری انجیر ماده یا انجیر خوراکی. در انجیرهای وحشی نوع خاصی از زنبور رشد کرده و پس از رشد کامل، داخل انجیر جفت گیری می کند. در این
مرحله زنبور ماده برای جستجوی انجیر دیگری به منظور تخمگذاری محل را ترک می کند. انجیر خوراکی بدون کمک زنبورها به عمل می آید. گیاه انجیر به راحتی قابل قلمه زدن و تکثیر است.در زمان های قدیم، انجیر فاسد را سمبل ویرانی می شمردند. به علت شکل خاص و متفاوت گل درخت انجیر، هندیان قدیم این درخت را به عنوان “درخت بدون گل” قابل احترام می شمردند، در متون بودایی و هندو در برخی موارد برای کنایه و اشاره به امری غیر ممکن از این اصطلاح استفاده شده ” در درخت انجیر به دنبال گل گشتن”.در یونان قدیم انجیر به عنوان میوه ای مقوی برای تغذیه ورزشکاران استفاده می شد و دولت یونان صادرات این میوه را ممنوع کرده بود.انجیر خشک جزو مقوی ترین میوه های خشک است و حاوی حدود ۶۰ درصد شکر است. شیره سفید رنگ انجیر نیز برای درمان ناباروری و نیز تقویت مادرانی که نوزادشان راشیر می دهند، موثر است.
اسرار درخت انجیر، از ریشه تا برگ
نام علمی انجیر ficus carica و از تیره moraceac میباشد. در مناطق مختلف ایران به نامهای: دیو انجیر، هنجیر، کرار، کمسو، معروف است. و براساس شواهد این درخت حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح (ع) در مصر، یونان و روم باستان وجود داشته است. درخت فوق که بلندی آن به شش متر و گاهی بیشتر از آن میرسد. برگهای پهن و بزرگ پنجهائی دارد و تنها درختی است که بدون گل میوه میدهد یا بهعبارت دیگر گل در دل میوه میشکفد. این درخت در بسیاری از مناطق شمال ایران، نواحی غرب کشور، خراسان، خوزستان، شیراز، اصفهان و اطراف تهران میروید. در کلامالله مجید در سوره (التین) به نام این میوه بهشتی نامگذاری شده و خداوند بهعنوان سوگند از این میوه یاد کرده و رسول اکرم (ص) هم سفارش به خوردن آن نموده و فرموده است:
”انجیر بخورید چون جسم را تقویت میکند و بواسیر را از بین میبرد و برای بسیاری از بیماریها مفید است.“
● ارزش غذائی میوه انجیر
مصرف ۱۵۰ گرم انجیر در یک روز میتواند ۱۶ درصد فیبر خوراکی و ۹ درصد کربوهیدرات مورد نیاز بدن آدمی را تأمین نماید. میزان کالری هر ۱۰۰ گرم انجیر تازه و خشک به ترتیب ۶۰ و ۲۷۰ میباشد. از نظر میزان قند یک عدد انجیر برابر ۳ حبه قند است. این میوه دارای ویتامینهای C, B۶, B۱, B, A و مواد معدنی مثل آهن، بُرم، منگنز، آهک و گوگرد میباشد.
● خواص درمانی میوه انجیر
خوردن میوه انجیر قبل از غذا شکم و روده را پاک و اشتها را زیاد میکند. مصرف این دارو و جوشانده آن برای التهابات تنفسی مثل ذاتالریه، آسم، تنگی نفس، سرماخوردگی بسیار مفید است. عرق را زیاد و سموم را کم میکند، وجود گوگرد در این میوه موجب رشد موی سر و جلوگیری از ریزش آن میشود. حالت پخته این میوه (کمپوت، مربا، و ...) مغذی و مقوی است و برای برطرف کردن سوءهاضمه مؤثر است. مصرف این میوه وسواس و صرع و جنون را درمان میکند. اگر میوه خشک آن را بسوزانید و نرم بسائید و با گلیسرین مخلوط کنید و دندانها را با آن بشوئید دندانها را سفید و محکم میسازد. مصلح میوه انجیر گردو است. افرادی که مبتلا به قولنج و شکمدردهای سخت میباشند در صورتیکه آن را مصرف میکنند مشکلشان مرتفع میگردد.
خواص درمانی شاخههای نازک و جوان درخت انجیر
شاخههای نازک و جوان را خورد نموده و در آب جوش دم کرده بنوشید، بهعنوان ادرار آور قوی و درمان آنژین مفید است.
خواص درمانی پوست شاخههای نازک و جوان درخت انجیر
جوشانده پوست تازه آن مبتلایان به اسهال خونی و شکمی را معالجه میکند.
خواص درمانی شیره درخت انجیر
مالیدن شیره انجیر (روزی سه بار تا بهبودی کامل) بر زگیل، میخچه، کک و مک و خال گوشتی، آنها را برطرف میکند. مالیدن به روی محل بواسیر (چنانچه همهروزه تکرار شود) درمان کننده خوبی است.
خواص درمانی برگ درخت انجیر
جوشانده برگ درخت انجیر برای تنظیم قاعدگی نامنظم خانمها مفید است.
انجیر، اولین محصول زراعی بشر
باستان شناسان اخیراً گزارشی مبنی بر یافتن شواهدی به منظور اثبات اینکه بشر در ۱۱,۴۰۰ سال پیش درخت انجیر پرورش می داده، ارائه کرده اند.
انجیر می تواند اولین میوه پرورش یافته به دست انسان باشد که هزار سال قبل از زراعت گندم، جو و بنشن در خاور میانه کشت می شده است.
میوه انجیر که بیش از ۸۰۰ گونه مختلف دارد از خانواده توت است و در نواحی گرمسیری رشد می کند. نوع خاصی ازاین محصول که به عنوان میوه انجیر در بازار به فروش می رسد، با وجود انرژی زا بودن، مصرف کننده زیادی ندارد.
در انتهای این میوه پیازی شکل یک دهانه کوچک وجود دارد و داخلش یک محفظه پر از دانه های ریز است. گرده افشانی انجیر توسط نوعی زنبور کوچک انجام می شود که از سوراخ این میوه داخل شده و آن را بارور می کند.
انجیر دو جنس مختلف دارد، یکی انجیر وحشی و دیگری انجیر ماده یا انجیر خوراکی. در انجیرهای وحشی نوع خاصی از زنبور رشد کرده و پس از رشد کامل، داخل انجیر جفت گیری می کند. در این مرحله زنبور ماده برای جستجوی انجیر دیگری به منظور تخمگذاری محل را ترک می کند. انجیر خوراکی بدون کمک زنبورها به عمل می آید. گیاه انجیر به راحتی قابل قلمه زدن و تکثیر است.
در زمان های قدیم، انجیر فاسد را سمبل ویرانی می شمردند. به علت شکل خاص و متفاوت گل درخت انجیر، هندیان قدیم این درخت را به عنوان "درخت بدون گل" قابل احترام می شمردند، در متون بودایی و هندو در برخی موارد برای کنایه و اشاره به امری غیر ممکن از این اصطلاح استفاده شده " در درخت انجیر به دنبال گل گشتن".
در یونان قدیم انجیر به عنوان میوه ای مقوی برای تغذیه ورزشکاران استفاده می شد و دولت یونان صادرات این میوه را ممنوع کرده بود.
انجیر خشک جزو مقوی ترین میوه های خشک است و حاوی حدود ۶۰ درصد شکر است. شیره سفید رنگ انجیر نیز برای درمان ناباروری و نیز تقویت مادرانی که نوزادشان راشیر می دهند، موثر است.
ارزش غذائی انجیر
انجیر از نظر انرژی و ارزش غذایی دارای اهمیت ویژه ایی است زیرا با انرژی بالا در حدود 70-65 درصد قند دارا می باشد که تقریبا با این مقدار قند و ویتامین موجود در آن با خرما برابری می کند. در جنگ جهانی دوم به علت کمبود قند از میوه انجیر به جای قند استفاده شده است. انجیر دارای بیشترین کلسیم در بین میوه هاست همچنین انجیر دارای مقادیر زیادی هیدرات کربن ، سدیم و پتاسیم است.
خواص دارویی انجیر
بهترين غذا براي بيماران عصبي،انجير ميوه اي است شيرين و گوشتدار كه درون آن پر از دانه هاي بسيار ريز است و پس از رسيدن شيرين و زرد رنگ مي شود.درخت انجير در اكثر نقاط دنيا و ايران مي رويد و ساليانه سه مرتبه (بهار، تابستان، پاييز) ميوه مي دهد. نام عربي انجير «تين» است ميوه انجير بيشتر به رنگ زرد و قرمز ديده مي شود.خواص:انجير ادرارآور است و كساني كه به خروج ادرار احتياج دارند بايد انجير مصرف كنند. انجير سينه را نرم مي كند. برگ هاي درخت انجير، ظروف آشپزخانه ...
بهترين غذا براي بيماران عصبيانجير ميوه اي است شيرين و گوشتدار كه درون آن پر از دانه هاي بسيار ريز است و پس از رسيدن شيرين و زرد رنگ مي شود.درخت انجير در اكثر نقاط دنيا و ايران مي رويد و ساليانه سه مرتبه (بهار، تابستان، پاييز) ميوه مي دهد. نام عربي انجير «تين» است ميوه انجير بيشتر به رنگ زرد و قرمز ديده مي شود.خواص:انجير ادرارآور است و كساني كه به خروج ادرار احتياج دارند بايد انجير مصرف كنند. انجير سينه را نرم مي كند. برگ هاي درخت انجير، ظروف آشپزخانه را كاملاًپاك مي كند. جوشانده 40تا 120گرم انجير در يك ليتر آب براي معالجه برونشيت مزمن،زكام و گرفتگي صدا مفيد است.مربا و كمپوت انجير براي درمان يبوست مؤثر است لذا ميتوان 3 تا 4 انجير تازه راچهار قطعه كرده و در نيم ليتر شير جوشانده تا پخته شود و آن را با 12 عدد كشمش صبح ناشتا بخورند. جوشانده برگ انجير در منظم نمودن عادات ماهيانه خانم هايي كه مبتلا به بي نظمي عادت ماهانه شدهاند مؤثر است كه بايد جوشانده را چند روز قبل از عادت ماهانه مصرف نمايند.شير سفيدي كه از دم برگها يا ميوه انجير خارج مي شود بهترين درمان ميخچه و زگيل است و بايد آن را صبح و شب روي ميخچه گذاشت تا آن را زايل كند.ميوه انجير نيروبخش، خوش طعم،مولّدانرژي و فربه كننده است و مواد لازم براي سوخت و ساز بدن را در خود جمع كرده است.انجبر براي نرم كردن سينه و روده ها داراي خاصيت معروفي است.اگر 40 تا 120 گرم انجير خشك را در يك ليتر آب بجوشانيد، جوشانده اي بدست مي آيد كه براي معالجه زكام هاي شديد و تورم هاي حنجره مفيد است. دم كرده برگ هاي آن به مقدار 26 تا 30 گرم در يك ليتر آب، مسكن و براي معالجه سرفه تجويز مي شود.جوشانده انجير خشك در التهاب دستگاه تنفس تجويز مي شود.غرغره كردن جوشانده انجير خشك براي درمان گلو درد و سرما خوردگي بسيار مؤثر است. اگر 5 تا 7 گرم انجير خشك رادر مقداري آب ريخته و با آتشي ملايم بپزند تا به صورت شربتي درآيد اين شربت درد گلو را آرام مي كندو سرفه را تسكين مي دهد. از جوشانده انجير خشك در شير، شربتي به دست مي آيد كه براي رفع تحريكات گلو مخاط دهان مصرف مي شود.انجير خشك را مي كوبند و مي سايند ئ به جاي قهوه مصرف مي كنند.مصرف گرد انجير به جاي قهوه در بيماريهاي برونشيت، سينه پهلو و سياه سرفه مفيد است. جوشانده شاخه نازك درخت انجير،آبي را كه در بافت هاي بدن جمع شده خارج مي كند از اين جهت در مورد مرض استسقاءنيز مصرف آن مفيد است.انجير بيش از هر ميوه اي قند طبيعي دارد و به مقدار قابل توجهي داراي ويتامين هاي «آ» و «ب» است. اگر انجير را بپزند و به شكل كمپوت و يا مربا درآورند براي اشخاصي كه سوء هاضمه يا يبوست دارند مفيد است. انجير بواسير را قطع مي كند.انجير سده ها را نرم مي كند و براي باد قولنج مفيد است. انجير نقرس را معالجه مي كندو قواي جنسي را زياد مي كند.انجير بوي بد دهان را از بين مي بردو استخوان ها را محكم مي كند.انجير ميوه اي است بسيار مغذي كه هضم آن آسان است و مصرف آن براي بچه ها و اشخاصي كه از بستر بيماري برخاسته اند و دوره نقاهت را مي گذرانند بسيار مفيد است.انجير به علت دارا بودن دانه هاي ريز، باعث تقويت روده و معده مي شود ولي براي كبدهاي ضعيف زيان آور است.انجير در رفع بواسير،صرع، جنون و وسواس اثرات نيكويي دارد. خوردن انجير تازه و خشك،موجب لينيت مزاج مي شود،از اين جهت يبوست هاي كهنه و مقاوم را درمان مي كند.خوردن جوشانده انجير خشك در تمام التهابات دستگاه تنفس مانند ذات الريه، ذات الجنب،آسم،تنگي نفس،سرماخوردگي هاي مكرر مفيد است.غرغره كردن و دهان شويه با جوشانده انجير خشك، ورم لثه، ورم دهان و ورم گلو را درمان مي كند.اگر خمير انجير با آرد جو و گندم را به صورت مرهم، روزي 2 مرتبه در محل ورم گوش و دمل ها قرار دهند اثر شفابخش دارند.اگر خمير انجير با آرد جو را به صورت مرهم در محل سوختگي ها و غده هاي ملتهب قرار دهند،مؤثر است. مسواك زدن با سوخته انجير، براي جرم گيري دندان (سفيد كردن دندان ) و تقويت لثه، فوق العاده مفيد است.برگ تازه انجير براي التيام جراحات و زخم ها و جوش خوردن سريع زخم هاي سطحي مؤثر است. مي توان برگ تازه را به مدت كمي روي زخم هاي سطحي گذارد، اگر برگ خشك كرده درخت انجير را بكوبيد و در سركه بخيسانيد و به پوست بدن كه پوسته پوسته مي شود بماليد اثر شفابخش دارد.برگ خشك كرده درخت انجير را بكوبيد و در آب خيس نموده و بر سر يا ابرو بماليد،ريزش مو را بر طرف مي كند.يك قطره از شيرآبه سفيدرنگ انجير را در داخل دنداني كه پوسيده و كرم خوردگي دارد بماليد،درد را تسكين مي دهد.وجود مقدار زياد فسفر اين حقيقت را نشان مي دهد كه انجير در پرورش هوش و حافظه بسيبار مؤثر است.سرشار بودن انجير از پتاسيم تاَمين كننده سلامتي كودكان ضعيف و كم خون و بي اشتها است. اگر انجير و عسل را به طور مساوي با هم مخلوط كنيد جهت زخم معده بسيار مفيد است. انجير به علت داشتن پتاسيم، درجه قليايي بودن بدن را بالا برده و در رفع اوره و چربي بدن بسيار مؤثر است.انجير مي تواند در بيماران مبتلا به عدم كفايت كبد و رماتيسم مزمن مؤثر باشد. انجير هر قدر تازه تر باشد قدرت پاك كنندگي و خواص آن بيشتر است. انجير بهترين غذا براي بيماران عصبي است.انجير پخته مرهم خوبي براي سوختگي زخم هاي گرم و دمل( مخصوصاً دمل دندان ) است. شربت انجير تسكين دهندۀ دردهاي گلو و سرفه است.انجير خيسانده شده در شير بسيار خوشمزه و براي درمان يبوست شديد بسيار مفيد است.انجير خيسانده شده در روغن زيتون براي معالجه يبوست بسيار مفيداست و بايد صبح ناشتا خورده شود.شيره سفيد انجير اثري نظير مايه پنير دارد، لذا مي توان از آن در تهيه پنير استفاده كرد.براي معالجه آبسه دندان و ناراحتي لوزه و گلو انجير پخته بسيار مفيد است. مرهم انجير پخته شده در سركه، براي درمان سوزش، خشكي و خشونت زخم ها بسيار مؤثر استجوشانده تازه و جوان درخت انجير در استسقاء اثر نيكو دارد.جوشانده انجير در التهاب دستگاه تنفس تجويز مي شود.جوشانده پوست تازه انجير در شك روش ها و اسهال خوني توصيه شده است.تذكرات:انجير براي مبتلايان به قند مضر است. انجير براي اشخاص چاق، زيان آور است.انجير براي مبتلايان به اختلال معده و روده مضر است.زياده روي در خوردن انجير، براي معده و چشم زيان آور استو خنثي كننده زياد آن كرفس است.انجير و ورزشكاران:بر اساس نتايج پژوهشي جديد در مصر، انجير تازه يا خشك بهترين ماده انرژي زا براي ورزشكاران است. نيم ساعت پس از خوردن انجير، قند آن به راحتي جذب بدن مي شود و انرژي مورد نياز ورزشكاران تأمين مي شود.انجير تازه حاوي پتاسيم و كلسيم و آهن و ويتامين هاي گروه «ب» است كه براي سلامت پوست و عضلات و اعصاب مفيد است.انجير خشك حاوي مواد غذايي غليظ شده است و ميزان ويتامين ها و مواد معدني و كالري آن بيشتر از انجير تازه است ( در حدود 6برابر) ماده پكتين انجير خشك كلسترول خون را كاهش مي دهد.ا
انجیر مقوی و نیرو بخش است و بهترین غذائی است که می تواند در جهت بهبودی افرادی که به بیماریهای طولانی دچار ضعف بنیه شده اند موثر واقع گردد ، میوه انجیر از قدیم الایام به خاطر ارزش غذایی و طبی اش مورد ارج و احترام فراوانی قرار می گرفت و به عنوان یک ماده اصلی در رژیم غذایی مردم یونان بود .
از انجیر به صورت های گوناگون مانند تازه ، خشک ، مربا ، مارمالاد ، شربت ، کمپوت ، شکلات ، بیسکویت ، ترشی ، و ...... و همچنین به صورت مخلوط با مواد دیگر مانند گردو ، بادام ، کنجد ، شیر و گلاب استفاده می شود.
منابع مورد استفاده:
▪ حاجیشریفی، احمد/ اسرار گیاهان داروئی/ تهران، حافظ نوین، چاپ دوم، ۱۳۸۳
▪ رضوی، مهدی/ ۱۳۵۳/ خواص میوهها و سبزیجات/ تهران، تلاش، ۱۳۸۳، چاپ سوم
▪ مهرین، مهرداد/ ۱۳۰۱ خواص میوهها/ خوراکیها بانضمام درمان طبیعی/ تهران، خشایار، چاپ ۱۳۷۹
▪ فلور رنگی ایران/ طرح مشترک مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع/ دانشگاه تهران/ احمد قهرمان استاد دانشگاه
▪ راه بهتر زیستن در پرتو آداب شرعی/ مؤلف علامه قصری/ مترجم: نذیر احمد سلامی/ تربت جام/ احمد جام چاپ ۱۳۷۷
قهرمان احمد ، كورموفيت هاي ايران ، جلد دوم و سوم، مرکز نشر دانشگاهی ، 1373
- ثابتی حبیب الله ، جنگلها ، درختان و درختچه هاي ايران ، انتشارات دانشگاه یزد ،1373
- مبین صادق ، رستني هاي ايران – جلد دوم، 1354
– زرگری علی ، گیاهان دارویی ، ج4 ،انتشارات دانشگاه تهران ،136
– گل گلاب حسین ، گیا ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1340