صفحه محصول - مقاله بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز،1392

مقاله بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز،1392 (docx) 234 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 234 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

https://t.me/tephd https://t.me/tephd دانشکده پرستاري و مامائی تبریز پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد پرستاري، گرایش داخلی – جراحی عنوان : بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز،1392 نگارش : سید فتاح موسوي استاد راهنما : خانم فرحناز عبداله زاده اساتید مشاور : آقاي دکتر وحید زمان زاده آقاي دکتر آزاد رحمانی آذر1393 شماره پایان نامه : 427 https://t.me/tephd بسمه تعالی گواهی اصالت پایان نامه دا ه تاری و ماما ی اینجانب سید فتاح موسوي دانشجوي مقطع کارشناسی ارشد رشته پرستاري به شماره دانشجوئی 9115140322 گواهی می نمایم که این پایان نامه تحت عنوان: بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سال1392 به راهنمائی استاد محترم سرکار خانم فرحناز عبداله زاده بطور کامل اصل و بدون هرگونه سرقت علمی/ ادبی براساس تعریف 1Plagiarism نگارش شده است و تمام یا قسمتی از آن توسط فرد دیگري در پایان نامه یا مراکز علمی دیگر ارائه نشده است. در ضمن اینجانب از مقررات مربوط به عدم رعایت صداقت در ارائه پایان نامه که منجر به مردود شدن و ارجاع به شوراي پژوهشی دانشکده می شود، اطلاع کافی دارم. تاریخ و امضاء دانشجو بدین وسیله اصالت((ORIGINALITY و صحت نتایج این پایان نامه مورد تائید اینجانب ..................................................... استاد راهنما/ استاد راهنماي اول می باشد. استاد راهنما/ استاد راهنماي اول تاریخ و امضاء Plagiarism 1 یا سرقت علمی/ ادبی عبارت است از استفاده از تمامی یا قسمتی از مطالب یا ایده هاي منتشر شده یا منتشر نشده فرد یا افراد دیگر بدون ذکر منبع بطور مناسب یا کسب اجازه در موارد ضروري. https://t.me/tephd قد م : سا ت قدسذات وردگار رت و ر( ج) روح پاک مادرمو او ن ع م ن ود د با مر جای ی، س وتا مل دید ز دان مید: طا و ن ا سادات ما ی ا تادا م ع موداما شی،ع وما م را د ون آ ن م فهرست مطالب فصل اول : معرفی پژوهش معرفی پژوهش1 معرفی مسئله3 https://t.me/tephd فرهنگ ایمنی4 اهداف پژوهش15 اهداف اختصاصی طرح15 اهداف فرعی طرح.16 اهداف کاربردي طرح.16 تعریف ایمنی..16 تعریف واژه ها...17 سوالات پژوهش17 محدودیت هاي پژوهش18 فصل دوم :دانستنی هاي پژوهش دانستنی هاي پژوهش.20 مقدمه21 ایمنی21 تاریخچه ایمنی26 مروري بر مطالعات..30 فصل سوم : نوع پژوهش جامعه پژوهش.35 روش پژوهش.36 مقدمه.36 نوع پژوهش.36 https://t.me/tephd جامعه پژوهش..36 نمونه پژوهش و روش نمونه گیري.37 مشخصات واحدهاي پژوهش..38 محیط پژوهش.......38 ابزار گردآوري داده ها.....38 تعیین اعتبار علمی(روائی).....39 تعیین اعتماد علمی (پایائی).40 روش کار.40 روش تجزیه و تحلیل داده ها...41 ملاحظات اخلاقی..41 فصل چهارم : یافته هاي پژوهش جداول......41 مقدمه..........42 فصل پنجم : بحث و نتیجه گیري بحث و نتیجه گیري..60 تجزیه و تحلیل یافته ها....62 نتیجه گیري نهائی..67 پژوهش در پرستاري...68 پیشنهادات براي مطالعات بعدي68 منابع..70 ضمائم........74 https://t.me/tephd https://t.me/tephd فصل اول معرفی پژوهش بیان مسئله تعریف واژه ها اهداف و سوالات پژوهش محدودیت هاي پژوهش فصل١٩ معرفی پژوهش عنوان پژوهش: بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی-درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز،.1392 معرفی مسئله آشنایی با قوانین و مقررات و ضوابط حاکم بر پرستاري از اولویتهاي برنامههاي پرستاري است. لذا ضروري است که پرستاران در حفظ و اعتلاء سلامتی و نیز ارتقاء ایمنی بیماران، پیشگیري از بیماريها، تسکین درد و آلام مددجویان پیشقدم باشند و محتواي قوانین پرستاري را بعنوان راهنمایی حین انجام مسئولیتهاي محوله مد نظر داشته باشند(.(1 فعالیتهاي ایمن و بیخطر پرستاري مستلزم درك چارچوب قانونی است که هر پرستار باید به آن عمل کند. امروزه، در تمام جنبههاي حرفه پرستاري، درك مفاهیم قانونی، به پرستار در کسب دانش حرفهاي کمک میکند تا وي بتواند خود را در انجام مسئولیتهایش محافظت نموده و حقوق بیمار را نیز حفظ کند(.(2 تمامی پرستاران مسئول تصمیمگیريها و اعمال خود در حفظ و کارآئی شغلی خویش هستند و مسئول دستیابی به بهترین برآیند ممکن براي مددجو هستند، که با هیچ عامل خطرسازي مواجه نباشند و بایستی بطور مداوم دانش قانونی خود را بوسیله آموزش و تجربه ارتقاء بخشند. بنابراین، یک پرستار باید در رعایت استانداردهاي مراقبتی و امور مرتبط با ایمنی بیماران سعی و تلاش کافی داشته باشد و در نهایت، در قبال مردم و جامعهاي که در آن زندگی میکند، تعهد داشته باشد(3،.(2 خطاهاي پزشکی در سراسر جهان بسیار بالا بوده و یکی از 5 علل مهم مرگ و میر را بخود اختصاص داده است(.(4 ایمنی بیمار یکی از مهم ترین اجزاي کیفیت مراقبت سلامت می باشد(.(5 براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، اطلاعات استخراج شده از 56 کشور دنیا مؤید انجام 87 میلیون تا 281 میلیون عمل جراحی(یک عمل جراحی به ازاي 25 نفر جمعیت دنیا) در سال 2002 میلادي درجهان فصل١١٠ بوده است که از این میزان بطور تقریبی هر ساله در جهان حداقل 7 میلیون نفر در اثراعمال جراحیدچار آسیب و صدمه می شوند و حداقل یک میلیون نفر نیز حین عمل جراحی و یا بلافاصلهپس از اعمال جراحی فوت می کنند. نرخ اتفاقات ناخواسته ناشی از اعمال جراحی در دنیا در قسمت بستري بالغ بر %25 و نرخ مرگ و میر خام بعد از اعمال جراحی عمده %5 - %15 می باشد. در کشورهاي توسعه یافته نیز بطور تقریبی نیمی از کل عوارض ناخواسته قسمت بستري بیمارستانی مرتبط با اعمال جراحی بوده و این در حالی است که نیمی از این موارد قابل پیشگیري ذکر شده اند. میزان معلولیت هاي عمده گزارش شده ناشی از اعمال جراحی در کشورهاي توسعه یافته %3 -% 16 بوده که %4 - %8 آنها منجر به معلولیت دائمی و یا مرگ و میر می گردد(.(6 مطالعات پژوهشی نشان داده است که به طور متوسط در حدود %10 از تمام موارد بستري، بیماران به درجات مختلفی دچار آسیب می شوند و برآورد می گردد که تا %75 از این خطاها قابل پیشگیري باشند(.(7 سازمان جهانی بهداشت، ایمنی بیمار را به عنوان یک دغدغه سلامت عمومی در اولویت اهداف خود قرار داده است، آمارها نشان می دهند که خطاي کارکنان شاغل در سیستم هاي بهداشتی درمانی یک نفر از هر 10 بیمار پذیرش شده در بیمارستان هاي جهان را تحت تأثیر قرار می دهد(.(8 طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت، همه ساله ده ها میلیون نفر در اثر خطاهاي پزشکی و فرآیندهاي غیر ایمن درمانی، جان خود را از دست داده و یا دچار ناتوانی می شوند(.(9 مراقبت و خدمات درمانی غیر ایمن علاوه بر تحمیل رنج به انسان ها، هزینه هاي اقتصادي سنگینی نیز به پیکره نظام سلامت وارد می آورد و باعث وارد آمدن فشار روانی برکارکنان سیستم سلامت و افراد جامعه می گردند(.(10 صاحبنظران بر این عقیده هستند که سازمان ها به منظور بهبود کیفیت و ارتقاي ایمنی بیمار، بایستی در کنار مداخلات ساختاري مختلف، فرهنگ ایمنی بیمار را نیز در میان کارکنان خود رواج دهند(.(11 و یکی ازعواملی که نقش مؤثري در ارتقاي سطح ایمنی بیمار در بیمارستان ها دارد، وجود فرهنگ ایمنی بیمار در این مراکز است(.(12 در واقع چنین تخمین زده می شود که بین %5 تا % 10 هزینه هاي مربوط به سلامت، ناشی از خدمات بالینی غیر ایمن می باشد که منجر فصل١١١ به آسیب بیماران می گردد و در این میان سهم نارسایی سیستم ها و روش ها بیش از نقش افراد است(.(13 ایمنی را میتوان به صورت پرهیز، پیشگیري و کاهش نتایج ناگوار و ناخواسته یا کاهش آسیب ناشی از فرآیندهاي پزشکی به بیمار و نیز حفظ بیمار از صدمات سهوي بعلت مراقبتهاي پزشکی و یا ناشی از اشتباهات پزشکی تعریف نمود(.(14 به عنوان تعریفی دیگر، ایمنی بیمار همان اجتناب، پیشگیري و بهتر شدن نتایج نامطلوب یا آسیب ناشی از فرآیند مراقبت سلامت است. پس به عبارتی، ایمنی بیمار حفظ بیمار از آسیب سهوي به دلایل پزشکی و یا ناشی از خطاهاي پزشکی میباشد. آژانس ایمنی بیمار(2003) 21 ایمنی بیمار را بعنوان فرآیندي میداند که در طی آن یک سازمان یا موسسه مراقبت از بیمار را ایمنتر می- کند که شامل بررسی خطر، تعیین و مدیریت خطر مربوط به بیمار، گزارش و تجزیه و تحلیل حوادث و به حداقل رساندن خطر و جلوگیري از تکرار خطر است(.(15 یکی از مهمترین مسائل در بخش سلامت و به ویژه در مراکز درمانی،کیفیت مراقبت می باشد.کیفیت مراقبت نیز خود از عناصري تشکیل شده که ایمنی بیمار یکی ازمهم ترین آنها است(.(16 فرهنگ ایمنی بیمار، نشان دهنده میزان اولویت ایمنی بیماران از نظرکارکنان در بخش و سازمان محل کار آنها است(.(17 با توجه به شیوع خطاهاي پزشکی، آگاهی از فرهنگ ایمنی بیمار در بخش سلامت به منظور تغییر این فرهنگ و سازگار ساختن آن با پیشرفت هایی که در زمینه کیفیت مراقبت صورت می پذیرد حائز اهمیت است(.(18 بهبود ایمنی بیمار تنها یک موضوع بالینی نیست و به ابعاد سازمانی هم مرتبط می باشد(.(19 اگر بستري مناسب براي پرداختن به ایمنی بیمار در سازمان مهیا نباشد و به عبارتی فرهنگ ایمنی بیمار نهادینه نشده باشد، امید به اجراي موفق برنامه هاي ایمنی بیمار امري بیهوده است(.(16 این فرهنگ باید در تمام اجزاي سازمان اعم از مدیریت و کارکنان ساري و جاري باشد و وقتی می توان گفت در سازمانی، این فرهنگ جاري است، که در قبال بروز حوادث ناخواسته درمانی، افراد مورد سرزنش بی مورد و ناعادلانه قرار 1 Patient Safety Agency(PSA) فصل١١٢ نگیرند. با توجه به این نکته که در سیستم هاي خدمات درمانی اکثریت قاطع خطاها زمینه سیستمیک دارند و میزان ناچیزي مستقیما به فرد باز می گردند، در این فرهنگ رویکرد به خطاها رویکرد سیستمیک است، نه برخورد فردي و تنبیه اشخاص. تا زمانی که بستر بروز خطا وجود دارد امکان بروز آن نیز هست(.(19 نباید فرد را به خاطر سر خوردن روي سطح لغزنده تنبیه کرد باید لغزندگی را برطرف نمود. همواره باید مد نظر داشت که هر فردي که خطایی از او به عنوان آخرین حلقه زنجیره خطا و لبه تیز آن سر زده الزاما" فرد بدي نیست(.(20 باید بدانیم که خطاهاي درمانی به واسطه وجود سیستم هاي نامناسب، فرصت بروز می یابند و نه به علت وجود افراد. به عبارتی سیستم هایی با طراحی نامناسب، مسیر بروز خطا را هموار می نمایند(.(21 بنابراین ما باید سیستم ها را به گونه اي طراحی نماییم که انجام درست امور را تسهیل و در مقابل اقدامات مخاطره آمیز ممانعت ایجاد نماید(.(19 با تمام این تفاسیر باید بین سرزنش و لزوم پاسخ گویی و مسئولیت پذیري در قبال رفتار خود تفاوت قائل باشیم(.(22 کلیه افراد سازمان اعم از مدیریت و کارکنان در قبال حفظ سلامت و ایمنی بیماران خود مسئولند و باید نهایت تلاش خود را در این راستا بنمایند(.(23 اگرچه بروز خطا در اثر عوامل انسانی قابل اغماض و گذشت است ولی خودداري از درس آموختن از وقایع رخ داده و به طریق اولی امتناع از استفاده از نتایج حاصله که باعث پیشگیري از بروز مجدد خطا می شود، نابخشودنی است(.(22 صاحبنظران معتقدند که بیمارستان ها بایستی به منظور ارتقاي کیفیت و ایمنی در مراقبت سلامت، همگام با مداخلات ساختاري، فرهنگ ایمنی بیمار را نیز در میان کارکنان خود حکمفرما سازند(.(16 می توان گفت که فرهنگ ایمنی بیمار یکی از عناصر اصلی ارتقاي ایمنی و بهبود کیفیت مراقبت از بیمار می باشد و مهمترین دغدغه افراد است(.(21 بین فرهنگ وعملکرد سازمانی رابطه مستقیم وجود دارد، اگرچه ماهیت و ساز و کارهاي نهفته در این ارتباط تاکنون مشخص نشده است(.(20 پس از انتشارگزارش مقوله ایمنی بیمار ایالات متحده1 انستیتوي پزشکی در سال1999،که به بررسی میزان شیوع خطاهاي پزشکی در این کشور 1 Institute of Medicine=IOM فصل١١٣ پرداخته بود، مورد توجه پژوهشگران و صاحبنظران عرصه سلامت قرارگرفت(.(24 اجزاي کلیدي فرهنگ ایمنی بیمار شامل اعتقادي مشترك مبنی بر پرخطر بودن مسئولیت مراقبت سلامت، تعهد سازمانی براي کشف و تحلیل خطاها و صدمات وارده بر بیمار و در نهایت ایجاد محیطی است که بین نیاز براي گزارش دهی خطاها و نیاز به کنش انضباطی تعادل ایجاد کند(.(25 ایمنی بیمار به عنوان یکی از مؤلفههاي اصلی کیفیت خدمات سلامت، به معناي پرهیز از وارد شدن هرگونه صدمه و جراحت به بیمار در حین ارایه مراقبت هاي سلامت است(.(26 برطبق گزارش انستیتوي طب، اکثر خطاهاي پزشکی، ناشی از غفلت و کوتاهی افراد نیست، بلکه برخاسته از سیستم ها و کارکرد نادرست آنها است(.(27 مهم این است که تشخیص دهیم فرآیندها و سیستم هاي زیاد و غیر قابل مشاهده اي وجود دارند که در بروز خطا به عنوان عوامل کمک کننده نقش بازي می کنند و سرزنش یک فرد کمک زیادي به حل مشکل که می تواند تا زمانی که فرد دیگري همان خطا را انجام دهد باقی بماند، نمی کند. پرستاري که خون اشتباه را به یک بیمار تزریق کرده است به سرعت شناسایی می شود و مورد سرزنش قرارمی گیرد ولی آنچه قابل مشاهده نیست فرآیند حمل و ذخیره سازي محصولات خونی متعدد در واحد پرستاري، نحوه شناسایی بیماران و محصولات خونی یا بیماران متعددي که همزمان خون دریافت می کنند، است(.(22 مواردي از قبیل عدم پنهان سازي خطاها و حوادث و آشکارسازي آنها، آموزش کارکنان در زمینه امنیت بیمار، وجود سیستم گزارش دهی انواع خطاها، استفاده از داده هاي سیستم گزارش دهی در جهت بهبود فرآیندها، کاهش سرزنش افراد، وجود کارتیمی، ارتباطات شفاف بین واحدها و بخش ها و همکاري آنها با یکدیگر در جهت منافع بیمار و توجه رهبري سازمان به امنیت از خصائص بارز چنین فرهنگی هستند(.(28 پی بردن به اهمیت وافر فرهنگ ایمنی در افزایش ایمنی بیماران و کاهش خطاهاي پزشکی سبب گردید که ابزارهاي متعددي جهت سنجش وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در مراکز مختلف بهداشتی درمانی از جمله بیمارستان ها طراحی شود و پژوهش هاي متعددي در این زمینه صورت گیرد(.(29 هر یک از این ابزارها بر فصل١۴١ تعدادي از جنبه هاي فرهنگ ایمنی بیمار تأ کید دارند. یکی از کامل ترین آنها ابزار سنجش فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان(1(HSOPSCاست که در سال2004 توسط مرکز پژوهش و کیفی خدمات سلامت2 طراحی گردیده است(.(30 جهت ارتقاي فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان راهکارهاي متعددي وجود دارد. یکی از اساسی ترین آنها، آموزش است. آموزش در خصوص ایمنی بیمار و خطاهاي پزشکی از عوامل مهم در خصوص افز ایش دانش و نگرش در این مقوله میباشد(.(30 در واحدهایی که فرهنگ ایمنی بیمار از میزان استاندارد، پایین است اشتباهات نیز بیشتر رخ خواهد داد. وجود جو مناسب از فرهنگ ایمنی بیمار در یک واحد از میزان اشتباهات و اثرات مضر آنها در بیمارستان می کاهد(.(31 خطاهاي پزشکی علاوه بر ایجاد آسیب و ناتوانی، می تواند منجر به افزایش مدت بستري، اقدامات اضافی، پذیرش هاي اضافی و افزایش هزینههاي درمانی گردد(.(32 به همین دلیل، امروزه کاهش وحذف این خطاها و افزایش ایمنی مراقبت به یک اولویت جهانی تبدیل شده است(.(11 در این راستا، بهترین راه براي پیشگیري از خطاهاي پزشکی، شناسایی خطاها، شناسایی علل ریشه اي و سیستمی خطاها، یادگیري از آن ها و اصلاح سیستم مراقبت در راستاي جلوگیري از تکرار این خطاها است(34،.(33 سازمان هاي مراقبت بهداشتی باید ضمن شناسایی وقایع تهدید کننده ایمنی بیمار و خطاهاي پزشکی، به تحلیل آنها بپردازند و براساس آن فرصت هاي بهبود را شناسایی و برنامه هاي بهبود را اجرا کنند(.(35 فرهنگ ایمنی مثبت می تواند گزارش خطاها و تحلیل آنها توسط ارائه دهندگان مراقبت سلامت را تشویق کند که خود ابزاري موثر براي بهبود ایمنی خواهد بود و اولین گام براي ایجاد فرهنگ ایمنی مثبت، ارزیابی فرهنگ ایمنی جاري است(.(36 از طرفی بیمارستان ها باید قبل از اجراي مداخلات ساختاري دست به ایجاد یک فرهنگ ایمنی بیمار در بین کارکنان خود بزنند، لذا بر اهمیت آگاهی از فرهنگ موجود ایمنی 1 Hospital Survey on Patient Safety Culture 2AHRQ=Agency for Healthcare Research and Quality فصل١۵١ بیمار تاکید می گردد(.(37 سیستم اطلاعات ایمنی بیمار و سیستم گزارش دهی خطاهاي پزشکی یکی از ارکان لازم براي اجراي برنامه هاي ایمنی بیمار به منظور کاهش خطاهاي پزشکی محسوب می شوند زیرا یکی از مهم ترین گام ها براي یادگیري از خطاها، شناسایی و ثبت دقیق آنها و درس آموزي از تجارب قبلی است و به وسیله سیستم اطلاعات ایمنی بیمار می توان داده ها و اطلاعات مربوط به وقایع تهدید کننده ایمنی را گردآوري و تحلیل نمود(.(38 علیرغم اهمیت ثبت و تحلیل رویدادهاي ناگوار و خطاهاي پزشکی، به نظر می رسد که هنوز در بیمارستان هاي ایران سیستم نظام مندي براي شناسایی، ثبت و مقابله با خطاها وجود ندارد. از طرفی، طی دستورالعمل ابلاغی وزیر بهداشت(آذر(1388 برنامه حاکمیت خدمات بالینی به عنوان اولویت وزارت بهداشت براي بهبود کیفیت خدمات درمانی در نظرگرفته شده است. یکی از موارد مهم و مورد تاکید در برنامه حاکمیت خدمات بالینی توجه به ایمنی بیمار است(.(42 بی تردید، اجراي برنامه هاي ایمنی بیمار مورد تاکید در برنامه حاکمیت بالینی مستلزم وجود سیستم اطلاعات ایمنی بیمار به منظور ثبت، گزارش دهی و تحلیل خطاهاي پزشکی و وقایع تهدیدکننده ایمنی بیمار است. در بین بخشهاي بیمارستانی، اتاقهاي عمل یکی از مناطق بسیار مهم براي وقوع خطر براي بیماران و نقض ایمنی آنان است. سالانه بیش از 234 میلیون عمل جراحی در جهان انجام میگیرد که حدود %0/4 تا %0/8 از این آمار، بیماران جان خود را در نتیجه عوارض مستقیم جراحی از دست میدهند و در حدود %3 تا %16 از بیماران دچار عوارض اعمال جراحی میشوند که این معادل یک میلیون نفر مرگ و میر و حدود 6 میلیون معلولیت در هر سال در سراسر جهان میشوند(52،.(57 اتاق عمل بخشی است که اهداف ویژه اي را دنبال می کند و از آنجایی که این بخش به ویژه با سلامت مردم سر و کار دارد و جامعه با حساسیت خاصی آنرا زیر نظر دارد، ایمنی عملکرد در این واحد، نقش بسزایی دارد(.(13 جستجو در پایگاه هاي علمی و سایت هاي مرتبط و انجام بررسی ها در متون یا مقالات موجود، فصل١۶١ بیانگر خطاها و اشتباهات متعدد در اتاق هاي عمل می باشد که به تعدادي از آنها اشاره می شود: جابجایی گرافی ها در بخش و تحویل گرافی اشتباه به اتاق عمل از سوي بخش، ارسال کیسه خون اشتباه از سوي آزمایشگاه به اتاق عمل، تحویل بیمار به اتاق عمل با پرونده بیمار دیگر، فراموش شدن شکستگی بینی بیمار مولتی تروما به علت ثبت اشتباه مشخصات در گرافی بیمار، اجراي یک دوز بیشتر دارو براي بیمار بیهوش بعلت عدم ثبت دوز قبلی در برگه بیهوشی، سقوط بیمار از تخت عمل، همراه داشتن دندان مصنوعی بیمار هنگام تحویل به اتاق عمل، عدم آموزش بیماردرخصوص 1NPO بودن و نیز اطلاعات مربوط به عمل جراحی، تحویل بیمار جهت نفرکتومی به اتاق عمل بدون رضایت برداشتن عضو، تزریق خون به بیمار بدون داشتن گروه خونی و RH، وجود برگه مراقبت هاي قبل از عمل بیمار دیگر در پرونده بیمار، تحویل بیمار به اتاق عمل جهت عمل جراحی بدون رضایت عمل، تحویل بیمار به اتاق عمل جهت عمل جراحی با زیور آلات، انجام گچ گیري در اتاق عمل بر روي اندام سالم بعلت نداشتن مارکر در گرافی بیمار، و چندین موارد دیگر(51،.(14 همانگونه که پیش تر اشاره شد، به مخاطره افتادن ایمنی بیماران میتواند عوارض زیادي براي بیماران نیز به دنبال داشته باشد که اهم آنها عبارتند از: اشتباهات داروئی، اشتباه در تزریق، سوختگیهاي ناشی از تجهیزات پزشکی مانند سوختگی با الکتروکوتر و تشک برقی، سقوط بیمار از تخت، ابتلاء به عفونت حاد بیمارستانی، پوزیشن نامناسب بیمار، عدم تشخیص هویت صحیح بیمار، اجراي عمل جراحی بر روي سمت نادرست (راست بجاي چپ و بر عکس) که مورد اخیر شایعترین خطاي جراحی است(52،.(51 عدم بر چسب صحیح بر روي نمونههاي خون، پاتولوژي، کشت و غیره، انجام عمل جراحی بر روي بیمار اشتباهی، انجام روش جراحی اشتباه، عوارض بیهوشی، مستعد شدن براي زخم بستر در طول اعمال جراحی طولانی، 1 Nothing Put Oral فصل١١٧ نارسایی در نجات بیمار، هماتوم یا خونریزي بعد از جراحی، بجا ماندن جسم خارجی در بدن بیمار به هنگام عمل جراحی، از دیگر این عوارض است(.(53 طبق آمار و ارقام بین المللی میزان اشتباهات رخ داده در اتاقهاي عمل در سطح بالائی قرار دارد. در ایالت متحده آمریکا سالانه 2000 عمل جراحی اشتباه و 500 مورد سوختگی در اعمال جراحی روي میدهد که عوارضی را براي بیمار بدنبال داشته است که 45 مورد در سال از این نوع عوارض، مربوط به گزارش هائی است که بیمار شخصا" به مراجع ذیصلاح شکایت نموده و یا گزارش هائی است که توسط رسانه ها انجام گرفته است(.(58 %76 از این خطاها مربوط به عمل جراحی در قسمت اشتباهی از بدن، %13 خطا در جراحی بیمار دیگر به جاي بیمار اصلی و %11 خطا در انجام روش درست جراحی بوده است(.(59 مطالعات نشان داده که %48 از موارد عوارض اعمال جراحی را می توان فقط با تقویت سیستم اطلاعاتی برطرف نمود(.(46 موارد ذکر شده نشان می دهد امروزه، نحوه تامین ایمنی بیماران بستري در بیمارستانها مخصوصاً در اتاق عمل به یک نگرانی جهانی در حوزه بهداشت و سلامت تبدیل شده است که همه مجموعه- هاي بهداشتی و درمانی را در کشورهاي توسعه یافته و یا در حال توسعه تحت تاثیر قرار میدهد(.(13 سازمان سلامت جهانی عمل جراحی امن را یکی از ضروریات بیمارستان هاي دوستدار ایمنی بیمار می داند. جراحی ایمن زندگی مردم و بیماران را نجات می دهد و راه ارتقاي سلامت مردم را مهیا می سازد. دستیابی به ایمنی در اعمال جراحی در تمامی کشورهاي درحال توسعه و توسعه یافته هدف اساسی در مراکز و سازمان هاي بهداشتی درمانی است((49، و این هدف تنها با وجود برنامه ایمن و ابزارهاي ایمن ساز از قبیل چک لیست ها، کمیته ایمنی و تقویت مهارت جراح و عملکرد صحیح پرسنل میسر خواهد شد(.(50 چک لیست جراحی ایمن سازمان جهانی بهداشت، که استاندارد هاي ایمنی بیمار را در اتاق هاي عمل فراهم می کند، این اطمینان را ایجاد می کند که ایمنی بیمار به عنوان یک ضرورت پذیرفته شده است و بیمارستان و پرسنل بهترین عملکرد را در این راستا دارند. فصل١١٨ انجمن پزشکی آمریکا1 شش هدف را براي افزایش کیفیت در سیستمهاي بهداشتی درمانی درنظرگرفته است که به ترتیب عبارتند از: " ایمنی بیمار"، " بیمار مداري "، " اثربخشی"، "سودمندي"، "به موقع بودن خدمات" و "عدالت در ارائه خدمات". همانگونه که از مطالب فوق بر می آید، مشخص است که" ایمنی بیمار" نخستین هدف سیستم هاي بهداشتی و درمانی میباشد(.(15 عدم رعایت ایمنی بیماران میتواند عوارض زیادي به دنبال داشته باشد که عبارتند از: ایجاد عوارضی براي بیماران، پرسنل درمانی و سیستم درمانی(.(2 مهمترین عوارض عدم رعایت ایمنی بیماران براي سیستم درمانی عبارت است: از تحمیل هزینههاي اضافی جهت اقامت اضافی بیماران در بیمارستان، پرداخت دیه و هزینه در موارد شکایت بیماران از مراکز درمانی، صرف نمودن هزینههاي اضافی در مورد عفونتهاي بیمارستانی، صرف نمودن هزینههاي اضافی در مورد اتفاقات ناشی از عدم رعایت ایمنی در بیماران(13،.(9 با توجه به مرور متون و بررسی در پایگاه هاي اطلاعات پرستاري و پزشکی، متاسفانه در ایران آمار مدونی در مورد میزان اشتباهات پزشکی در دسترس نیست. اما بنظر میرسد که درصد خطاها بدلایل ذیل زیاد باشد: افزایش مراجعین به بیمارستان ها، افزایش آمار شکایت مردم از سیستم درمانی (پزشک و پرستار) و افزایش ارجاع پرونده بیماران به سازمان نظام پزشکی ایران و نیز در کشور ایران، کل موارد شکایت از کادر درمانی ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی تهران در سال 1374، 134 مورد، در سال 1378، 299 مورد، در سال 1383، 823 مورد و در سال 1384، 1270 مورد بوده است و نهایتا" نبود سیستم گزارش دهی مناسب. با بررسی شکایتهاي مردم در پروندههاي ارجاعی به سازمان نظام پزشکی، میتوان آماري از خطاهاي پزشکی را بدست آورد که %42 تا %53 شکایتها مربوط به قصور درمان، %44 شکایتها مربوط به فوت بیمار است، 1 Institute of Medicine(IOM) فصل١١٩ %35 شکایتها، مربوط به پروندههاي عوارض جانبی است و پروندههاي مربوط به صدمات جسمی به بیماران %27 شکایتها را شامل میشود که همگی نشان دهنده آمار رو به رشد خطاهاي پزشکی می باشد(.(67 بنابراین، با توجه به اهمیت مسئله و آمار و گزارش هاي موجود، که وضعیت ایمنی بیماران را در اتاقهاي عمل بررسی نموده است و نیز تجارب شخصی اینجانب در اتاق هاي عمل و همچنین در اولویت بودن ایمنی بیمار در حاکمیت بالینی، محققین برآن شدند تا بر اساس دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت به بررسی ایمنی بیماران در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز بپردازند. نتایج این مطالعه میتواند گامی مهم در راستاي ارتقاء فرآیندها، اقدامات درمانی و مراقبتی در جهت افزایش ایمنی بیماران محسوب گردد. از طرفی، با توجه به اهمیت نقش پرسنل اتاقهاي عمل در این مطالعه، دیدگاه آنان در مورد فرهنگ ایمنی بیماران نیز مورد بررسی قرار گرفت. هدف کلی پژوهش تعیین دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 1392 اهداف اختصاصی طرح (1تعیین دیدگاه پرسنل اتاقهاي عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران در مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز .1392 (2تعیین ایمنی بیماران قبل از بیهوش نمودن بیمار در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز (3تعیین ایمنی بیماران حین عمل جراحی در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز فصل١٢٠ (4تعیین ایمنی بیماران قبل از ترك اتاق عمل در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز ج) اهداف فرعی (1 تعیین رابطه دیدگاه پرسنل اتاق هاي عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران با برخـی مشخصـات آنـان در اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز (2 تعیین رابطه عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات آنان در اتاق هـاي عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز د) اهداف کاربردي مسئولین بیمارستان ها با توجه به نتایج این مطالعه میتوانند مشکلات اساسی در ایمنی بیمار، شامل عدم امنیت بیهوشی، عفونت قابل اجتناب جراحی و ارتباطات ضعیف را در بین اعضاي تیم جراحی شناسایی کرده و نسبت به ارتقاء ایمنی عمل هاي جراحی و کاهش عوارض و مرگ و میرهاي ناخواستهي جراحی اقدام نمایند. همچنین میتوانند سیاستهاي ارتقاي فرهنگ ایمنی را در اولویت کارهاي خود قرار داده و بیمارستان خود را به عنوان بیمارستان پیشتاز در ایمنی بیمار معرفی نمایند. تعریف واژه هاي اختصاصی الف: ایمنی فصل١٢١ تعریف نظري: تعریف ایمنی عبارتاست از میزان درجه دور بودن از خطر(.(8 در تعریفی دیگر، ایمنی بیمار همان اجتناب، پیشگیري و اصلاح آسیب ها و پیامد هاي نامطلوب ناشی از فرآیند ارائه مراقبت سلامت است(67،.(59 ب: ایمنی بیمار تعریف نظري: ایمنی بیمار عبارت است از رهایی از جراحات تصادفی که در اثر مراقبت هاي پزشکی و در نتیجه خطاهاي پزشکی ایجاد می شود(.(14 ج: دیدگاه در مورد فرهنگ ایمنی بیمار تعریف نظري: فرهنگ ایمنی در بر گیرنده یک تعهد به ایمنی که در سنتها، اعتقادات و ارزشهاي هر یک از اعضاء سازمان نفوذ کرده است میباشد(.(68 و یا به عبارتی، فرهنگ سازمان متشکل از ارزش ها، باورها، هنجارها، الگوهاي رفتاري و آداب و سنن مشترك کارکنان می باشد که نشان دهنده چگونگی انجام کارها در چنین محیطی هستند(.(69 تعریف عملی: به منظور بررسی دیدگاه پرسنل اتاق هاي عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیمار، از پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان1 منتشرشده توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا (2011) استفاده شد. د: عملکرد تعریف نظري: نحوه اجراي یک فعالیت را عملکرد میگویند(.(70 1 Hospital survey on patient safety culture فصل١٢٢ عملکرد عبارتست مجموع رفتارهاي در ارتباط با شغل که افراد از خود نشان می دهند و یا بعبارتی دیگر، عملکرد عبارتست از حاصل فعالیت هاي یک فرد از لحاظ اجراي وظایف محوله در مدت زمان معین(.(71 ھ : عملکرد در مورد ایمنی بیمار تعریف عملی: به منظور تعیین عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار، از چک لیست جراحی ایمن سازمان بهداشت جهانی (سال 1(2011 استفاده شد و عملکرد پرسنل در سه مرحله: قبل از بیهوش نمودن بیمار، حین عمل جراحی و قبل از ترك بیمار از اتاق عمل، توسط ابزار مربوطه اندازه گیري شد. پرسنل اتاق عمل تعریف عملی: در این مطالعه منظور از پرسنل اتاق عمل، پرستاران و تکنولوژیست هاي جراحی با مدرك کاردانی و یا کارشناسی است. در ادامه در مورد ویژگیهاي آنان توضیح داده میشود. سوالات طرح: (1 دیدگاه پرسنل اتاق عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز چگونه است؟ (2 رعایت ایمنی بیمار قبل از بیهوش نمودن بیمار در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در چه سطحی است؟ (3 رعایت ایمنی بیمار در حین عمل جراحی در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در چه سطحی است؟ (4 رعایت ایمنی بیمار قبل از ترك اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در چه سطحی است؟ 1 WHO Surgical Safety cheklist Implementation Manual(2011) فصل١٢٣ (5 چه رابطهاي بین دیدگاه پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات آنان در اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز وجود دارد؟ (6 چه رابطهاي بین عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیماران بـا برخـی مشخصـات پرسـنل در اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز وجود دارد؟ محدودیت هاي پژوهش -1 در این مطالعه، اطلاعات فرهنگ ایمنی بیمار توسط کادر با استفاده از پرسشنامه تکمیل شد و این امکان وجود دارد که پاسخ هاي داده شده توسط شرکت کنندگان واقعی نباشد و پاسخ هاي واقعی خود را منعکس نکنند، از این رو سعی شد تا با دادن توضیحات لازم و دادن زمان مناسب و کافی و تاکید بر محرمانه بودن اطلاعات، داده هاي جمع آوري شده تا حد امکان واقعی باشند. -2 با توجه به اینکه پژوهش حاضر در بیمارستان هاي دانشگاه علوم پزشکی تبریز صورت گرفت، لذا نتایج قابل تعمیم به سایر بیمارستان ها و سایر استان ها نمی باشد -3 اثرات چک لیست فقط براي عوارض بستري سنجیده شده و در مورد سرپایی ها شناخته شده نیست. -4 مطالعه حاضر، فقط بر روي پرستاران اتاق هاي عمل صورت گرفت، با توجه به اینکه عوامل زیادي در وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار دخیل هستند، لذا نتایج قابل تعمیم به سایر پرسنل بیمارستانی نمی باشد. پیش فرض ها: -1 ایمنی بیمار یکی از مهمترین اجزاي کیفیت مراقبت سلامت است. -2 فرهنگ ایمنی بیمار، نشان دهندهي میزان اولویت ایمنی بیماران از تظر کارکنان سازمان است. -3 پی بردن به فرهنگ ایمنی بیمار در افزایش ایمنی بیمار و کاهش خطاهاي پزشکی موثر است. فصل١۴٢ -4 فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان قابل سنجش است. -5 عملکرد پرسنل بیمارستان در خصوص ایمنی بیمار قابل سنجش است. فصل٢۵٢ فصل دوم دانستنی هاي پژوهش مروري بر مطالعات فصل٢۶٢ دانستنی هاي پژوهش مقدمه فصل دوم این پژوهش شامل چارچوب پنداشتی پژوهش و مروري بر مطالعات انجام شده در این راستا می باشد که چارچوب پنداشتی این پژوهش را مفاهیم ایمنی، فرهنگ ایمنی بیمار و جراحی ایمن، تشکیل می دهد. ایمنی اهمیت جان انسان ها براي همه جوامع بین المللی روشن است و همه سازمان ها اعم از اینکه مرتبط با سلامت باشند یا نه، به سلامتی انسان ها ارزش می نهند. ایمنی دومین نیاز بشر در سلسله مراتب نیازهاي هرم مازلو قرار دارد و اگر این نیاز برآورده نشود، صعود به طبقات بالاتر هرم با مشکل مواجه خواهد شد. لذا فراهم آوردن مراقبت هاي ایمن و با کیفیت، حق اساسی بیماران و جزء لاینفک همه سازمان هاي ارائه دهنده مراقبت سلامت می باشد. تعریف ایمنی: فقدان وجود هرگونه صدمه و آسیب اتفاقی و یا بعبارتی دیگر عدم وجود هرگونه آسیب غیر منتظره، غیر قابل پیش بینی و ناخواسته(.(* ایمنی بیمار پرهیز، پیشگیري و کاهش نتایج ناگوار یا آسیب به بیمار ناشی از فرآیند مراقبت هاي پزشکی می باشد(.(** به عبارت دیگر ایمنی بیمار به اجتناب و پیشگیري از صدمات وارده به بیمار یا حوادث ناخواسته ناشی از فرآیندهاي ارائه مراقبت گفته می شود و در واقع، ایمنـی بیمـار همـان اجتناب، پیشگیري و بهتر شدن نتایج نامطلوب یا آسیب ناشـی از فرآیند مراقبت سلامت است(جدید.(3 به منظور پیشگیري از خطاهاي درمانی و مراقبتی و پیش بینی حوادث ناخواسته و کنترل آنها، ضروري است شرایط و محیط ایمنی براي مددجو و ارائه دهنده مراقبت، فراهم گردد. بنابراین از پرستار انتظار می- فصل٢٢٧ رود که ایمنی بیمار را حفظ، خطرات احتمالی را شناسایی، و آسیب به بیمار و خود را، به حداقل برساند و براساس سیاست ها و دستورالعمل هاي سازمانی رفتار نماید(.(40 مقولـه ایمنـی بیمـار پـس از انتـشار گـزارش انستیتوي پزشکی ایالات متحده در سال 1999، که به بررسی میزان شیوع خطاهاي پزشکی در ایـن کشور پرداخته بود، مورد توجـه پژوهـشگران و صـاحبنظران عرصـه سلامت قـرار گرفـت(جدید.(1 ایمنی بیمار به عنوان مهم ترین حق او در همه زمینه هاي زندگی فردي و اجتماعی برعهده تک تک افراد جامعه است، لذا فرهنگ سازي و آگاهی دادن به اقشار مختلف جامعه نسبت به بیمار، ایمنی بیمار، نحوه رفتار و تعامل صحیح اطرافیان با او و جایگاه یک بیمار در اجتماع مقدم بر هر اقدام دیگري می باشد (فصلنامه حقوق پزشکی سال پنجم، شماره هجدهم، پاییز.(1390 فرهنگ ایمنی بیمار : یکی از جنبه هاي ایمنی بیمار که بطور گسترده مورد توجه قرار گرفته است، فرهنگ ایمنی بیمار است(.(73 فرهنگ ایمنی ماحصل ارزش هاي فردي و گروهی، نگرش ها، ادراك ها، صلاحیت ها و الگوهاي رفتاري است که تعهد، روش و مهارت یک سازمان را از نظر مدیریت ایمنی بیان می نماید(کمیسیون بهداشت و ایمنی بریتانیا )(1998 فصلنامه سلامت کار ایران، دوره 7، شماره 4، زمستان .(1389 تاریخچه فرهنگ ایمنی: واژه فرهنگ ایمنی اولین بار پس از وقوع حادثه اتمی چرنوبیل در سال 1988 مطرح گردید. از آن به بعد این مفهوم توسط سازمان هاي متعدديخصوصاً سازمان هاي با قابلیت اعتماد بالا1 (سازمان هاي با ریسک بالا و در عین حال ایمن) براي بهبود ایمنی استفاده گردید. 1 HRO s=High Risk Organizations and Safety فصل٢٢٨ فرهنگ ایمنی توسط ابزارهاي ذیل مورد سنجش قرار می گیرد که مشهورترین آنها، پرسشنامه منتشر شده توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا سال2011 می باشد که در کشورهاي انگلیس، ترکیه، هلند، عربستان، اسکاتلند و غیره استفاده شده است. ابزارهاي کیفی چک لیست ارزیابی انعطاف پذیري سازمانی1، ابزار ارزیابی ایمنی بیمار منچستر2، استراتژي هائی براي رهبران، رویکردي سازمانی به ایمنی بیمار.3 ابزارهاي کمی پرسشنامه بررسی فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان4، پرسشنامه سنجش نگرش ایمنی5 ، پیمایش جو ایمنی6 ، پرسشنامه جو ایمنی در سازمان هاي بهداشتی درمانی.7 اهداف استفاده از پرسشنامه: ارزیابی فرهنگ ایمنی بیمار در سازمان ها، پیگیري تغییرات در فرهنگ ایمنی بیمار با گذشت زمان، ارزیابی تاثیر مداخلات مربوط به ایمنی بیمار(آژانس تحقیقات و کیفیت مراقبت سلامت.(2009 محتواي فرهنگ ایمن: مواردي از قبیل عدمپنهان سازي خطاهاوحوادثوآشکار سازي آنها،آموزش کارکنان در زمینهامنیتبیمار، وجودسیستم گزارش دهیانواع خطاها، استفاده از دادههاي سیستم گزارش دهی درجهتبهبود فرآیندها، کاهش سرزنشافراد، وجودکار تیمی، ارتباطاتشفاف بین واحدها و بخش ها وهمکاري آنهابا یکدیگر در جهتمنافعبیمار، تعهد مدیریتارشد سازمان به ایمنی، آموزش و نظارت و توجهرهبري سازمان بهامنیت، پاسخغیر تنبیهی به 1 CAIR= 2 MPSAT = Manchester Patient Safety Assessment Tool 3 SLOAPS= 4 HSOPS= 5 SAQ= 6 Safety Climate Survey 7 PSCHO= فصل٢٢٩ خطا و گزارش دهی، کافی بودن نیروي انسانی، کافی بودن تجهیزات و منابع، رعایت و پیروي از قوانین، دستور العمل ها و پروتکل ها، کار تیمی، ارتباطات و همکاري، ادراك کلی از ایمنی از خصائص بارز چنین فرهنگی هستند(.(12 در رهگذر تلاش نظام هاي بهداشتی درمانی به منظور ارتقاء ایمنی بیمار، یکی از مأیوس کننده ترین نکات براي بیماران و کارکنان خدمات بهداشتی- درمانی عدم کسب تجربه و یادگیري نظام هاي بهداشتی-درمانی از اشتباهات و خطاهاي ناخواسته1 رخ داده در دیگر مراکز بالینی می باشد در اغلب مواقع سازمان ها و مسئولین بهداشتی درمانی تجارب حاصله و نحوه پیشگیري از اتفاقات ناخواسته را با یکدیگر به مشارکت نمی گذارند و بنابراین اشتباهات و حوادث مشابه در بیمارستان هاي مختلف در اقصی نقاط جهان به صورت مکرر رخ داده و از عوارض ناشی از آنها سایر بیماران نیز رنج می کشند(.(82 با این دیدگاه که مهمترین دانش در زمینه ایمنی بیمار یادگیري نحوه پیشگیري از ایجاد صدمه و آسیب به بیماران در طی درمان و مراقبت از آنان است انجمن جهانی ایمنی بیمار2 با اعتقاد به یادگیري از تجارب ناخوشایند ناشی از خطاهاي پزشکی یا اتفاقات ناخواسته واقع شده در یک گوشه عالم توسط سایرین در دیگر نقاط دنیا بوجود آمد. با علم براینکه می دانیم اغلب اشتباهات و نارسائی ها منتج از سیستم هاي ضعیف بوده و علل زمینه اي آنها یکسان می باشد، نقش اساسی سیستم هاي گزارش دهی3، ارتقاء ایمنی بیماران از طریق یادگیري از گزارش هاي پزشکان، پرستاران و سایر کارکنان خدمات بهداشتی درمانی از وقوع خطاها و اشتباهات ناشی از نارسائی ها و ضعف هاي موجود در سیستم هاي بهداشتی درمانی و مشارکت آن در سطح منطقه اي، ملی یا بین المللی می باشد(.(83 1 Adverse Event 2 World Alliance for Patient Safety 3 Reporting System فصل٢٣٠ نقش اولیه و اساسی سیستم هاي گزارش ایمنی بیمار، ارتقاء ایمنی بیمار به وسیله یادگیري از اشتباهات، ضعف ها و نارسائی هاي سیستم هاي بهداشتی درمانی است. نظام گزارش، باید ایمن و مطمئن باشد افرادي که وقایع و اتفاقات را گزارش می نمایند نباید مجازات شده و یا از سایر عواقب نادرست سیستم هاي ضعیف و نامطمئن درمانی رنج ببرند. در صورتی نظام گزارش دهی ایمنی بیمار، ارزشمند است که منجر به پاسخ سازنده1 سیستمی شود(.(84 حداقل نتیجه مثبت مورد انتظار از یک سیستم گزارش گیري، باز خورد تجزیه و تحلیل یافته ها به منظور اصلاح روش ها و سیستم ها می باشد و در صورتی که این بازخورد شامل پیشنهادات عملی و اجرایی جهت تغییر فرآیندهاي جاري و فعلی مورد استفاده در سیستم هاي بهداشتی درمانی باشد، ایده آل است(.(85 تجزیه و تحلیل، یادگیري و انتشار معنی دار، درس ها و تجارب آموخته شده از آنالیز یافته ها در سیستم هاي گزارش گیري نیازمند کارشناسان مجرب و ماهر و منابع مالی است. سازمانی که گزارش ها را دریافت می نماید، بایستی توانایی و قابلیت انتشار و توزیع اطلاعات، ارائه پیشنهادات به منظور تغییرات ضروري و اطلاعات کافی جهت تدوین و تنظیم راهکارها را داشته باشد(.(84 هدف اولیه از سیستم هاي گزارش ایمنی بیماران یادگیري از تجارب سایر نظام هاي بهداشتی درمانی است. آنچه اهمیت دارد اینکه توجه نمائیم وجود یک سیستم گزارش ایمنی بیمار به تنهایی سبب بهبود وضعیت ایمنی بیماران نمی شود، بلکه در واقع باز خورد مناسب گزارش ها است که منجر به تغییر و ارتقاء سیستم ها و روش هاي موجود و بهبود می شود(.(86 الزامی است در یک بیمارستان و یا سازمان بهداشتی درمانی گزارش وقایع جدي2و نزدیک به خطا3 منجر به شروع تحقیق و بررسی وسیع جهت شناسائی علل زمینه اي، 1 Constructive Response 2 Serious Event 3 Near miss فصل٢٣١ ضعف و نارسائی هاي سیستم و بسیج فعالیت ها در راستاي اصلاح و طراحی مجدد سیستم و روش ها به منظور پیشگیري از وقوع مجدد خطاها و وقایع ناخواسته گردد(.(83 بنیان و فلسفه پیدایش سیستم هاي پاسخگو1 براساس این اندیشه است که دولت ها امانت دار و قیم ملت جهت کسب اطمینان از ارائه خدمات درمانی ایمن و مطمئن به جامعه می باشند. وقوع اشتباه خطرناکی نظیر: (آمپوتاسیون اشتباه پاي بیمار)کهدقیقاً می تواند قابل پیشگیري باشد، این فرضیه را که مکانیسم هاي پیشگیري از بروز اشتباهات در بیمارستان ناقص می باشند، صحه گذارده و تأیید می نماید. بنابراین آگاهی عموم از این که نظارت هاي عالی بر عملکرد بیمارستان ها توسط ارگان هاي دولتی انجام می گیرد جهت جلب اعتماد عامه مردم ضروري است. واضح و روشن است که سیستم هاي وسیع یا کشوري گزارش ایمنی بیمار ارزشمندترین منبع براي یادگیري از تجارب سایرین است(.(85 وجود و فعالیت سیستم گزارش مؤثر داخلی از اجزاء اساسی برنامه ایمنی بیمار در بیمارستان محسوب می شود. با این حال حتی راه اندازي یک سیستم گزارش ساده نیز بسیار پر هزینه است و بنابراین براي بسیاري از مراکز بهداشتی درمانی راه اندازي سیستم گزارش و بهره گیري از کارشناسان ماهر به دلیل محدودیت منابع مالی مقدور نمی باشد. پذیرش سیستم گزارش ایمنی بیمار و فرهنگ سازي مناسب در خصوص آن، از دیگر مشکلات است(.(87 مطالعات بسیاري بطور مکرر نشان داده اند که بسیاري از حوادث قابل شناسایی و تعیین توسط سیستم هاي گزارش معمولی نمی باشندمعمولاً. کارکنان به دلیل پاره اي دلایل از جمله: فراموشی، مشغولیت زیاد، عدم آگاهی به اهمیت حادثه و اینکه گزارش ها منجر به تغییرات قابل اهمیتی نشده اند، حوادث و وقایع را گزارش نمی کنند. در بسیاري از مواقع نیز عدم تمایل به گزارش حوادث و وقایع ناشی از محیط و تنبیه هاي متعاقب گزارش دهی می باشد که می تواند براي همکاران و گزارش دهنده مضر و آسیب زننده باشد. 1 Accountability Systems فصل٢٣٢ خوشبختانه گزارش گیري تنها روش اخذ اطلاعات نیست. کارکنان بهداشتی- درمانی بیمارستان ها از جمله پرستاران، داروسازان، پزشکان و سایر کارکنان منابع بسیار غنی از اطلاعات می باشند. پرونده هاي بیماران، گزارش هاي آزمایشگاه، و سایر اطلاعاتی که بصورت روتین در بیمارستان ها اخذ می شوند، به عنوان مستندات ایمنی بیمار کاربرد بسیار دارند(.(85 مهمترین ویژگی و عامل موفقیت سیستم هاي گزارش گیري عدم وجود اقدامات توبیخی پس از گزارش خطا و اشتباهات می باشد. فرد گزارش دهنده و دیگر افراد درگیر نباید در اثر گزارش حوادث و اشتباهات تنبیه شوند، در غیر اینصورتاصولاً حادثه اي گزارش نمی شود. مهمترین عامل براي سیستم هاي گزارش گیري ملی به منظور حفظ و مصونیت گزارش دهندگان از آسیب و زیان، محرمانه نگهداشتن گزارش ها است. هیچگاه نباید مشخصات بیمار و فرد گزارش دهنده براي شخص ثالثی آشکار شود. محرمانه بودن در سطح سازمان به آشکارسازي اطلاعات در حدي اطلاق می شود که باعث پیگرد قانونی براي فرد خاصی نشود(.(84 سیستم گزارش ایمنی بیمار الزامی است که مستقل باشد به نحوي که قدرت مافوق توانایی توبیخ و تنبیه فرد و یا سازمان گزارش دهنده را نداشته باشد. گرچه اتخاذ چنین روشی مابین سازمان هاي بهداشتی درمانی و آژانس هاي قانون گذار در نظام دولتی سخت به نظر می رسد، و لیکن برقراري اطمینان و اعتماد در سطح ارائه دهندگان گزارش کافی است. رسالت(ماموریت) بیمارستان ارایه خدمات پزشکی ایمن و اثر بخش1 به مراجعین می باشد(.(72 سازمان سلامت جهانی عمل جراحی ایمن را یکی از ضروریات بیمارستان هاي دوستدار ایمنی بیمار می داند. جراحی ایمن زندگی مردم و بیماران را نجات می دهد و راه ارتقاي سلامت مردم را مهیا می سازد. دستیابی به ایمنی در اعمال جراحی در تمامی کشورهاي در حال توسعه و توسعه یافته هدف اساسی در 1 Safe Effective فصل٢٣٣ مراکز و سازمان هاي بهداشتی درمانی است(.(75 اهمیت جان انسان ها براي همه جوامع بین المللی روشن است و همه سازمان هاي اعم از اینکه مرتبط با سلامت باشند یا نه، به سلامتی انسان ها ارزش می نهند. با توجه به تاکید مداوم سازمان سلامت جهانی روي ایمنی بیمار منجر شده که محققان و پژوهشگران میزان ایمنی را در ابعاد مختلف بسنجند و راهکارهایی را ارائه دهند. در این میان ایمنی اعمال جراحی بیشتر مورد توجه محققان به خصوص در کشورهاي دیگر قرارگرفته است. سازمان سلامت جهانی براي ایجاد برنامه ایمنی بیمار ابتکار عمل خود را در ارتقاي ایمنی جراحی در سراسر جهان به کار گرفت. براي ایجاد یک برنامه ایمنی پزشکی از رویکرد صنعت خطوط هوایی با70 سال تجربه بهره گیري انجام شد. بازرسی فنی هواپیما قبل از پرواز، سال هاي سال است که در حال انجام است، سازمان سلامت جهانی اعمال جراحی را همانند فرآیند بازرسی فنی هواپیما قبل از پرواز می دانند(.(76 سازمان سلامت جهانی در سال2009 اعلام داشت که عمل جراحی ایمن موجب پس انداز طول عمر بیماران می شود و کاهش تعداد مرگ و میر جراحی در سراسر جهان تنها با وجود برنامه ایمن و ابزارهاي ایمن ساز از قبیل چک لیست ها، کمیته ایمنی و تقویت مهارت جراح و غیره میسر خواهد شد(.(76 جراحی بخش جدایی ناپذیر سیستم هاي مراقبت بهداشتی در سراسر جهان است بصورتی که تخمین زده می شود سالیانه 234 میلیون عمل جراحی انجام می شود(.(77 مراقبت هاي جراحی و عوارض احتمالی همراه آن به عنوان بخش قابل توجهی از بار بیماري ها، همواره مورد توجه جامعه بهداشت عمومی جهان قرارگرفته است. در ضمن مراقبت هاي با کیفیت حق اساسی و جزء لاینفک همه سازمان هاي ارائه دهنده مراقبت سلامت می باشد. هر بیمار حق دارد از بهترین امکانات و بهترین نوع درمان بهره مند باشد. پیچیده ترین نوع کاردرمانی جراحی است و با این وجود، بیمار حق داشتن محیطی امن و جراحی ایمن را دارد(.(78 فصل٢۴٣ تاریخچه ایمنی در ایران اولین بار بحث ایمنی در سال هاي 1288و1303مطرح شد(.(89 محیط اتاق عمل، سرشار از خطرات براي جراح و بیمار می باشد. و بنابراین باید ضریب امنیت را بالا برد. پرسنل بایستی از امکانات کاهش خطر و کنترلی خطر، حداکثر استفاده را بنمایند(.(90 اتاق عمل، فضایی مملو از خطر براي بیماران و جراحان می باشد. خطرات شامل آتش سوزي، سوختگی شیمیایی، تأثیر مواد هوشبري و قرار گرفتن در معرض مستقیم مواد بیولوژیک می باشد. خطرات سوختگی، آتش سوزي و انفجار مربوط به گازهاي بیهوشی می باشد. آتش سوزي اغلب به دلیل جرقه ناشی از الکتریسته ساکن ایجاد می گردد(.(91 سوختگی ممکن است توسط کوتر یا الکتریسیته ایجاد شود. عوامل زیان آور محیط اتاق هاي عمل تاثیر گذار بر ایمنی پرسنل: اشعه هاي مضر(اشعه X یونیزان، ماوراي بنفش)که در تماس طولانی مدت، می توانند سرطان پوست ایجاد نمایند، گازهاي هوشبري، مواد شیمیائی و ضدعفونی کننده ها، ویروس ها، باکتري ها که از طریق تنفس و پوست و دستگاه گوارش وارد بدن می شوند، احتراق و خطر برق گرفتگی از دستگاه هاي موجود در اتاق هاي عمل، وجود سیلندر هاي اکسیژن و گاز N2O و بالاخره وضعیت نامطلوب بدن در هنگام کار و ایستادن به مدت زیاد در اعمال جراحی بلند مدت که سبب ناراحتی پاها و کمر می شود(.(88 همچنین مطالعات افزایش خطر سقط جنین غیرعمدي در میان پرسنل زن اتاق هاي عمل را نشان می دهد. بسیاري از مطالعات در زمینه اثرات گازهاي بیهوش کننده مشخص کرده اند که ممکن است سبب سقط جنین غیرعمدي یا تولد کودك ناقص الخلقه گردد. برخی از مواد شیمیایی استریل کننده مورد استفاده در اتاق هاي عمل، شامل اکسیداتیلن– فرمالدئید– اکسیدپروپیلن– گلوتارآلدئید– سبب بروز اثرات ژنتیکی و سرطانزایی در حیوانات آزمایشگاهی می گردد(.(86 فصل٢۵٣ از نوامبر سال 2003 لغایت جولاي سال 2005 میلادي سازمان ملی ایمنی بیمار کشور انگلیس بروز 236 مورد واقعه 1 و اتفاقات نزدیک به خطا 2را در ارتباط با فقدان باندهاي شناسایی بیمار و یا باند هایی داراي مشخصات غلط گزارش نموده است. پژوهش هاي مبتنی بر جمعیت که در آمریکا، استرالیا، انگلستان، نیوزلند و کانادا انجام شده، نشان می دهند این حوادث و خطرات بین 2/9 تا 16/6 درصد همه پذیرش هاي بیمارستانی رخ می دهند. این بررسی ها به صورت گذشته نگر و بر پایه مرور اطلاعات بیماران، شامل یادداشت هاي پزشک، اطلاعات پرستاري و نوع و میزان تجویز دارو انجام شده، بنابراین میزان آنهااحتمالاً کمتر از میزان واقعی موجود هستندتقریباً. نیمی از حوادث مضر و ناخواسته گزارش شده در این مطالعات، مربوط به جراحی بوده(بیمار اشتباهی، جراحی اشتباهی و محل اشتباهی جراحی) و گزارش هاي دارویی، دومین علت شایع حوادث هستند که22درصد تمامی رخدادها را تشکیل می دهند. پر خطرترین مکان ها، اتاق هاي عمل و بعد بخش ها می باشند. حداقل نیمی از حوادث گزارش شده در این مطالعات، به نظر قابل پیشگیري می باشند. اگرچه بیشتر این حوادث حداقل آسیب را به بیماران می رسانند، یک سوم آنها عوارض دایمی برجاي می گذارند. همچنین، عاقبت حدود 62 درصد حوادث به مرگ بیماران منتهی می شوند. بنابراین به نظر می رسد ایمنی بیماران، یک مشکل عمده سلامت و بهداشت عمومی باشد(.(92 سازمانی جهانی بهداشت به منظور ارتقاي سلامت جامعه با چالش هایی مواجه شده و جهت حل آنها 9 راه حل ایمنی بیمار را بشرح ذیل در نظرگرفته است شناسایی صحیح بیماران، incidents near misses 1 2 فصل٢۶٣ تزریقات ایمن1، رعایت بهداشت دست2، جراحی ایمن3، داروهاي با نام و شکل مشابه4، تحویل و تحول صحیح بیماران5، اجتناب از اتصالات ناصحیح، تلفیق دارویی، اطمینان از صحت دارو درمانی در مراحل انتقالی ارایه خدمات(.(8 انجام پروسیجر صحیح در محل صحیح بدن بیمار: اجراي دستورالعمل بیمار صحیح، محل صحیح، پروسیجر صحیح به طور ویژه در اتاق عمل بسیار با اهمیت است. لذا هم زمان با اجراي پروتکل مذکور در بخش هاي مختلف درمانی و اتاق عمل رعایت چک لیست جراحی ایمن در اتاق عمل الزامی است(.(9 سازمان سلامت جهانی در سال2008 با ارائه چک لیستی اقدام به ارزیابی ایمنی جراحی بیمارستان ها نمود. برنامه ارزیابی نتایج و مراقبت هاي جراحی6 در یک همکاري با سازمان سلامت جهانی جدیدترین نسخه این چک لیست را طراحی نمود(.(79 بازرسی فنی هواپیما یکی از مدل هاي ممیزي در پیشگیري از حوادث ناگوار هوایی است. نقطه شروع چک لیست ایمنی جراحی از این مدل گرفته شده است. صنعت حمل و نقل هوایی نیز براي ممیزي از چک لیست هاي استاندارد شده استفاده می کند(.(80 چک لیست جراحی ایمن چک لیست جراحی ایمن به اهتمام اتحادیه جهانی ایمنی بیمار87 وابسته به سازمان جهانی بهداشت و با مشارکت متخصصین جراحی، بیهوشی و پرستاران و بیماران از سراسر جهان، به منظور کاهش، اتفاقات ناخواسته معلولیت و مرگ و میر ناشی از اقدامات جراحی بیماران تحت عمل تدوین و تنظیم شده است. در 1 Safe Injection 2 Hand Hygiene 3 Safe Surgery 4 look-Alike Sound-Alike Drugs 5 Admission Medication Reconciliation 6 SCOAP =Surgcical Care and Outcomes Assessment Program 7 World Alliance for Patient Safety فصل٢٣٧ این چک لیست با تأکید ویژه بر سلامت کارکرد دستگاه ها و تجهیزات بیهوشی، ارتقاء اقدامات درمانی و بهبود ارتباطات درون گروهی اعضاء تیم جراحی تلاش شده است تا سلامت و ایمنی بیماران در حین و پس از اعمال جراحی حفظ گردد. شایان ذکر است که چک لیست جراحی ایمن به منزله ابزار ارتقاء کیفی اعمال جراحی و در جهت کاهش اتفاقات ناخواسته، عوارض و مرگ و میر غیر ضروري ناشی از آن می باشد، و هدف اصلی آن بهبود و ارتقاء فرآیندها، اقدامات درمانی و مراقبتی درجهت افزایش ایمنی بیماران است(.(93 بکارگیري چک لیست جراحی ایمن، مستلزم تعیین فردي مسئول به عنوان هماهنگ کننده جهت تکمیل چک لیست مزبور می باشد. با توجه به نیروي انسانی موجود در بیمارستان ها و اتاق عمل این نیرو، می تواند پرستار سیرکولار، سوپروایزر اتاق عمل و یا یکی دیگر از اعضاي تیم جراحی انتخاب شود. در تدوین خط مشی و پروتکل" بیمار صحیح، محل صحیح، پروسیجر صحیح" پنج مرحله کلیدي تحت عنوان"پنج گام" در نظرگرفته شده، که به طور مختصر به شرح ذیل است: گام اول اطمینان از اخذ رضایت آگاهانه معتبر: هدف از اخذ رضایت آگاهانه، کسب مجوز جهت انجام مداخلات طبی و جراحی، و اعلام خطرات جسمانی به بیمار می باشد. گام دوم تأیید هویت بیمار: از زمانی که بیمار براي درمان و یا انجام پروسیجري آماده می شود، درگیر اولین مراحل فرآیند پنجگانه " بیمار صحیح، محل صحیح، پروسیجر صحیح" می گردد که شامل پرسش هاي: نام کامل بیمار و تاریخ تولد، نوع درمان یا پروسیجر طراحی شده، دلایل انجام روش درمان یا پروسیجر مورد نظر، نشان دادن قسمت و محل عمل یا پروسیجر می باشد. پرستار بایستی پاسخ هاي بیمار را با مشخصات دستبند شناسایی، فرم رضایت آگاهانه و سایر اطلاعات موجود در پروندة پزشکی او مطابقت دهد. گام سوم علامت گذاري محل عمل جراحی یا پروسیجر تهاجمی: محل عمل جراحی یا پروسیجر تهاجمی بایستی به صورتکاملاً مطلوب توسط فرد انجام دهندة پروسیجر و فصل٢٣٨ یا توسط جراح، نشانه گذاري شود موارد استثناء جهت علامت گذاري محل عمل یا انجام پروسیجر شامل: پروسیجرهاي انجام شده بر روي ارگان هاي خط وسط1 از قبیل: نواحی (Umblical- Anal-Perianal) در مواردي که محل پروسیجر قابل علامتگذاري نباشد(مثل: دندان). در کودکان نارس که انجام علامت گذاري می تواند منجر به تاتوي دائمی شود و در نهایت در مواردي که محل انجام پروسیجر، محل اصلی تروما است(محل انجام جراحی)می باشد. گام چهارم بررسی نهایی بیمار در محل انجام پروسیجر یا در اتاق عمل(به منظور بازبینی، تأیید نهایی و صحه گذاري پیش ازعمل). گام پنجم اطمینان از موجود بودن، صحیح بودن و در دسترس بودن تمام مدارك و گرافی هاي تشخیصی مرتبط(.(9 فرآیندهاي مرتبط با علامت گذاري محل عمل: محل مورد نظر انسزیون(خط عمل) و یا محل جایگذاري وسیله بایستی به طورکاملاً شفاف نشانه گذاري شود. در صورت وجود چندین عمل یا چندین پروسیجر، مکان هرکدام بایستی به صورت جداگانه علامت گذاري شود. محل هاي غیر پروسیجر علامت گذاري نشوند. همه ي سطوح درگیر از جمله سطوح جانبی، ساختارهاي چندگانه ( از قبیل انگشتان، مچ ها، جراحات) و یا سطوح چندگانه(از قبیل طناب نخاعی)بایستی به طور واضح علامت گذاري شوند. علامت گذاري باید قابل رؤیت و ماندگار باشد به طوري که در هنگام آماده سازي بیمار براي انجام عمل و در زمان پوشاندن محل عمل2 همچنان قابل رؤیت بماند. علامت گذاري بایستی، با یک علامت گذار(مارکر)غیر قابل پاك شدن صورت گیرد(.(94 علامت گذاري محل عمل باید به گونه اي باشد که حتی در هنگام تغییر پوزیشن بیمار و یا چرخیدن وي به روي شکم، همچنان براي کلیه اعضاء تیم درمانی قابل رؤیت باشد. علامت گذاري باید در زمان بیداري بیمار و قبل از انتقال وي به اتاق عمل صورت گیرد. جز در موارد اورژانسی، نبایستی بیمار بدون علامت گذاري وارد اتاق عمل شود. نوشتن سمت عمل(راست یا چپ) به طور 1 Mid Line 2 Drapping فصل٢٣٩ کامل در همه اسناد بیمار ضروري است. همه ي علائم اختصاري قابل استفاده و نیز روش علامت گذاري باید به تأیید مرکز درمانی رسیده و سپس اطلاع رسانی شود(.(94 در چک لیست جراحی ایمن، عمل جراحی به سه مرحله زمانی به شرح ذیل تقسیم می شود: مرحله زمانی قبل از بیهوش نمودن بیمار که تحت عنوان ورود بیمار1 نامیده می شود، مرحله زمانی بعد از بیهوشی بیمار قبل از انجام برش جراحی که زمان انتظار2 نامیده می شود، مرحله زمانی حین و یا دقیقا "پس از بستن زخم بیمار تا خروج بیمار از اتاق عمل که خروج بیمار3 نامیده می شود. در مرحله ورود بیمار، سؤالات مرتبط به این بخش می توانند به صورت کامل در یک وهله و یا گام به گام در طی مراحل زمانی متفاوت تکمیل شود. جهت تکمیل این بخش، حضور متخصص بیهوشی و کارکنان پرستاري ضروري است. شناسایی بیمار: در این مرحله ضمن پرسش از بیمار، نام و نام خانوادگی، نام اقدام جراحی برنامه ریزي شده، موضع عمل جراحی و برگه رضایت عمل اخذ شده از بیمار را تأئید می نماید. در صورتی که بیمار کودك و یا بیهوش است، تأیید این بخش می تواند با پرسش از یکی از وابستگان درجه یک، همراهان بیمار انجام پذیرد. شایسته است در مورد بیماران اورژانس و یا عدم حضور وابستگان درجه یک، همراهان بیمار، این سؤال بدون جواب گذاشته شود. علامت گذاري موضع عمل: ضروري است هماهنگ کننده چک لیست، علامت گذاري موضع جراحی قبل از عمل توسط جراح را تأئید نماید(.(95 ضروري است هماهنگ کننده چک لیست، پس از اتصال پالس اکسی متري به بیمار و بررسی صحت عملکرد آن قبل از القاء بیهوشی، نسبت به تکمیل بخش ذیربط در بخش ذیربط اقدام نماید. ایده آل است که نشانگر 1 Sign In 2 Time Out 3 Sign Out فصل٢٠۴ پالس اکسی متري روبروي تیم جراحی قرار گیرد. از آنجا که وجود و صحت عملکرد پالس اکسی متري جهت ایمنی بیمار تحت عمل جراحی از الزامات می باشد، لذا در صورت فقدان این دستگاه مسئولیت تصمیم گیري در خصوص تعویق عمل جراحی و یا ضرورت انجام آن با جراح و متخصص بیهوشی حاضر در اتاق عمل می باشد. تأئید ایمنی و صحت کارکرد وسایل و تجهیزات ضروري جهت بیهوشی بیمار: در این مرحله ضمن پرسش از متخصص بیهوشی حاضر در اتاق عمل، ایمنی و صحت عملکرد وسایل و تجهیزات لازم جهت بیهوشی بیمار، با اعمال گام هاي ABCDE به شرح ذیل تأئید می شود: بررسی تجهیزات راه هوایی1 به لحاظ صحت عملکرد، اداره راه هوایی شامل2 (اکسیژن و هوشبرهاي استنشاقی)، ساکشن3، داروها و وسایل4، داروهاي اورژانس.5 بررسی بیمار به لحاظ سابقه داشتن حساسیت: بایستی پس از پرسش از پزشک متخصص بیهوشی در خصوص آگاهی متخصص بیهوشی از احتمال بروز واکنش آلرژیک در بیمار و نوع آن نسبت به تکمیل بخش مربوطه در چک لیست اقدام گردد(.(9 بررسی بیمار به لحاظ راه هوایی مشکل: با توجه به اینکه مرگ بیمار ناشی از عدم ایجاد راه هوایی مطمئن در حین بیهوشی هنوز هم از شایع ترین علل قابل پیشگیري می باشد، الزامی است فرد هماهنگ کننده چک لیست، بصورت کلامی تأیید نماید که تیم بیهوشی راه هوایی بیمار را بصورت عینی به لحاظ وجود راه هوایی مشکل بررسی نموده اند و با استفاده از معیارهایی نظیر، Bellhouse- Dore score Distance و Thyromental و Mallampati score آنرا درجه بندي نموده اند. در صورتی که ارزیابی 1 Airway Equipments 2 Breathing System 3 Suction=C 4 Drugs & devices 5 Emergency Medications فصل٢١۴ تیم بیهوشی مؤید خطر وجود راه هوایی مشکل در بیمار می باشد تیم بیهوشی نسبت به انتخاب روش بیهوشی مناسب و دسترسی به تجهیزات ضروري اقدام می نمایند. خطر از دست رفتن بیش ازml 500 خون در بیماران بالغ و یا 7ml/kg خون در کودکان: در صورتی که با تأیید متخصص جراحی خطر از دست رفتن حجم خون بیش ازml 500 در بیماران بالغ تحت جراحی یا به میزان 7 ml/kg در کودکان وجود دارد به منظور کاهش خطر وقوع شوك هیپوولمیک و عوارض ناشی از آن در بیمار وجود دارد، توصیه می شود قبل از انجام برش جراحی براي بیمار حداقل دو راه بزرگ وریدي باز شود و یا کاتتر وریدي مرکزي جهت بیمار در نظرگرفته شود. همچنین ضروري است تیم جراحی وجود رزرو خون و یا مایعات وریدي مناسب را براي احیاء بیمار تأیید نماید(.(96 در صورتی که بیمار بیهوش یا نوزاد است و یا قادر به بیان کلامی نام و نام خانوادگی خود نمی باشد، پرستار موظف است قبل از انتقال خون اطلاعات مندرج بر روي باند شناسایی بیمار را با مشخصات پرونده بیمار مطابقت دهد. به منظور انتقال در بیماران بیهوش و نوزادان داشتن باند شناسایی مچ بند شناسائی براي بیماران ضروري می باشد. ضروري است حداقل موارد ذیل با پرونده بیمار مورد بررسی قرار گیرند: نام و نام خانوادگی بیمار بصورت کامل، نام پدر بیمار، تاریخ تولد، شماره پرونده بیمار، تطابق شماره و گروهخونی مندرج بر روي بر چسب واحد خونبا مشخصات کیسه حاوي خون، گروه خونی و Rh نوشته شدهبر روي بر چسب کیسه خون، نوع فرآورده خونی و تاریخ انقضاي موجود روي بر چسب واحد خون، بررسی کیسه خون و یا فرآورده خونی را به لحاظ علایم هر گونه آسیب و صدمه، تغییر رنگ، همولیز و یا نشت و یا لخته(.(96 وجود ریفلاکس فعال علامت دار در بیمار، خطر آسپیراسیون را مطرح می نماید، انتخاب روش بیهوشی مناسب از جمله استفاده از تکنیک هاي القاء سریع بیهوشی و یا الزام به حضور یک نفر کمکی از تیم فصل٢٢۴ بیهوشی جهت اعمال فشار بر روي کریکوئید در حین القاء بیهوشی می تواند خطر آسپیراسیون را در بیمار کاهش دهد(.(9 در مرحله زمان انتظار: جهت تکمیل این قسمت از چک لیست، حضور پرستار و متخصص بیهوشی و جراح ضروري است. درصورت لزوم اعضاي تیم جراحی خود را با نام و سمت به سایر اعضاء تیم معرفی می نمایند. در این مرحله انتظار می رود که دقیقا " قبل از انجام برش جراحی توسط جراح، کلیه اعضاء تیم جراحی حاضر در اتاق عمل نسبت به تأئید عمل صحیح جراحی بر روي بیمار صحیح و در موضع صحیح بیمار اقدام نمایند در این مرحله ضروري است که متخصص جراحی مواردي را که بیمار را در معرض خونریزي سریع، آسیب، صدمه و یا معلولیت هاي عمده قرارمی دهد و یا مراحلی که در طی آن نیاز به تجهیزات خاص، ایمپلنت و یا آمادگی هاي خاصی است را به منظور انجام تمهیدات و اقدامات ویژه درمانی به سایر اعضاء تیم جراحی، شرح دهد. ضروري است پرستار اسکراب با توجه به شاخص هاي استریلیتی، استریلیزاسیون ابزار جراحی را تأئید نماید. هرگونه ابهام در خصوص استریلیتی لوازم جراحی قبل از انجام برش جراحی ضروري است به سایر اعضاء تیم جراحی گزارش شود. با توجه به شواهد علمی و توافق همه جانبه در خصوص تأثیر افزایش سطح سرمی، بافتی آنتی بیوتیک در کاهش عفونت زخم جراحی به منظور کاهش احتمال بروز عفونت زخم، در این چک لیست بر تزریق آنتی بیوتیک پروفیلاکتیک طی 60 دقیقه قبل از عمل جراحی تأکید می شود، لذا انتظار می رود که تأئید سؤال ذیربط پس از پرسش از فرد مسئول انجام پذیرد. تأکید می شود در صورتی که از تزریق آنتی بیوتیک بیش از 60 دقیقه می گذرد در خصوص تزریق مجدد آنتی بیوتیک پروفیلاکتیک اقدام شود. با توجه به اهمیت نمایش تصویر برداري ها ضروري در هدایت و انجام برنامه درمان بیمار، ضروري است نمایش تصویر برداري صحیح بر روي نگاتوسکوپ در اتاق عمل تأئید شود(.(9 فصل٢٣۴ در مرحله خروج بیمار: در این فاز اعضاء تیم جراحی ضمن ثبت و تأئید اقدامات ذیل نسبت به انتقال بیمار به ریکاوري مبادرت می نمایند: تأئید اقدام جراحی انجام شده بر روي بیمار بصورتکاملاً دقیق، شمارش لوازم جراحی، گاز و سرسوزن هاي مورد استفاده در حین جراحی(در صورت وجود هرگونه ابهامی درصحت شمارش ابزار و غیره بکار رفته حین جراحی، ضروري است تمهیدات کنترلی از جمله رادیوگرافی کنترل انجام شود). برچسب گذاري صحیح نمونه اخذ شده حین جراحی توسط پرستار سیرکولار و در نهایت گزارش کتبی هرگونه خرابی در دستگاه ها و تجهیزات مورد استفاده در اتاق عمل به مسئولین ذیربط(.(9 مرور متون -1 عبدي و همکاران درپژوهشی با هدف بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در سه بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در یک مقطع زمانی داده هاي مورد نیاز را با استفاده از توزیع پرسشنامه سنجش فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان1 در میان کارکنان این سه مرکز گردآوري کردند .(n=311) این ابزار ده بعد فرهنگ ایمنی و چهار بعد پیآمدهاي وجود فرهنگ ایمنی در سازمان را مورد سنجش قرار می دهد. یافته هاي پژوهش نشان داد که امتیاز فرهنگ ایمنی بیمار در هر ده بعد فرهنگ ایمنی و دو بعد پیامدهاي وجود فرهنگ ایمنی در حد پایین ـ متوسط است. در این میان، ابعاد واکنش غیرتنبیهی به خطاها 17/8)درصد) و کار تیمی بین واحدهاي بیمارستان 18/2)درصد) کمترین امتیاز و بعد کار تیمی در داخل بخش / واحد 47/2)درصد) بیشترین امتیاز را به دست آوردند. در خصوص سومین بعد پیآمدهاي وجود فرهنگ ایمنی یعنی رتبه بیمارستان در زمینه ایمنی بیمار، بیمارستان هاي الف و ب، وضعیت قابل قبول و بیمارستان ج، وضعیت ضعیف داشتند. در نهایت در چهارمین بعد پیآمدهاي فرهنگ ایمنی، تعداد خطاها و حوادث گزارش شده، به طور کلی، طی 12 ماه گذشته در بیمارستان الف بطور متوسط 1-2 مورد خطا و حادثه گزارش شده است، در صورتی که در بیمارستان هاي ب و ج هیچ 1 Hospital Survey on Patient Safety Culture -HSOPSC فصل٢۴۴ موردي از خطا و حادثه گزارش نشده است. یافته هاي این پژوهش نشان می دهد که ابعاد مختلف فرهنگ ایمنی در این بیمارستان ها نیاز به بهبود داشته و بر این اساس در این مطالعه، پیشنهاداتی در زمینه نحوه ارتقاي فرهنگ ایمنی در مراکز درمانی به مدیران و مسئولان مربوطه ارایه گردیده است(.(66 -2 جانقربانی و همکارانش در سال 1390 تحقیق و مطالعهاي به روش توصیفی- مقطعی در زمینه" ارزیابی وضعیت ایمنی اتاق هاي عمل بیمارستان شهید بهشتی تهران بر اساس استانداردهاي بیمارستان دوستدار ایمنی" انجام دادند که روش بررسی بشرح ذیل می باشد: اطلاعات مربوط به پژوهش از طریق تکمیل پرسشنامه استاندارد بیمارستان دوستدار ایمنی بیمار سازمان جهانی بهداشت به روش سرشماري توسط 20 نفر از مدیران ارشد، میانی، عملیاتی و پرسنل اتاق عمل جمع آوري گردید. به منظور ارزیابی سطح ایمنی بیمار، میانگین امتیاز 0-0/5 نشاندهنده سطح عملکردي ضعیف، 0/5-0/7 سطح متوسط و 0/7-1 سطح خوب است. در نهایت اطلاعات گردآوري شده با استفاده از نرم افزار SPSS در سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت که نتایج نشان داد: میانگین امتیاز محور حاکمیت و رهبري 0/7±0/35، جلب مشارکت و تعامل با بیمار و جامعه 0/56±0/37، خدمات بالینی ایمن و مبتنی بر شواهد 0/73±0/35، محیط ایمن 0/78±0/37 بوده و به ترتیب نشاندهنده وضعیت خوب، متوسط، خوب، خوب میباشد. میانگین امتیاز وضعیت کلی ایمنی 0/71±0/36 بوده و عملکرد خوب مدیران و پرسنل اتاق هاي عمل را نشان میدهد. محققین پیشنهاد نمودند به منظور دستیابی به سطح خوب در کلیه محورهاي ایمنی، لازم است هدف گذاري ها در سطح برنامه ریزي استراتژیک بیمارستان انجام شود(.(68 -3 عینی و همکارانش مطالعه و تحقیقی با عنوان"بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي آموزشی تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی" در سال 1390 انجام دادند. در این مطالعه مقطعی در یک بازه زمانی4 ماهه از میان 9 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به شکل فصل٢۵۴هدفمند وبا توجه به بزرگی و پراکندگی جغرافیایی بیمارستان، دو بیمارستان بزرگ بیش از 300تخت و دوبیمارستان کوچک کمتر از 300 تخت از مناطق شرق، شمال غرب تهران انتخاب شد. جامعه پژوهش این مطالعه کلیه داروسازان، دستیاران پزشکی، پرستاران، تکنسینهاي اتاق عمل، کارشناسان تغذیه، رادیولوژي و آزمایشگاه بودند. ابزار گردآوري دادهها در این مطالعه پرسشنامه معتبر و پایایی ترجمه شده، (r=0/88) دانشگاه تگزاس آمریکا بود که از طریق هشت حیطه وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار را در بیمارستانها مورد سنجش قرارمیداد. %58 از افراد شرکت کننده در مطالعه، پرستاران بودند و بیشتر از دو سال سابقه کار در بیمارستان داشتند. سطح فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي مختلف متوسط بود و بین بیمارستانها تفاوت آماري معنیداري دیده نشد. بیمارستانها از نظر حیطه اقدامات و انتظارات مدیریت در راستاي بهبود ایمنی بیمار و حیطه مسائل مربوط به کارکنان اختلاف معنیداري با هم داشتند(.(p<0.009 پست سازمانی افراد تفاوت معنیداري در نمره کلی فرهنگ ایمنی و پنج حیطه از حیطههاي فرهنگ ایمنی در بین بیمارستانها ایجاد نمود(.(p<0.05 قويترین بعد فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي مورد مطالعه، حیطه کار تیمی با %74 پاسخ مثبت بود. -4 عبداالله زاده و همکاران((1391، پژوهشی تحت عنوان " بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار از دیدگاه پرستاران" در 4 بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام دادند، نمونه هاي شرکت کننده در این پژوهش940 نفر از پرستاران بیمارستان هاي آموزشی بودند. در این پژوهش از پرسشنامه منتشر شده توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا براي سنجش 12 بعد تشکیل دهنده فرهنگ ایمنی بیمار، استفاده شده است. یافته هاي بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان در ابعاد " انتظارات و عملکرد سرپرست بخش ها"،" کار تیمی درون واحدها"، " آموزش سازمانی بهبود مستمر در زمینه ایمنی بیمار" داراي وضعیت مناسب و " درك کلی پرسنل نسبت به ایمنی"، " نحوه انتقال بیمار و تعویض شیفت ها" و " باز خورد و ارتباطات در مورد خطاهاي صورت فصل٢۶۴ گرفته" داراي وضعیت متوسط و در سایر ابعاد داراي وضعیت ضعیف می باشد. همچنین بین درك پرستاران از فرهنگ ایمنی بیمار با وضعیتتاًهل، ساعات کارکرد ماهانه و نوع بیمارستان، ارتباط معنی داري وجود داشت. لذا پژوهشگران نیاز به ارتقاء ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان هاي مورد بررسی را به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر مطرح می نمایند. -5 عبادي فرد آذر و همکاران در سال 1390 پژوهشی تحت عنوان" مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران" با هدف مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام دادند. در این مطالعه، نمونه پژوهش شامل 145 پرسنل درمانی و پاراکلینیکی مراکز مذکور بود و داده ها توسط نسخه فارسی پرسشنامه پیمایش بیمارستانی فرهنگ ایمنی بیمار جمع آوري شد. یافته هاي بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که بین ابعاد " فرهنگ ایمنی بیمار"،" کار تیمی درون واحد هاي بیمارستان بیشترین مقدار امتیاز( (%67 و بعد" پاسخ غیر تنبیهی به خطاها" پائین ترین مقدار امتیاز((%51 را در میان ابعاد مختلف بخود اختصاص دادند. محققین پیشنهاد نمودند ارتقاي فرهنگ ایمنی بیمار براي مدیران بیمارستان هاي مورد مطالعه باید بعنوان یک ضرورت تلقی گردد و همچنین در این بیمارستان ها بایستی فرهنگ گزارش دهی خطاها بدون ترس از تنبیه و سرزنش ایجاد شده نهادینه گردد(فصلنامه بیمارستان، سال11، شماره 2، تابستان.(1391 -6 بقائی و همکاران در سال 1390 پژوهشی تحت عنوان " بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در کارکنان مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه" با هدف ارزیابی میزان فرهنگ حمایت کننده ایمنی بیمار در بیمارستان هاي ارومیه انجام دادند. در این تحقیق که توسط پرسشنامه آژانس کیفیت و تحقیقات بهداشتی آمریکا انجام گرفت و داده ها بصورت تصادفی سهمیه اي از 361 نفر از کارکنان چهار بیمارستان ارومیه شامل: پرستاران، پزشکان، شاغلین آزمایشگاه، شاغلین در رادیولوژي، مسئولین و سوپروایزرین جمع آوري شد و یافته هاي بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که نمره فرهنگ ایمنی %23 مربوط به نمره عالی و خیلی خوب بود و %51/5 مربوط به قابل قبول، %20/2 نمره فصل٢٧۴ مربوط به ضعیف و %5/3 نمره مربوط به مردودي بود. و نیز بیش از%60 کارکنان نمی توانند آزادانه و بطور راحت تصمیمات و اقدامات مسئولین بیمارستان را مورد سوال قرار دهند. نقاط قوت عبارت بودند از "کار تیمی درون واحدها" تحویل و تحول بیماران در بیمارستان" و نقاطی که شدیدا" نیاز به ارتقاء دارند عبارت بودند از" پاسخ غیرتنبیهی به اشتباهات" ، " فراوانی گزارش دهی حوادث"، " تناسب تعداد کادر درمانی با میزان حجم کاري"، " ارتباطات باز"، " حمایت مدیریت از ایمنی بیمار" و " نحوه ارتباط با اشتباهات. محققین پیشنهاد نمودند به منظور ارتقاء و ایجاد فرهنگ ایمنی مطلوب در بیمارستان می بایست ترس از سرزنش شدن در قبال اشتباهات را حذف نموده و جوي سرشار از ارتباطات باز و یادگیري مستمر را در بیمارستان پیاده نمود(همایش کشوري ایمنی در نظام سلامت .(1391 -7 همچنین در پژوهشی که در سال 1391 توسط آقاخانی و همکاران صورت گرفت " دیدگاه پرستاران نسبت به عوامل موثر در رعایت نکات ایمنی در بخش هاي بستري بیمارستان هاي آموزشی ارومیه مورد بررسی قرار گرفت، در این پژوهش دیدگاه یکصد نفر از پرستاران بخش هاي بیمارستان هاي آموزشی شهر ارومیه با استفاده از پرسشنامه در سه بعد " کار تیمی درون و بین بخشی"، " انتظارات و عملکردهاي مدیریتی" و "یادگیري سازمانی" مورد بررسی قرار گرفتند. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. براي تعیین اعتبار علمی ابزار گردآوري داده ها از روائی محتوا و براي تعیین پایائی ابزار از روش آزمون مجدد استفاده شد. بررسی نتایج نشان داد در مبحث " کار تیمی داخل و بین بخشی"، اکثریت((%57کار تیمی را متوسط، %35 خوب و %8 ضعیف و در مبحث" انتظارات و عملکرهاي مدیریتی"، اکثریت((%55عملکرد مدیریتی را متوسط، %29 خوب و %16 ضعیف و سرانجام در مبحث" یادگیري سازمانی در ارتباط با رعایت ایمنی بیماران" اکثریت((%70 آن را متوسط، %13 ضعیف و %17 خوب ارزیابی کرده بودند. در بعد عملکرد مدیریتی %82 بیان کرده بودند که رفتار مدیران پرستاري نشانه اهمیت ایمنی بیمار براي آنان است. تنها %18 بیان نموده بودند که مدیران پرستاري انتظارات خود را از ایمنی بیمار به روشنی بیان می کنند. %68 بیان کرده بودند که در مورد عملکرد خوب پرستار در زمینه ایمنی بیمار فصل٢٨۴ تشویقی صورت نمی گیرد تنها، %32 در این رابطه دیدگاه مثبتی داشتند. %66 بیان نموده بودند که مدیریت پرستاري به برطرف کردن مشکلات تکراري توجه دارد(همایش کشوري ایمنی در نظام سلامت .(1391 -8 محبی فر و همکاران در سال 1392 پژوهشی با عنوان" تاثیر چک لیست ایمنی جراحی بر میزان مرگ و میر بیماران جراحی شده در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه هاي علوم پزشکی " انجام دادند. در این پژوهش با استفاده از روشنمونه گیريتصادفیطبقه اي، 1125 بیمار جراحی شدهطی 3 ماه موردبررسیقرار گرفتند. ابزارجمع آورياطلاعاتبر اساس مدل سازمان سلامت جهانیو برنامه ارزیابینتایج و مراقبت هاي جراحی طراحی شده بود. نتایج نشان داد که هیچ تفاوت معنی داري مابین بیماران در دو مرحله(قبل و بعد از مداخله) این مطالعه وجود نداشت. نرخ تمامی عوارض از میزان %11 به میزان %3/91 بعد از مداخله چک لیست جراحی ایمن کاهش یافته است(.(P<0/001 در تمامی بیمارستان ها میزان مرگ و میراز %3/44 به %1/30 کاهش یافته است .(P<0/003) نرخ کلی عفونت محل جراحی و بازگشت ناخواسته به اتاق عمل نیز به صورت معنی داري کاهش یافت((P<0/001 و .(P>0/046) محققین پیشنهاد می کنند که با بکار گیري چک لیست جراحی ایمن در تمام بیمارستان هاي تحت بررسی، میزان مرگ و میر و عوارض کاهش یافت ولی کاهش در یکی از بیمارستان ها بسیار چشم گیر بود بطوري که از %5/2 به %1/48 تنزل یافت(نشریه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی البرز، دوره 3، شماره 1، زمستان .(1392 -9 برومند و همکاران در پژوهشی با عنوان " بررسی میزان رعایت اخلاق حرفه اي در تکمیل چک لیست جراحی ایمن در مرکز آموزشی و درمانی شهید مطهري ارومیه" با هدف تعیین میزان رعایت اخلاق حرفه اي توسط پرستاران در تکمیل چک لیست جراحی ایمن در مرکز آموزشی و درمانی شهرستان ارومیه انجام دادند. پژوهشگران فرآیند تکمیل تعداد چهل عدد چک لیست جراحی ایمن بیماران را به صورت غیر فصل٢٩۴ تصادفی انتخاب و با استفاده از فهرست وارسی طراحی شده، مورد سنجش قرار دادند. فهرست وارسی شامل12 رفتار در خصوص عملکرد پرسنل پرستاري در فرآیند تکمیل چک لیست جراحی ایمن بود. پژوهشگر یک نفر از پرسنل اتاق عمل بود که فهرست وارسی را تکمیل می کرد. یافته هاي پژوهش نشان داد که %53 نمونه ها کلا" بدون توجه به پرونده بالینی بیمار و یا مصاحبه با بیمار تکمیل شده بود. در بقیه موارد، بیشترین بندهائی که با مطالعه پرونده بالینی و یا مصاحبه با بیمار تکمیل شده بود به ترتیب شاملوجود حساسیت شناخته شده((%27، تائید رضایت به انجام عمل جراحی توسط بیمار((%22 و تائید محل عمل جراحی توسط بیمار((%18 بود. در نهایت یافته ها نشان داد که در بیشتر موارد پژوهش، اخلاق حرفه اي در تکمیل چک لیست جراحی ایمن رعایت نمی گردد و در نهایت پژوهشگران پیشنهاد کردند که مدیران و برنامه ریزان ضمن توجیه پرسنل در خصوص اهمیت تکمیل دقیق فرم هاي یاد شده در زمینه تدوین خط مشی هاي مورد نیاز، رعایت اخلاق پرستاري در عملکرد حرفه اي پرستاران برنامه ریزي لازم را بعمل آورند(همایش کشوري ایمنی در نظام سلامت .(1391 -10 تبریزي و همکاران در سال 1382 مطالعه اي در زمینه بررسی علل سوختگی با کوتر در بخش هاي اتاق عمل به روش ممیزي بالینی با استفاده از FOCUS-PDCA در بیمارستان شهید مدنی تبریز انجام دادند. اطلاعات بوسیله پرسشنامههایی که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته بود، جمعآوري گردید. از 336 بیمار مورد مطالعه در این تحقیق که تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند، ده نفر دچار ضایعه سوختگی پوستی شده بودند که پس از بررسی، عوامل دخیل شناسایی و راهکارهاي مداخلهاي جهت حل مساله ارایه شد. بررسیهاي اولیه نشان داد که میزان سوختگی با کوتر قبل از مداخله %3 بوده است و در بررسی علل، خیس بودن بیمار بدلیل تعریق و شستشوي وي حین عمل، پوزیشن نادرست بیمار، نشتی برق سایر دستگاهها، سالم نبودن صفحه زمین چاه ارت، سالم نبودن تشکهاي آنتی استاتیک(ضد الکتریسیتیه فصل٢٠۵ ساکن)، استفاده طولانی مدت از دستگاه کوتر، از مهمترین علل سوختگی بود که بعد از رفع علل فوق میزان سوختگی به %1 تقلیل یافت .(69) -11 در تحقیق و مطالعهاي که توسط محمدي نسب و همکاران وي، در مرکز آموزشی و درمانی سیناي تبریز با عنوان بررسی "میزان رعایت مندرجات چک لیست جراحی ایمن در اتاق عمل سوختگی" به روش گذشته نگر انجام شد. نحوه تکمیل چک لیست توسط کارکنان اتاق عمل در طی یک ماه بررسی شد، تعداد موارد تکمیل شده و تکمیل نشده طبق چک لیست جراحی ایمن محاسبه و پس از وارد کردن در نرم افزار اکسل 2007 تحلیل شدند و نتایج یافته ها بیانگر این بود که چک لیست جراحی ایمن فقط براي%40 بیماران عمل شده تکمیل شده بود. چک لیست مذکور داراي سه قسمت کلی میباشد که در رابطه با اقدامات قبل بیهوشی که شامل هفت زیر بخش است در %85 موارد فقط یک بخش، در مورد اقدامات قبل از برش پوست که شامل پنج زیر بخش است در%80 موارد سه بخش و نهایتاً اقدامات قبل از ترخیص بیمار که داراي دو زیر بخش می باشد، در%80 موارد هردو مورد تکمیل شده بود. بعلاوه، %65چک لیستها فاقد مهر و امضاء بود. و در نتیجه ، این تحقیق نشان می دهد که در کل، عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل مزبور نسبتا" ضعیف بوده ولی در هر یک از سه قسمت موجود در چک لیست جراحی ایمن، عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل خوب بود(.(69 -12 مختاري و همکاران وي در سال 1389تحقیق و مطالعهاي به روش توصیفی- مقطعی در اتاقهاي عمل بیمارستانهاي دانشگاه علوم پزشکی تهران با موضوع "بررسی میزان رعایت استانداردهاي ایمنی در بخش اتاق هاي عمل" انجام دادهاند که ابزار تحقیق چک لیستی بوده که توسط پرسشگران با مشاهده در محل تکمیل گردیده است و شامل سه بخش: استانداردهاي ایمنی از نظر فضاي فیزیکی اتاقهاي عمل، مقابله با آتشسوزي، ایمنی پرسنل بود که اتاقهاي عمل بیمارستانهاي تابعه دانشگاه از نظر ایمنی کلی،%9/84 ایمن بودند. اتاقهاي عمل بیمارستانهاي دانشگاه علوم پزشکی تهران از نظر محیط فیزیکی، حفاظت در فصل٢١۵ مقابل آتش سوزي و ایمنی بیمار در وضعیت ایمن قرار داشته، اما از نظرکنترل عفونت در حیطهنسبتاً ایمن و از نظر ایمنی کارکنان غیر ایمن میباشند و در مجموع مرکز قلب تهران با کسب97/5 امتیاز از لحاظ رعایت کلی ایمنی اتاق عمل میتواند الگویی مناسب براي بیمارستانهاي موجود باشد .(97) -13 نصیري پور و همکاران وي در سال 1389 تحقیقی را با هدف "بررسی نگرش کارکنان نسبت به ایمنی و مقایسه آن در میان گروه هاي مختلف ارایه دهنده خدمات در یک بیمارستان آموزشی" انجام دادند. در روش بررسی فرهنگ ایمنی کارکنان بیمارستان، ابتدا از کلیه کارکنان که در موقعیت هاي شغلی پزشک، پرستار، مدیر و کارکنان پاراکلینیک بودند، نمونه اي به حجم 212 نفر انتخاب و سپس پرسشنامه نگرش ایمنی در شش بعد جو کار تیمی، جو ایمنی، درك مدیریت، رضایت شغلی، وضعیت هاي کاري و شناخت استرس بکار برده شد. مقیاس اندازه گیري لیکرت پنج نمره اي بود. از آزمون ANOVA براي تعیین اختلاف بین گروه هاي مورد بررسی استفاده شد. و نتایج نشان داد که میانگین نمرات نگرش نسبت به فرهنگ ایمنی بیمار در شش بعد جو کار تیمی، جو ایمنی، رضایت شغلی، شناخت استرس، درك مدیریت و وضعیت هاي کاري، براي پزشکان به ترتیب برابر با 3، 4/13، 17/4، صفر، 4/3، 8/7، پرستاران به ترتیب 19،2/6 ، 10/3، 7/8 ، 2/6 ، 15/5، مدیران، 30/3 ، 6/1 ، 33/3، صفر، 18/2، 21/2و کارکنانپاراکلینیکبه ترتیب برابربا 50، 12/5، 25، 12/5، 10، 37/5 بود. اختلاف معنی داري ازنظر آمار(P<.05)در بعد رضایتشغلی بین مدیران و پرستاران، کارکنان پاراکلینیک و پرستاران برابر با 0/0001 و 0/001، در بعد شناخت استرس، بین مدیران و کارکنان پاراکلینیک، مدیران و پرستاران، کارکنان پاراکلینیک و پزشکان به ترتیب برابر با 0/026 و 0/022 و 0/047 و در بعد درك مدیریت، بین مدیران و پرستاران برابر با 0/002 بود. در حالی که همه کارکنان مورد مطالعه، داراي نگرش مشابه نسبت به جو کار تیمی، جو ایمنی و وضعیت هاي کاري بودند. محققین بر این باورند که اهتمام مدیران و کارکنان فصل٢٢۵ بیمارستان ها در ارتقا فرهنگ ایمنی ضروري بوده و براي این منظور، می توان از راهکارهایی نظیر، نشان دادن تمایل مدیریت ارشد سازمان به ایمنی، ایجاد سیستم گزارش حوادث و توسعه کار تیمی نام برد(.(98 -14 در مطالعهاي که در سال 2008 توسط AlexB.Hoynes و همکاران با عنوان" نقش چک لیست جراحی ایمن در کاهش مرگ و میر و عوارض ناشی از جراحی" در جمعیت عمومی انجام شد، به این نتیجه رسیدهاند که میزان مرگ و عوارض حین بستري، بازگشت غیرقابل برنامه ریزي شده به اتاق عمل و عفونت محل عمل بعد از اعمال چک لیست در اعمال جراحی کاهش یافته است. در اردبیل در سال 1389 طی مطالعهاي که توسط موسی زاده و همکاران با عنوان" اطلاعات پایه در مورد میزان مرگ ومیر و عوارض ناشی از جراحی" با هدف بدست آوردن این میزانها بعد از اعمال چک لیست جراحی ایمن در جراحیها و مقایسهي این دو مطالعه به عمل آمده است، براي 1000 بیمار بالاي 16 سال که تحت اعمال جراحی غیر قلبی در بیمارستان فاطمی اردبیل قرار گرفته بودند چک لیستی طراحی شده توسط سازمان WHO توسط تیم اتاق عمل تکمیل گردیده و مرگ و میر و عوارض بعد از عمل تا 30 روز بعد از عمل مورد پیگیري قرار گرفته و در فرم هاي مخصوص که به این منظور طراحی شده بود، ثبت گردید. از مجموع 1000 بیمار مورد مطالعه 452 مورد((%45/2مرد و 548 مورد((%54/8 زن بودند. 285بیمار (%28/5) مجرد و 715 بیمار (%71/5)متأهل بودند. فراوانی مرگ از 10 مورد((%1 در مطالعه ي قبلی به 7 مورد((%0/7 در این مطالعه کاهش یافت. عفونت محل عمل از 34 مورد((%3/4 در مطالعه ي قبلی به 21 مورد (%2/1) و بازگشت غیر برنامه ریزي شده به اتاق عمل از 12 مورد((%1/2 در مطالعه ي قبلی به 5 مورد (%0/5) در مطالعه ي مذکور کاهش یافت. 3 مورد % 0/3) از بیماران دچار نارسایی حاد کلیه بدنبال جراحی شدند که در مطالعه ي قبلی نیز به همین میزان گزارش شده بود. فراوانی ترومبوز ورید عمقی طی 30 روز بعد از جراحی از 25 مورد((%2/5 در مطالعه ي قبلی به 16 مورد (%1/6) در مطالعه ي حاضر کاهش یافت. در این مطالعه 15 مورد (%1/5) از بیماران تزریق خون حین عمل و 34 مورد (%3/4) تزریق خون طی 72 ساعت اول بعد از فصل٢٣۵ عمل داشتند، در حالی که در مطالعه ي قبلی 11 مورد (%1/1) از بیماران تزریق خون حین عمل و 50 مورد((%5 تزریق خون طی 72 ساعت بعد از عمل داشتند. در نهایت نتایج زیر بدست آمد: مرگ و میر و عوارض بدنبال اعمال جراحی بعد از استفاده از چک لیست جراحی ایمن WHO کاهش پیدا کرد که این کاهش در مورد مشاهده حداقل یکی از عوارض معنی دار بود، در مورد بازگشت غیر برنامه ریزي شده به اتاق عمل، عفونت محل عمل و تزریق خون طی 72 ساعت بعد از عمل در حد بینا بینی و در مورد مرگ، نارسایی حاد کلیه و ترومبوز ورید عمقی از نظر آماري معنی دار نبود که می تواند به دلیل فراوانی بالاي جراحی هاي اورژانسی در این مطالعه نسبت به مطالعه ي قبلی باشد. فصل٣۴۵ فصل سوم نوع پژوهش جامعه پژوهش ابزار گردآوري داده ها روش کار ملاحظات اخلاق فصل٣۵۵ روش پژوهش مقدمه این فصل در رابطه با روش پژوهش و ملاحظات اخلاقی تدوین گردیده است. روش پژوهش در این بررسی شامل: نوع پژوهش، جامعه پژوهش، نمونه پژوهش، مشخصات واحدهاي مورد پژوهش، محیط پژوهش، روش نمونه گیري، ابزار گردآوري داده ها، روش کار، روش تجزیه و تحلیل داده ها و ملاحظات اخلاقی می باشد. نوع پژوهش این پژوهش از نوع توصیفی می باشد که با استفاده از پرسشنامه و چک لیست جراحی ایمن، به بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در خصوص ایمنی پرداخته است. جامعه پژوهش جامعه این مطالعه تمام بیماران کاندید عمل جراحی انتخابی1 در مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و نیز پرسنل اتاق عمل شاغل در اتاق هاي عمل مراکز مزبور در زمان انجام مطالعه میباشند. معیار ورود براي بیماران (1کاندید عمل جراحی انتخابی باشند (2 عمل جراحی بیمار از مجموعه اعمال جراحی: ارتوپدي، جراحی هاي عمومی و مغز و اعصاب باشند 1 Elective فصل٣۶۵ معیار خروج براي بیماران کنسل(لغو) شدن عمل بیمار معیار ورود براي پرسنل اتاق هاي عمل -1 شاغل در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز باشند. -2 داراي حداقل 6 ماه کار در اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز باشند. -3 بعنوان فرد اسکراب و یا سیرکولیت در اتاق هاي عمل مشغول بکار باشند. -4 داراي مدرك کاردانی یا کارشناسی اتاق عمل و یا کاردانی و کارشناسی و یا کارشناسی ارشد پرستاري باشند. معیار خروج براي پرسنل اتاق هاي عمل اشتغال در سایر بخشها بطور همزمان نمونه و حجم نمونه در خصوص پرسنل، طی یک مطالعه مقدماتی با مشارکت 20نفر، درصد پاسخ مثبت به هریک از ابعاد 12 گانه، برآورد شد که با در نظر گرفتن α= 0.05، حجم نمونه سهمیه اي در دسترس اختصاص داده شد. در خصوص بیماران طی مطالعه بر روي20 بیماربا احتساب =…... و SD=………… و نامحدود بودن جامعه با α=0/05 ، حجم نمونه 269 نفر برآورد گردید. فصل٣٧۵ روش نمونه گیري: در مورد پرسنل اتاق هاي عمل، بصورت............. در مورد بیماران بصورت..................................................................................................................بودکه ...................................................................................................................انجام گرفت. محیط پژوهش کلیه اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز شامل: مرکز آموزشی و درمانی امام رضا (ع) تبریز مرکز آموزشی و درمانی سینا تبریز مرکز آموزشی و درمانی شهداء تبریز فصل٣٨۵ ابزار گردآوري داده ها (1چک لیست جراحی ایمن1 * چک لیست جراحی ایمن که توسط سازمان جهانی بهداشت در سال 2008 میلادي ساخته شده است و شامل 4 قسمت میباشد: قسمت اول مربوط به مشخصات بیمار است که شامل: نام و نام خانوادگی بیمار، شماره پرونده بیمار، بخش مربوطه، نام جراح و نام عمل جراحی است قسمت دوم مربوط به بیانیههاي مرتبط با ایمنی بیمار قبل از بیهوشی است که شامل 19 بیانیه میباشد که بصورت: بلی- خیر - کاربردي ندارد، طراحی شده است. قسمت سوم مربوط به بیانیههاي مرتبط با ایمنی بیمار در حین عمل جراحی است که شامل 13 بیانیه می- باشد که بصورت: بلی- خیر - کاربردي ندارد، طراحی شده است. قسمت چهارم در رابطه با به بیانیههاي مرتبط با ایمنی بیمار قبل از ترك اتاقهاي عمل است که شامل 8 بیانیه میباشد که بصورت: بلی- خیر - کاربردي ندارد، طراحی شده است. (2پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار منتشر شده توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا 2(2011) این پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است که بخش اول حاوي اطلاعات دموگرافیک و در بخش دوم سوالاتی در مورد ابعاد 12گانه فرهنگ ایمنی بیمار در ابعاد مختلف مطرح گردیده است که این ابعاد عبارتند از: "درك کلی پرسنل به ایمنی بیمار"،"انتظارات و عملکرد سرپرست بخش در راستاي ارتقاء ایمنی بیمار"،"آموزش سازمانی یا بهبود مستمر"،"کار تیمی درون واحد ها"،" ارتباطات باز و شفاف"،"بازخورد و ارتباطات در ارتباط با خطاهاي ایمنی"،"پاسخ هاي غیر تنبیهی به خطاها"،" گزینه هاي مربوط به حجم 1 WHO Surgical Safety cheklist Implementation Manual 2 Agency for Health care Research and Quality. US. Department of Health and Human services(AHRQ)2011 فصل٣٩۵ کاري پرسنل"،"حمایت مدیر بیمارستان از ایمنی بیمار"،"کارتیمی در بین واحدهاي مختلف بیمارستانی"،"نحوه انتقال بیمار بین بخش ها" و در نهایت "فراوانی حوادث گزارش شده"(مجموعا"42 سوال). این پرسشنامه با استفاده از مقیاس لیکرت، امتیاز دهی گردیده و پاسخ سوالات با گزینه هاي کاملا" موافقم(با امتیاز(5 تا کاملا" مخالفم (با امتیاز(1 امتیاز دهی گردیده است. در ارتباط با سوالاتی که داراي مفهوم منفی می باشند، شیوه امتیاز دهی بر عکس می باشد به نحوي که کاملا" موافقم کمترین امتیاز((1 و کاملا" مخالفم بیشترین امتیاز((5 را به خود اختصاص می دهد. براي تعیین وضعیت فرهنگ ایمنی در هر یک از ابعاد، نمرات سوالات هر بعد جمع و تقسیم بر تعداد سوالات هر بعد خواهد شد. و براي بدست آوردن امتیاز کلی فرهنگ ایمنی بیمار نیز امتیاز 42 سوال پرسشنامه با هم جمع سپس بر تعداد سوالات((42 تقسیم خواهد گردید. این ابزار در ایران توسط عبداله زاده و همکاران((1391و توسطاستفاده شده است و پایائی پرسشنامه با استفاده از آلفاي کرونباخ..............................ومحاسبه گردیده است(.............رفرانس مقاله برومند). تعیین اعتبار علمی(روائی) روائی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون براي تحقق بخشیدن به آن درست شده است، اشاره می کند. به سخن دیگر، آزمونی داراي روائی است که براي اندازه گیري آنچه مورد نظر است، مناسب باشد. جهت استفاده از پرسشنامه، ابتدا پرسشنامه از زبان انگلیسی به زبان فارسی ترجمه گردید و سپس صحت ترجمه انجام شده مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت جهت بررسی روائی، پرسشنامه ي ترجمه شده از روش صوري محتوائی استفاده شد. این پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتید پرستاري دانشگاه علوم پزشکی تبریز بررسی مورد تائید قرار گرفت. فصل٣٠۶ تعیین اعتماد علمی(پایائی) اصطلاح پایائی به ثبات نتایج حاصل از اجراي آزمون یا وسیله سنجش گفته می شود. یک آزمون در صورتی داراي پایائی است که اگر آن را در فاصله زمانی کوتاه چندین بار به گروه واحدي از افراد بدهیم، نتایج حاصله نزدیک بهم باشند. براي محاسبه پایائی پرسشنامه حاضر با توجه به ساختار پرسشنامه، از روش باز آزمائی روي 20 پرستار اتاق عمل و 20 بیمار استفاده شد و با استفاده از r =……….. محاسبه گردید. همچنین به منظور تعیین همسانی درونی از آلفاي کرونباخ استفاده شده که مقدار آن α =0/71 بود. روش کار پژوهشگر پس از مطالعه کتب و مقالات علمی معتبر، اطلاعات مرتبط با موضوع را جمع آوري نموده و سپس پرسشنامه موجود را ترجمه و آن را از نظر روائی ترجمه و محتوا و همچنین پایائی، مورد بررسی قرار داد. در ادامه کار، مجوز انجام مطالعه از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و مجوز اخلاقی انجام مطالعه از کمیته منطقه اي اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تبریز و نیز از مراجع ذیصلاح بیمارستان ها، اخذ گردید سپس بمنظور دسترسی به لیست بیماران کاندید عمل جراحی به اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز مراجعه شد و بدینگونه که یک روز قبل از عمل، لیست اعمال جراحی بیماران از سرپرستار اتاق هاي عمل مرکز تحویل و یادداشت گردبده و با توجه به حجم نمونه، از بین آنها بیماران واجد شرایط انتخاب شد و قبل از تکمیل پرسشنامه ها، هدف از انجام مطالعه براي بیماران کاندید عمل جراحی توضیح داده شد و در صورت تمایل براي شرکت در مطالعه، چک لیست جراحی ایمن توسط خود پژوهشگر در نه مرحله بر طبق راهنماي سازمان جهانی بهداشت در رابطه با هریک از بیماران در اتاق هاي عمل بیمارستان مربوطه تکمیل گردید. لیست کلی پرسنل اتاق عمل از سرپرستارهاي اتاق هاي عمل بیمارستان هاي مربوطه، اخذ گردید و با توجه به حجم نمونه تعداد لازم از پرسنل اتاق عمل واجد شرایط معیارهاي ورودي نیز، انتخاب شد. قبل از تکمیل فصل٣١۶ پرسشنامه ها، هدف از انجام مطالعه براي پرسنل اتاق هاي عمل نیز توضیح داده شد و درصورت تمایل براي شرکت در مطالعه، پرسشنامه ها در اتاق هاي عمل بیمارستان مربوطه توزیع و پس از تکمیل پرسشنامه ها، در همآنجا جمع آوري گردید. روش تجزیه و تحلیل داده ها جهت دستیابی به نتایج و یافته هاي پژوهش، ابتدا پرسشنامه کدگذاري گردید و سپس اطلاعات جمع آوري شده و وارد کامپیوتر گردیده و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از آمار توصیفی(فراوانی ساده و درصدي) استفاده گردید. و نیز براي تعیین ارتباط متغیرهاي رعایت ایمنی بیمار قبل از عمل، حین و بعد از عمل با سن و تعداد اتاق هاي عمل فعال(از ضریب همبستگی اسپیرومن رو) و با جنس( از آزمون من ویتنی) و با نوع تشخیص، محل عمل، بیمارستان محل عمل(از آزمون کروس کال والیس) استفاده گردید. ملاحظات اخلاقی -1 تصویب پروپوزال در شوراي پژوهشی دانشکده -2 کسب اجازه نامه شروع کار از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز -3 کسب اجازه نامه شروع کار از کمیته منطقهاي اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تبریز -4 کسب اجازه نامه شروع کار از مراجع ذیصلاح مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز -5 معرفی خود به واحد هاي مورد پژوهش و توضیح اهداف پژوهش -6اخذ رضایت نامه کتبی از واحد هاي پژوهش -7 رعایت اصول اخلاقی در استفاده از متون مورد استفاده در روند پژوهش و چاپ نتایج فصل٣٢۶ -8 استفاده از کد به جاي نام و نام خانوادگی در پرسشنامه ها براي حفظ محرمانه بودن اطلاعات فصل۴٣۶ فصل چهارم یافته هاي پژوهش فصل۴۴۶ فهرست جداول جدول(4-1 توزیع فراوانی و درصدي پرسنل اتاق عمل بر حسب متغیرهاي فردي – اجتماعی جدول(4-2 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت بخش شما جدول(4-3 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت مسئول شما جدول(4-4توزیع فراوانی مربوط به وضعیت فرهنگی ایمنی بیمار از دیدگاه کادر اتاق عمل-قسمت ارتباطات جدول(4-5 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت میزان گزارش دهی حوادث نا خواسته جدول(4-6 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت ایمنی بیمار جدول(4-7توزیع فراوانی مربوط به وضعیت فرهنگی ایمنی بیمار از دیدگاه کادر اتاق عمل – قسمت بیمارستان شما جدول(4-8 مشخصات فردي– اجتماعی و ارتباط آن با فرهنگ ایمنی بیماران جدول(4-9زمان پذیرش بیمار در اتاق عمل و قبل از بیهوشی((Sign In جدول(4-10سوالات پس از بیهوشی و قبل از برش پوست (Time Out) جدول(4-11سوالات قبل از بستن محل عمل جراحی (Sign Out) جدول(4-12 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار- ابعاد مرتبط با بخش جدول(4-13 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار- ابعاد مرتبط با بیمارستان جدول(4-14 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار– ابعاد مرتبط با متغیرهاي بازده جدول(4-15 میانگین پاسخ هاي مثبت پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل به ابعاد دوازدهگانه فرهنگ ایمنی بیمار جدول(4- 16 میانگین پاسخ هاي مثبت پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در رابطه با سطوح فرهنگ ایمنی بیمار فصل۴۵۶ مقدمه این فصل شامل یافته هاي پژوهش می باشد. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، نتایج مطالعه در قالب هفده جدول ارائه شده اند: جدول (4-1 توزیع فراوانی و درصدي پرسنل اتاق عمل بر حسب متغیرهاي فردي – اجتماعی متغیر فردي - اجتماعیطبقهبنديفراوانیدرصدسن34/92(7/92)جنسمرد4143/2زن5355/8وضعیت تاهلمجرد6467/4متاهل3132/6محل کاربیمارستان امامرضا(ع)3435/8بیمارستانشهداء3233/7بیمارستانسینا2930/5نوع استخدامرسمی3031/6پیمانی4143/2کارمشخص77/4غیره1616/8آخرین مدرك تحصیلیکارشناس پرستاري4143/2کارشناسارشد پرستاري11/1کاردان اتاق عمل3941/1کارشناس اتاق عمل1414/7 فصل۴۶۶ ادامه جدول (4-1 توزیع فراوانی و درصدي پرسنل اتاق عمل بر حسب متغیرهاي فردي – اجتماعی چه مدت است که شما بهکمتر از 1 سال1515/8عنوان پرستار اتاق عمل1 تا 5 سال2324/2مشغول به کار هستید6 تا 10 سال2627/411 تا 15 سال1616/820 - 16 سال1111/621 سال و بیشتر44/2شیفت کاريصبح1818/9صبح و عصر2425/3شب44/2شیفت ترکیبی4951/6نیمه وقت44/2شیفت موظفی شما در اینفقط شیفت موظفی1515/8بیمارستان چگونه استشیفت موظفی با حداکثر 80 ساعت اضافه کاري2627/4در ماهشیفت موظفی با حداکثر 175 ساعت اضافه کاري4042/1در ماهشیفت موظفی با بیش از 175 ساعت اضافه کاري99/5در ماهآیا در پست سازمانی خودبلی3738/9معمولاً بصورت مستقیم باخیر5658/9بیماران در تماس هستید فصل۴٧۶ ادامه جدول (4-1 توزیع فراوانی و درصدي پرسنل اتاق عمل بر حسب متغیرهاي فردي – اجتماعی چه مدت است که شما در اینکمتر از 1 سال1515/8بیمارستان مشغول به کار1تا 5 سال2324/2هستید6تا 10 سال2627/411تا 15 سال1616/820 - 16 سال1111/621 سال و بیشتر44/2 همانطور که در جدول فوق دیده می شود بیشتر شرکت کنندگان در مطالعه، داراي جنسیت زن، مجرد بوده و نوع استخدام پیمانی دارند و داراي مدرك کارشناسی پرستاري بوده و اکثرا" داراي سابقه کار 6-10 سال بوده و در شیفت ترکیبی کار می کنند و نیز شیفت موظفی با حداکثر 175 ساعت اضافه کاري در ماه داشته و مستقیما" در پست سازمانی خود نیستند و میانگین سن حدود 35 سال دارند. فصل۴٨۶ جدول :(4-2 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت بخش شما ردیف A1 A2 A3 A4 * A5 ® A6 A7 ® ® A8 A9 * بیانیهها A1-A9 کارکنان در این بخش به همدیگر کمک میکنند در این بخش پرسنل کافی براي انجام امور محوطه وجود دارد زمانی که انجام کار فراوان با سرعت زیاد ضرورت مییابد، پرسنل به صورت تیمی امور محوله را انجام میدهند در این بخش کارکنان رعایت احترام نسبت به یکدیگر را انجام میدهند کارکنان در این بخش بیش از میزان لازم براي بیماران وقت صرف میکنند ما تمام تلاش خود را براي ارتقاء ایمنی بیمار انجام می دهیم زیاد بودن تعداد کارکنان قراردادي تاثیر نامطلوبی بر روي ارائه مراقبت به بیماران می گذارد کارکنان تصور می کنند وقتی اشتباهی مرتکب می شوند از آن اشتباه بر علیه ایشان استفاده می گردد دراین بخش با تجربه بدست آمده از اشتباهات صورت پذیرفته، تغییرات مثبتی ایجاد می شود ملاًمخالفمنظريموافقمملاًمیانگین±انحرافمخالفمندارمموافقممعیار123451(1/1)12(12/6)8(8/4)52(54/7)22(23/2)3/86±0/9548(50/5)33(34/7)3(3/2)9(9/5)2(2/1)1/78±1/033(3/2)13(13/7)15(15/8)52(54/7)12(12/6)3/60±0/986(6/3)13(13/7)14(14/7)47(49/5)14(14/7)3/53±1/1019(20)27(28/4)26(27/4)13(13/7)10(10/5)2/66±1/246(6/3)2(2/1)6(6/3)53(55/8)28(29/5)4±1/013(3/2)9(9/5)20(21/1)25(26/2)38(40)3/91±1/13 12(12/6)40(42/1)26(27/4)9(9/5)8(8/4)2/59±1/09 6(6/3)15(15/8)42(44/2) 26(27/4)5(5/3)3/27±1 ® = Reverse * = Missing فصل۴٩۶ ادامه جدول :(4-2 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت بخش شما ردیف A10® A11 A12® A13 A14® A15 A16® A17® A18 بیانیهها در این واحد فقط شانس باعث می شود که اشتباهات خطرناك رخ ندهد هنگامی که کار زیادي در این بخش وجود دارد، سایر همکاران در انجام آن به یکدیگر کمک می کنند زمانی که حادثه اي گزارش می شود به نظر می رسد به جاي ثبت حادثه، نام فرد مسبب ثبت می شود پس از انجام اقداماتی به منظور افزایش ایمنی بیمار، اثر بخشی آنها را مورد ارزیابی قرار می دهیم ما در شرایط بحرانی فعالیت می کنیم و مجبور هستیم مقدار زیادي کار را در مدت زمان کم انجام دهیم حجم بالاي کار باعث نمی شود ایمنی بیمار نادیده گرفته شود کارکنان نگران هستند که اگر اشتباهی مرتکب شوند، درپرونده شغلی آنها ثبت گردد ما در این بخش از نظر ایمنی بیمار دچار مشکل هستیم سیستم ها و روش هاي ما براي پیشگیري از وقوع اشتباهات، مناسب می باشند ملاًمخالفمنظري ندارمموافقمملاً موافقممیانگین±انحرافمخالفممعیار123456(6/3)16(16/8)13(13/7)26(27/4)34(35/8)3/69±1/286(6/3)22(23/2)15(15/8)43(45/3)8(8/4)3/27±1/1021(22/1)28(29/5)32(33/7)11(11/6)2(2/1)2/41±1/034(4/2)20(21/1)33(34/7)33(34/7)4(4/2)3/14±0/9435(36/8)39(41/1)3(3/2)14(14/7)4(4/2)2/08±1/1710(10/5)25(26/3)5(5/3)34(35/8)21(22/1)3/33±1/3523(24/2)39(41/1)17(17/8)11(11/6)5(5/3)2/33±1/1211(11/6)35(36/8)25(26/3)20(21/1)4(4/2)2/69±1/0610(10/5)42(44/2)20(21/1)21(22/1)2(2/1)2/61±1/01 فصل۴٧٠ همانطور که در جداول صفحات قبل آمده است بیشترین دیدگاه منفی شرکت کنندگان در مطالعه، در بیانیه" در این بخش پرسنل کافی براي انجام امور محوطه وجود دارد" می باشد که در حدود نیمی از آمار شرکت کنندگان می باشد و بیشترین دیدگاه مثبت در بیانیه" ما تمام تلاش خود را براي ارتقاء ایمنی بیمار انجام می دهیم " می باشد که در حدود % 55/8 آمار شرکت کنندگان می باشد. فصل۴٧١ جدول (4-3 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، ردیف B1 B2 * ® B3 ® B4 بیانیههاملاًمخالفمنظريموافقمملاًمیانگین±انحرافB1-B4مخالفمندارمموافقممعیار12345مسئول من هنگامی که بداندفردي، اقدامی مطابق با روش8(8/4)25(26/4)17(17/9)29(30/5)16(16/8)3/21±1/24هاي مقرر ایمنی بیمار انجامداده است او را تحسین می کندمسئول من پیشنهاد کارکنان رابراي بهبود کیفیت ایمنی بیمار3(3/9)15(15/8)15(15/8)43(45/3)18(18/9)3/62±1/06با دقت بررسی می کندهنگامی که فشار کاري زیاد میشود، مسئول من از ما میخواهد که کار را با سرعت انجام4(4/2)25(26/3)25(26/3)30(31/6)11(11/6)3/20±1/08دهیم، حتی اگر به معنی عدمانجام قسمتی از کار باشدمسئول من مسائل مرتبط باایمنی بیمار را که به کرات اتفاق2(2/8)10(10/8)13(13/7)42(43/2)28(29/5)3/88±1/02می افتد، نادیده می گیرد همانطور که در جدول فوق دیده می شود، بیشترین دیدگاه مثبت پرسنل در بیانیه" مسئول من پیشنهاد کارکنان را براي بهبود کیفیت ایمنی بیمار با دقت بررسی می کند" می باشد که در حدود %45/3 آمار پرسنل شرکت کننده در مطالعه می باشد و نیز بیشترین دیدگاه منفی پرسنل در بیانیه" مسئول من مسائل مرتبط با ایمنی بیمار را که به کرات اتفاق می افتد، نادیده می گیرد" است که حدود %43/2 آمار شرکت کننده در مطالعه می باشد. فصل۴٧٢ جدول:(4-4 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت ارتباطات ردیف C1 * C2 C3 C4 C5 * C6 ® بیانیهها C1-C6 به ما در باره حوادث ناخواسته و اقدامات اصلاحی متعاقب آن، بازخورد داده می شود کارکنان در صورت مشاهده مواردي که ممکن است بر مراقبت از بیمار تاثیر داشته باشد، آزادانه نظرات خود را بیان می کند به ما در مورد اشتباهاتی که در بخش رخ می دهد، اطلاع رسانی می شود کارکنان ما می توانند آزادانه اقدامات یا تصمیم هاي مسئولین را مورد سوال قرار دهند در این بخش، ما روش هاي جلوگیري از وقوع مجدد خطاها را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم در این بخش، کارکنان از سوال کردن در مورد اقدامی که نادرست به نظر می رسد، هراس دارند ملاًمخالفمنظري ندارمموافقمملاًمیانگین±انحرافمخالفم3موافقممعیار12452(2/1)8(8/4)35(36/8)45(47/4)4(4/2)3/44±0/793(3/2)23(24/2)11(11/5)49(51/6)9(9/5)3/40±1/052(2/1)22(23/2)8(8/4)58(61/1)5(5/2)3/44±0/9718(18/9)28(29/5)27(28/4)21(22/1)1(1/1)2/57±1/067(7/4)23(24/2)16(16/8)43(45/3)5(5/3)3/17±1/097(7/3)27(28/4)22(23/2)30(31/6)9(9/5)3/07±1/13 فصل۴٧٣ همانطور که در جدول صفحه قبل آمده است بیشترین دیدگاه مثبت پرسنل در بیانیه" به ما در مورد اشتباهاتی که در بخش رخ می دهد، اطلاع رسانی می شود"می باشد((%61/1 و بیشترین دیدگاه منفی پرسنل در بیانیه" در این بخش کارکنان از سئوال کردن در مورد اقدامی که نادرست به نظر میرسد هراس دارند" است(.(%31/6 فصل۴۴٧ جدول(4-5 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت میزان گزارش دهی حوادث نا خواسته ردیف D1 D2 D3 بیانیهها D1-D3 هنگامی که اشتباهی رخ می دهد، ولی قبل از آنکه بیمار را تحت تاثیر قرار دهد، شناسائی و تصحیح می شود اشتباهاتی گزارش می شود که بالقوه، توان آسیب رساندن به بیمار را ندارند اشتباهاتی گزارش می شود که توان آسیب رساندن به بیمار را داشتند ولی این اتفاق نیفتاده است ملاًمخالفمنظري ندارمموافقمملاً موافقم میانگین±انحرافمخالفممعیار12345 33(34/7) 15(15/8) 2(2/1)42(44/2)3(3/2)3/31±0/85 6(6/3)20(21/1)40(42/1)27(28/4)2(2/1)2/99±0/91 26(27/4) 22(23/2) 2(2/1)39(41/1)6(6/2)3/26±0/95 فصل۴۵٧ همانطور که در جدول صفحه قبل آمده است، بیشترین دیدگاه منفی پرسنل اتاق هاي عمل در بیانیه" اشتباهاتی گزارش می شود که بالقوه، توان آسیب رساندن به بیمار را ندارند" می باشد((%28/4 و بیشترین دیدگاه مثبت پرسنل در بیانیه" هنگامی که اشتباهی رخ می دهد، ولی قبل از آنکه بیمار را تحت تاثیر قرار دهد، شناسائی و تصحیح می شود" می باشد(.(%44/2 فصل۴۶٧ نمودار (4-6 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگی ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت ایمنی بیمار ردیفبیانیههاملاًمخالفمنظريموافقمملاًمیانگین±انحرافمخالفمندارمموافقممعیار12345Eرتبهبندي کلی ایمنی بیمار در بخش8(8/4)11(11/6)52(54/7)19(20)2(2/1)2/96±0/87 شما همانطور که در جدول فوق آمده است، بیشترین دیدگاه پرسنل اتاق هاي عمل در بیانیه" ایمنی بیمار در اتاق هاي عمل در حد قابل قبول است " می باشد یعنی حدود %54/7 اتاق هاق عمل داراي ایمنی بیمار قابل قبولی هستند. فصل۴٧٧ نمودار (4-6توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگی ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت ایمنی بیمار 60 50 40 30 20 10 0 غیر قابل قبول ضعیف قابل قبول خیلی خوب عالی همانطور که در نمودار فوق مشاهده می گردد، از دیدگاه اکثریت پرسنل اتاق هاي عمل، رتبه کلی ایمنی بیمار در بخش ها در حد " قابل قبول"((%54/7 می باشد. فصل۴٧٨ جدول(4-7 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با وضعیت فرهنگی ایمنی بیمار، تبریز، -1393 قسمت بیمارستان شما ردیف F1 F2® F3® F4 F5® F6® F7® F8 F9® F10 F11® بیانیهها مجموعه مدیریتی بیمارستان جو کاري بوجود آورده است که ایمنی بیمار را ارتقاء دهد واحدهاي بیمارستانی هماهنگی خوبی با یکدیگر ندارند هنگام انتقال بیماران از بخشی به بخش دیگر، انجام بعضی از امور فراموش می شود ما بین بخش هایی که ارتباط متقابل دارند، همکاري مناسبی وجود دارد اطلاعات مهم مرتبط با مراقبت از بیمار، اغلب به هنگام تعویض شیفت از دست می رود کارکردن با پرسنل سایر بخش هاي بیمارستان، اغلب براي ما ناخوشایند است اغلب در هنگام هماهنگی و مبادله اطلاعات با سایر واحدهاي بیمارستان، با مشکل مواجه می شویم اقدامات مجموعه مدیریتی بیمارستان حاکی از اولویت زیاد مسائل مرتبط با ایمنی بیمار می باشد به نظر می رسد که مجموعه مدیریتی بیمارستان فقط پس از وقوع یک حادثه ناخواسته به مسئله ایمنی بیمار توجه می نماید واحدهاي بیمارستانی براي ارایه مراقبت مناسب به بیمار، هماهنگی لازم و مناسب را دارند در این بیمارستان، اوقات تعویض شیفت براي بیماران مشکل آفرین است ملاًمخالفمنظري ندارمموافقمملاًمیانگین±انحرافمخالفمموافقممعیار123456(6/3)23(24/2)20(21/1)42(44/2)4(4/2)3/16±1/045(5/3)34(35/8)34(35/8)21(22/1)02/76±0/863(3/2)50(52/5)17(17/9)24(25/3)1(1/1)2/68±0/921(1/1)37(38/9)25(26/3)32(33/7)02/93±0/874(4/2)34(35/8)21(22/1)33(34/7)3(3/2)2/97±15(5/3)21(22/1)31(32/6)37(38/9)1(1/1)3/08±0/937(7/4)32(33/6)38(40)17(17/9)1(1/1)2/72±0/887(7/4)16(16/8)35(36/8)32(33/7)5(5/3)3/13±19(9/5)43(45/3)29(30/5)14(14/7)02/51±0/862(2/1)28(29/5)34(35/8)29(30/5)2(2/1)3/01±0/8811(11/6)37(38/9)19(20)25(26/3)3(3/2)2/71±1/08 فصل۴٧٩ همانطور که در جداول (4-7 آمده است، بیشترین دیدگاه منفی پرسنل اتاق هاي عمل در بیانیه" کارکردن با پرسنل سایر بخش هاي بیمارستان، اغلب براي ما ناخوشایند است " می باشد((%38/9 و بیشترین دیدگاه مثبت پرسنل در بیانیه" هنگام انتقال بیماران از بخشی به بخش دیگر، انجام بعضی از امور فراموش می شود " است(.(%52/6 فصل۴٨٠ جدول (4-8 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با تعداد حوادث گزارش شده در 12 ماه گذشته گزارشهیچ موردي گزارش نشده1-2 مورد3- 5 مورد6-10 موردبیشتر از 21 موردحوادثاستگزارشگزارشگزارشگزارش توزیع56(61/1)22(23/2)2(2/1)6(6/3)2(2/1)فراوانی نمودار(4-8 توزیع فراوانی پاسخ هاي پرستاران اتاق هاي عمل در رابطه با تعداد حوادث گزارش شده در 12 ماه گذشته 6050403020100بیشتر از6-10گزارش 3-5گزارش 1-2ھیچ٢١ گزارشگزارشگرازشنشده فصل۴٨١ جدول (4-9 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار- ابعاد مرتبط با بخش ردیفابعاد مرتبط با بخش انتظارات و عملکرد سرپرست بخش ها در 1 راستاي ارتقاي ایمنی آموزش سازمانی/ بهبود سیستم در زمینه 2 ي ایمنی بیمار 3کار تیمی درون بخشی ارتباطات باز و شفاف پیرامون مسائل ایمنی 4 بیمار بازخورد و ارتباطات در مورد خطاهاي 5 صورت گرفته مثبتبی نظرمنفیN (%)N (%)N (%)B145(47/3)17(17/9)33(34/8)B261(64/3)15(15/9)18(19/8)B3®41(43/2)25(26/3)29(30/5)B4®70(72/7)13(13/7)12(13/6)میانگین جمع54/25(56/8)17/5(18/45)23(24/67)A681(85/3)6(6/3)8(8/4)A947(49/5)26(27/4)21(22/1)A1337(38/9)33(34/7)24(25/3)میانگین جمع55 (57/9)21/66(22/8)17/66(18/6)A174(77/9)8(8/4)13(13/7)A364(67/3)15(15/8)16(16/9)A461(64/2)14(14/7)19(20)A1151(53/7)15(15/8)28(29/5)میانگین جمع62/5(65/77)13(13/67)19(20/02)C258(61/1)11(11/5)26(27/4)C422(23/2)27(28/4)46(48/4)C6®39(41/1)22(23/2)34(35/7)میانگین جمع39/66(41/8)20(21/03)35/33(37/16)C149(51/6)35(36/8)10(10/5)C363(66/3)8(8/4)24(25/3)C548(50/6)16(16/8)30(31/6)میانگین جمع53/33(56/16)19/66(20/66)21/33(22/46) فصل۴٨٢ ادامه جدول (4-9 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار- ابعاد مرتبط با بخش ردیفابعاد مرتبط با بخشمثبتبی نظرمنفیN (%)N (%)N (%)A8®17(17/9)26(27/4)52(54/7)6پاسخ هاي غیر تنبیهی به خطاهاA12®13(13/7)32(33/7)49(51/6)A16®16(16/9)17(17/8)62(65/3)میانگین جمع15/33(16/16)25(26/3)54/33(57/2)A211(11/6)3(3/2)81(85/2)7پرسنل((StaffingA5®23(24/2)26(27/4)46(48/4)A7®63(66/2)20(21/1)12(12/7)A14®18(18/9)3(3/2)74(77/9)میانگین جمع28/75(30/22)13(13/72)53/25(56/05)میانگین هفت بعد مرتبط با بخش فرهنگ ایمنیجمع کل44/11(46/40)18/54(19/51)31/98(33/73)بیمار فصل۴٨٣ جدول (4-10 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار- ابعاد مرتبط با بیمارستان ردیفابعاد 1حمایت مدیر بیمارستان از ایمنی بیمار 2کارتیمی در بین بخش هاي بیمارستان نحوه ي انتقال بیمار بین بخش ها در 3 بیمارستان میانگین سه بعد مرتبط با بیمارستان فرهنگ و ایمنی بیمار مثبتبی نظرمنفیN (%)N (%)N (%)F146(48/4)20(21/1)29(30/5)F837(39)35(36/8)23(24/2)F9®14(14/7)29(30/5)52(54/8)میانگین32/33(34/03)28(29/46)34/66(36/5)جمعF2®21(22/1)34(35/8)39(41/1)F432(33/7)25(26/3)38(40)F6®38(40)31(32/6)26(27/4)F1031(32/6)34(35/8)30(31/6)میانگین30/5(32/1)31(32/62)33/25(35/02)جمعF3®25(26/4)17(17/9)53(55/7)F5®36(37/9)21(22/1)38(40)F7®18(19)38(40)39(41)F11®28(29/5)19(20)48(50/5)میانگین26/75(28/2)23/75(25)44/5(46/8)جمعجمع کل29/86(31/44)27/58(29/02)37/47(39/44) فصل۴۴٨ جدول (4-11 پاسخ پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در مورد وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار- ابعاد مرتبط با متغیرهاي پیامد ایمنی ردیفابعاد مرتبط با بخش درك کلی پرسنل نسبت به ایمنی بیمار فراوانی حوادث گزارش شده میانگین دو بعد مرتبط با پیامد هاي ایمنی بیمار مثبتبی نظرمنفیN (%)N (%)N (%)A10®60(63/2)13(13/7)22(23/1)A1555(57/9)5(5/3)35(36/8)A1724(25/3)25(26/3)46(48/4)A1823(24/2)20(21/1)52(54/7)میانگین جمع40/5(42/65)15/75(16/6)38/75(40/75)D145(47/4)33(34/7)17(17/9)D229(30/5)40(42/1)26(27/4)D345(47/3)26(27/4)24(25/3)میانگین جمع39/66(41/73)33(34/73)22/33(23/53)جمع کل40/08(42/19)24/37(25/66)30/54(32/14) فصل۴۵٨ جدول (4-12 میانگین پاسخ هاي مثبت پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل به ابعاد دوازده گانه فرهنگ ایمنی بیمار ابعادمیانگین (انحراف معیار)پاسخ هاي مثبت(%)انتظارات و عملکرد سرپرست بخش هاي در راستاي ارتقاي ایمنی بیمار11/02(2/87)54/25(57/1)آموزش سازمانی بهبود مستمر در زمینه ي ایمنی بیمار8/36(1/67)55(57/9)کار تیمی درون بخش ها11/76(2/66)74/2(77/9)ارتباطات باز و شفاف پیرامون مسائل ایمنی بیمار6/99(2/14)38(40/0)بازخورد و ارتباطات درمورد خطاهاي صورت گرفته7/91(1/51)53/33(56/16)پاسخ هاي غیر تنبیهی به خطاها5/77(2/19)54/33(57/1)حجم کاري پرسنل8/86(1/93)35/7(37/6)حمایت مدیر بیمارستان از ایمنی بیمار7/11(1/91)45(47/4)کار تیمی در بین بخش هاي بیمارستانی9/52(2/06)32(33/7)نحوه ي انتقال و تحویل بیمار بین بخش ها در بیمارستان9/04(2/21)44/5(46/8)درك کلی پرسنل نسبت به ایمنی بیمار10/31(2/91)15/7(16/6)فراوانی حوادث گزارش شده7/38(1/21)33(34/7) فصل۴۶٨ جدول (4-13 میانگین پاسخ هاي مثبت پرستاران شاغل در اتاق هاي عمل در رابطه با سطوح فرهنگ ایمنی بیمار ردیفسطحمیانگین (انحراف معیار)فراوانی و درصد پاسخ هاي مثبت1هفت بعد مرتبط با سطح بخش53/17(5/27)44/10(46/41)2سه بعد مرتبط با سطح بیمارستان19/64(3/84)29/86(31/44)3دو بعد مرتبط با متغیرهاي پیامد ایمنی14/05(3/18)40/08(42/4)4جمع28/95(4/09)38/01(40/08) فصل۴٨٧ جدول(4-14 ارتباط برخی از مشخصات دموگرافیک پرستاران اتاق هاي عمل با میانگین نمرات فرهنگ ایمنی بیماران سن* جنس وضعیت تاهل محل کار نوع استخدام متغیر 20 -37 38 -54 مرد زن مجرد متاهل امام رضا(ع) شهدا سینا رسمی پیمانی کارمشخص قراردادي میانگین(انحراف معیار) ۶٧/١٨± ٧۶/١٢٨ ۶٣/۶١± ٢۴/١۴١ ۵١/۶١± ٢۶/١٣٧ ±20/18 ۵٩/١٢٨ ٢٣/١٠± ۶۶/١٣٢ ٨٠/۶١± ۵١/١٣٣ ١۶/١٨± ۴٣/۴١٣ ٧۵/٢٠± ٠۵/١٢٩ ٠۶/١٧±٠٣/١٣٣ ١١/١٨± ۴٣/١٣٧ ٧٩/١٨± ٠۴/۵١٢ ٨٩/٢٠± ٣٠/٨۴١ ٨١/۴١± ۶١/١٣٣ آزمون آماري و سطح معنیداري T =3/04 Df = 77 P =0/003 T =2/05 Df = 77 P = 0/04 T = 0/10 Df = 78 P = 0/91 f = 0/43 Df = 2 P = 0/65 f = 3/98 Df = 3 P = 0/01 فصل۴٨٨ ادامه جدول(4-14 مشخصات فردي– اجتماعی و ارتباط آن با فرهنگ ایمنی بیماران صبح صبح و عصر نوبت شیفت کاري شب شیفت ترکیبی کمتر از یکسال 1- 5 6-10 سابقه کار 11-15 16- 20 21 سال به بالاتر کارشناسی کارشناسی ارشد مدرك تحصیلی فوق دیپلم اتاق عمل کارشناس اتاق عمل ۴٣/١٨134/70 ± f =0/38 ٩٢/۵١± ١٣/١٢٩ Df = 3 ٠± ٠٩/۴١٣ P = 0/76 ۵٩/٢١± ٢٢/۴١٣ ٨٨/٢١± ٨٣/٢۴١ ١۴/٢٠± ٠٧/١٢٧ f =4/49 ١٧/١٣± ١۴/١٢٩ Df = 5 ۴٨/١١± ١٨/١٣٠ P = 0/001 ٢٠/٩± ۵٧/١٢١ ۴۶/١٨± ٠٧/۶۵١ ۵۵/١٧± ١۶/١٢٨ f = 3/82 ٠± ۴٠/٩۴١ Df = 3 ٨٣/۶١± ۶٠/١٣١ P = 0/01 ٧١/٢١± ٩٠/۶۴١ فصل۴٨٩ همانطور که در جداول (4-14 دیده می شود، بیشتر شرکت کنندگان در مطالعه، داراي جنسیت زن، مجرد بوده و نوع استخدام پیمانی دارند و داراي مدرك کارشناسی پرستاري بوده و اکثرا" داراي سابقه کار6-10 سال بوده و در شیفت ترکیبی کار می کنند و میانگین سن حدود 35 سال دارند و اختلاف معنی داري بین فرهنگ ایمنی بیماران با مشخصات فردي– اجتماعی وجود دارد. فصل۴٩٠ جدول(4-15 زمان پذیرش بیمار در اتاق عمل و قبل از بیهوشی((Sign In ردیفبیانیههاکاربرديخیربلیمیانگین±انحرافجمعنیستمعیار1آیا بیمار، نام و نام خانوادگی خود را8(4/5)5(2/8)166(92/7)1/88±0/44179تائید می نماید؟2آیا بیمار نوع عمل جراحی خود را10(5/6)12(6/7)157(87/7)1/87±0/45179تائید می نماید؟3آیا بیمار رضایت خود را از عمل8(4/5)8(4/5)163(91/1)1/82±0/51179جراحی تائید می نماید؟4آیا بیمار محل عمل خود را تائید می10(5/6)4(2/2)165(92/2)1/87±0/47179نماید؟5آیا موضع عمل جراحی، روي بیمار11(6/1)163(91/1)5(2/8)1/56±0/59179علامت گذاري شده است؟6آیا بیمار حساسیت شناخته شده اي9(5)60(33/5)110(61/5)0/97±0/29179به داروهاي بیهوشی دارد؟آیا بیمار حساسیت شناخته شده اي7به آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین13(7/3)162(90/5)4(2/2)0/97±0/29179و سایر داروها دارد؟آیا بیمار حساسیت شناخته شده اي8به ترکیبات ید و بتادین و مانند آن11(6/1)163(91/1)5(2/8)0/95±0/30179دارد؟9آیا بیمار جزء بیماران" موارد مشکل-139(77/7)40(22/3)1/22±0/41179"است؟10آیا بیمار در معرض خطر آسپیراسیون4(2/2)162(90/5)13(7/3)1/05±0/30179قرار دارد؟ فصل۴٩١ ادامه جدول(4-15 زمان پذیرش بیمار در اتاق عمل و قبل از بیهوشی((Sign In در صورت "بلی" بودن جواب سوال قبلی، آیا11دستگاه بیهوشی و ساکشن براي بیمار چک شده و109(60/9)3(1/7)67(37/4)0/77±0/96179آماده است؟12آیا گاز "اکسیژن" براي بیمار، آماده و در دسترس--179(100)2179می باشد؟13آیا دستگاه "پالس اکسی متر" براي بیمار، آماده و2(1/1)-177(98/9)1/98±0/21179در دسترس می باشد؟14آیا دستگاه نوار قلبی براي بیمار، آماده ودر4(2/2)8(4/5)167(93/3)1/91±0/35179دسترس می باشد؟15آیا دستگاه "فشارسنج" براي بیمار، آماده ودر1(6)3(3/7)172(96/1)179دسترس می باشد؟2/31±2/5816آیا دستگاه "کاپنوگراف" براي بیمار، آماده و در11(6/1)99(55/3)66(63/9)1/63±2/47179دسترس می باشد؟آیا در طول عمل جراحی، براي بیمار خطر خونریزي17بیش از 500 میلی لیتر (یا7ml/kg براي اطفال)1(0/6)139(77/7)39(21/8)1/21±0/42179خون وجود دارد؟در صورت "بلی" بودن جواب سوال قبلی، آیا راه18وریدي مناسب براي تزریق خون براي بیمار وجود92(51/4)18(10/1)69(38/5)0/87±0/94179دارد؟19در صورت "بلی" بودن جواب سوال 17 آیا براي(55/3)40(22/3)40(22/3)0/67±0/82179بیمار خون ذخیره شده است؟99 فصل۴٩٢ همانطور که در جدول صفحات قبل دیده می شود، در مرحله زمان پذیرش بیمار در اتاق عمل و قبل از بیهوشی((Sign In بیشترین جوابیه مثبت مربوط به بیانیه هاي در دسترس بودن گاز اکسیژن، آماده بودن دستگاه هاي: پالس اکسی متر، فشارسنج، نوار قلبی می باشد و در بیشتر جوابیه ها، بیمار نام و نام خانوادگی خود، محل عمل جراحی، رضایت خود از عمل جراحی و نوع عمل جراحی تائید می نمایند و کمترین جواب مثبت مربوط به بیانیه علامت گذاري محل عمل جراحی است بدین معنی که طبق چک لیست جراحی ایمن، در اکثر موارد محل عمل جراحی علامت گذاري نشده است. فصل۴٩٣ جدول(4-16 سوالات پس از بیهوشی و قبل از برش پوست (Time Out) ردیفبیانیههاکاربرديخیربلیمیانگین±انحرافجمعنیستمعیارآیا کلیه اعضاي تیم جراحی با نام و نقش20کاري شان، به همدیگر معرفی شده و معلوم6(3/4)17(9/5)156(87/2)1/84±0/45179شده اند؟21آیا جراح، اعضاء تیم بیهوشی وپرستار،3(1/7)11(6/1)165(92/2)1/91±0/34179بیمار را تائید می کنند؟22آیا جراح، اعضاء تیم بیهوشی وپرستار،-4(2/2)175(97/8)1/98±0/14179صحت محل عمل را تائید می کنند؟23آیا جراح، اعضاء تیم بیهوشی وپرستار،-3(1/7)176(98/3)1/98±0/12179صحت نوع عمل جراحی را تائید می کنند؟24آیا جراح حوادث بحرانی و غیرمنتظره را در11(6/1)22(12/3)146(81/6)1/75±0/55179طول عمل جراحی پیش بینی نموده است؟25آیا جراح طولانی شدن مدت زمان عمل9(5)58(32/4)112(62/6)1/58±0/58179جراحی را پیش بینی نموده است؟26آیا جراح وجود خونریزي را در طول عمل13(7/3)55(30/7)111(62)1/62±0/62179جراحی پیش بینی نموده است؟27آیا جراح مقدار خونریزي در طول عمل11(6/1)46(25/7)122(68/2)1/62±0/60179جراحی را پیش بینی نموده است؟28آیا تیم بیهوشی مروري بر مشکلات و4(2/2)7(3/9)168(93/9)1/92±0/35179عوارض خاص مربوط به بیمار را داشته اند؟ فصل۵۴٩ ادامه جدول(4-16 سوالات پس از بیهوشی و قبل از برش پوست (Time Out) آیا استریل بودن وسایل و لوازم جراحی29طبق اندیکاتور(نشانگر) داخل ست1(6)2(1/1)176(98/3)1/98±0/18179جراحی، تائید می گردد؟30آیا نگرانی یا مشکل خاصی در خصوص9(5)137(76/5)33(18/4)1/13±0/46179تجهیزات موجود در اتاق عمل وجود دارد؟آیا آنتی بیوتیک پروفیلاکسی(پیش گیري)31در طول یکساعت قبل از عمل جراحی10(5/6)48(26/8)121(67/6)1/62±0/59179جهت بیمار تزریق شده است؟آیا گرافی هاي مورد نیاز براي بیمار مربوطه32روي نگاتوسکپ وجود داشته و با40(22/3)27(15/1)112(62/6)1/40±0/83179مشخصات بیمار مطابقت دارد؟ همانطور که در جدول (4-16 دیده می شود، در مرحله و پس از بیهوشی قبل از برش پوست ( Time (Outبیشترین جواب هاي مثبت در بیانیه هاي مربوط به: تائید صحت نوع عمل جراحی، تائید صحت محل عمل، تائید بیمار، توسط جراح، اعضاء تیم بیهوشی و پرستار می باشد و نیز تائید استریل بودن وسایل و لوازم جراحی طبق اندیکاتور(نشانگر) داخل ست جراحی بود. فصل۵۵٩ جدول(4-17 سوالات قبل از بستن محل عمل جراحی (Sign Out) ردیف 33 34 35 36 37 38 39 40 بیانیهها آیا پرستار و تیم جراحی نام و فرآیند انجام شده بر روي بیمار را تائید می نمایند؟ آیا پرستاربه همراه تیم جراحی بطور شفاهی صحت شمارش لوازم جراحی، گاز و سر سوزن را تائید می نمایند؟ آیا بیمار نمونه پاتولوژي یا نمونه کشت دارد؟ در صورت "بلی" بودن جواب سوال قبل، آیا نمونه گرفته شده از بیمار مطابق با اطلاعات هویتی بیمارمی باشد ؟ آیا تیم جراحی لوازم و دستگاه هائی را که در طول عمل جراحی دچارمشکلاتی شده اند، وعوارضی را بروز داده اند، شناسائی و ثبت نموده اند؟ آیاجراح، تیم بیهوشی و پرستار شرایط انتقال بیمار را به اتاق بهبودي را تائید می نمایند؟ آیا جراح، تیم بیهوشی و پرستار توصیه هاي لازم جهت بیمار را براي اتاق بهبودي مربوطه نموده اند؟ آیا جراح، تیم بیهوشی و پرستار توصیه هاي لازم جهت بیمار را براي بخش مربوطه نموده اند؟ کاربرديخیربلیمیانگین±انحرافجمعنیستمعیار--179(100)217919(10/6)8(4/5)152(84/9)1/74±0/631797(3/9)119(66/5)53(29/6)1/26±0/5217990(50/3)31(17/3)58(32/4)0/82±0/89179117(56/4)2(1/1)60(33/5)0/68±0/94179-3(1/7)176(98/3)1/98±0/121792(1/1)5(2/8)172(96/1)1/95±0/261791(0/6)7(3/9)171(95/5)1/95±0/24179 فصل۵۶٩ همانطور که از جدول صفحه قبل بر می آید، در مرحله قبل از بستن محل عمل جراحی (Sign Out) بیشترین جواب هاي مثبت در بیانیه هاي مربوط به: تائید نام و فرآیند انجام شده بر روي بیمار توسط پرستار و تیم جراحی و تائید شرایط انتقال بیمار به اتاق بهبودي توسط تیم جراحی می باشد یعنی توجه به ایمنی بیمار در اتاق هاي عمل نسبتا" خوب است. فصل۵٩٧ پنجم بحث و نتیجه گیري نتیجه گیري نهائی کاربرد یافته ها در پرستاري پیشنهاد براي مطالعات بعدي فصل۵٩٨ بحث و نتیجه گیري مقدمه این فصل شامل بحث و بررسی یافته ها، نتیجه گیري نهائی، پیشنهادات براي پژوهش هاي بعدي و کاربرد یافته ها در پرستاري می باشد. در این مطالعه به منظور دستیابی به هدف کلی پژوهش تحقیقی بصورت توصیفی انجام گرفت. تجزیه و تحلیل یافته ها: این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز صورت گرفت. نتایج بررسی در رابطه به سن پرستاران نشان داد که اکثر پرستاران اتاق عمل در گروه سنی 20-54 سال بوده و میانگین سنی آنها 34/92 و انحراف معیار 7/92 بود. از نظر جنسیت، بیشتر پرستاران اتاق هاي عمل شرکت کننده در این مطالعه، زن و مجرد بودند. اکثر پرستاران اتاق هاي عمل داراي مدرك کارشناسی پرستاري بوده و مشغول بکار در اتاق هاي عمل بیمارستان هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند و از نظر سابقه کاري، میانگین سایقه کاري پرستاران اتاق عمل 6-10 سال بود. میانگین و انحراف معیار سنی برابر 34/92(7/92)بود و حدوداً (%36) پرسنل در بیمارستان امامرضا (ع) مشغول به کار بودند و حدود نیمی از آنها از نظر وضعیت استخدامی از نوع پیمانی بودند و بیش از نیمی از پرسنل مورد مطالعه با (%59) زن بودند و از نظر وضعیت تاهل دو سوم از آنها متاهل میباشد. و از نظر شیفت کاري تقریباً نیمی از آنها (%52) داراي شیفت ترکیبی بودند و از نظر سابقه کاري بیشتر سابقه کار در محدوده 6-10 سال بود و میانگین کلی فرهنگ ایمنی بیماران (0/06) بود که در حد متوسط به بالا بود. فصل۵٩٩ بر اساس آزمونهاي آماري ضریب همبستگی (اسپیرومن رو، من ویتنی و کروس کال والیس) ارتباط آماري معنیداري بین سن، نوع استخدام، شیفت کاري، سابقه کار وجود داشت .(P<0/05) در مطالعه حاضر اغلب پرسنل را زنان تشکیل داده و میانگین سنی آنان 34/92(7/92) بود و در مطالعه حاضر سطح فرهنگ ایمنی بیمار در حد متوسط به بالا بود که با مطالعه جانقربانی و همکارانش در سال 1390 طی تحقیق و مطالعهاي به روش توصیفی- مقطعی که در زمینه "ارزیابی وضعیت ایمنی اتاق هاي عمل بیمارستان شهید بهشتی تهران بر اساس استانداردهاي بیمارستان دوستدار ایمنی" انجام دادند. میانگین امتیاز وضعیت کلی ایمنی 0/71±0/36 بوده و عملکرد خوب مدیران و پرسنل اتاقهاي عمل را نشان میدهدکه تقریباً با مطالعه حاضر همخوانی دارد. هدف اول: تعیین دیدگاه پرسنل اتاق عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در ارتباط با هدف اول پژوهش، نتایج نشان داد که با توجه به اهمیت بیانیه هاي پرسشنامه، اگر چه در برخی موارد پرستاران دیدگاه منفی به رعایت ایمنی بیماران داشتند، اما در کل نگرش آنها به مقوله ایمنی ، مثبت بوده است. مرور کلی مطالعات منتشر شده در زمینه ایمنی بیمار در جوامع غربی در سه دهه اخیر که طی آن دیدگاه هاي کادر درمانی با یکدیگر مقایسه شده اند، اگرچه بیانگر وجود چالش هائی در این خصوص می باشد ولی حاکی از دیدگاه مثبت در این رابطه می باشدکه با یافته هاي مطالعه ما تقریبا" همخوانی دارد. همانگونه که از جداول (4-2 فصل 4 مشخص است، بیشترین نگرش مثبت پرستاران اتاق هاي عمل مربوط به بیانیه هاي: "ما تمام تلاش خود را براي ارتقاء ایمنی بیمار انجام می دهیم" و " کارکنان در این بخش به همدیگر کمک میکنند" و"زمانی که انجام کار فراوان با سرعت زیاد ضرورت مییابد، پرسنل به صورت تیمی امور محوله را انجام میدهند"، می باشد. آنگونه که از بیانیه هاي فوق بر می آید، آگاهی پرستاران براي کار تیمی و ارتقاء ایمنی بیماران، خوب بوده و پرستاران اتاق هاي عمل علاقه مند به ارتقاء ایمنی بیمار و انجام فصل۵١٠٠ کار تیمی هستند. ایمنی بیمار در اتاق هاي عمل بیمارستان هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز، از دیدگاه پرستاران اتاق هاي عمل، در حد قابل قبول می باشد. همانگونه که از جداول(4-3 فصل4 مشخص است، بیشترین نگرش مثبت پرستاران اتاق هاي عمل مربوط به بیانیه هاي: "مسئول من پیشنهاد کارکنان را براي بهبود کیفیت ایمنی بیمار با دقت بررسی می کند"(موافقم، کاملا" موافقم) و "مسئول من هنگامی که بداند فردي اقدامی مطابق باروش هاي مقرر ایمنی بیمار انجام داده است او را تحسین می کند"(موافقم، کاملا" موافقم) می باشد و در قسمت " مسئول من مسائل مرتبط با ایمنی بیمار را که به کرات اتفاق می افتد، نادیده می گیرد" (کاملا" مخالفم) می باشد و این بدان معنی است که مسئولین اتاق هاي عمل به مقوله ایمنی بیمار با دید مثبت بیشتري می نگرند و این شاید ناشی از اهمیت دادن به مباحث ایمنی بیمار و اجراي حاکمیت بالینی است. طبق منشور حقوق بیمار، هر بیمار حق دارد از بهترین امکانات و بهترین نوع درمان بهره مند باشد. پیچیده ترین نوع کاردرمانی جراحی است و بااین وجود بیمار حق داشتن محیطی امن و جراحی ایمن را دارد(.(3 فلاین و همکارانش بررسی با عنوان "ارزیابی نگرش هاي اعضاي یک تیم جراحی را در مورد ایمنی و کارگروهی در عرصه جراحی "در اسکاتلند به این امر اشاره کردند که زمینه یابی هاي رفتاري می تواند اطلاعات تشخیصی مفیدي در رابطه با رفتار و ایمنی در واحدهاي جراحی فراهم کند(.(8 نتایج این محور با مطالعه عبدي و همکاران (1390) با عنوان » برداشت کارکنان از فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان هاي منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران « همخوانی دارد.در این مطالعه چهار بعد پیامدهاي وجود فرهنگ ایمنی در سازمان را مورد بررسی قرار دادند. یافته هاي پژوهش نشان داد که امتیاز فرهنگ ایمنی بیمار در هر ده بعد فرهنگ ایمنی و دو بعد پیامدهاي وجود فرهنگ ایمنی در حد متوسط – خوب است .(66) Cooper توضیح می دهدکه اساسی ترین مانع براي بهبود ایمنی مراقبت از بیمار، فرهنگ ایمنی سازمان هاي مراقبت ازسلامت می باشد((100 و یک فرهنگ ایمنی سازنده شرط کلیدي براي بهبود ایمنی بیمار است(.(36 فصل۵١٠١ در مطالعه دیگري که توسط عبادي فرد آذر و همکاران براي تعیین فرهنگ ایمنی بیماران در بیمارستان هاي منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد بعد کار تیمی درون واحدهاي بیمارستان بیشترین مقدار امتیاز و بعد پاسخ غیر تنبیهی به خطاها پایین ترین مقدار امتیاز را در میان ابعاد مختلف به خود اختصاص دادند(.(101 در مطالعه بقایی و همکاران براي بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نتایج نشان داد که حیطه کار تیمی درون واحدها نقطه قوت و حیطه هاي پاسخ غیر تنبیهی به اشتباهات، مسائل کاري مربوط به کارکنان، فراوانی گزارش دهی وقایع، باز بودن مجاري ارتباطی و حمایت مدیریت از ایمنی بیمار نقاط نیازمند بهبود در زمینه فرهنگ ایمنی بیمارستان هاي تحت مطالعه می باشد(.(102 نتایج مطالعه El-Jardali و همکاران براي تعیین فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان هاي لبنان نیز مشابه نتایج مطالعه حاضر بود و کار تیمی در بخش ها، یادگیري سازمانی و بهبود مداوم از ابعاد داراي بالاترین نمره فرهنگ ایمنی بودند ابعاد با کمترین نمره عبارت از انتقال بیمار در بیمارستان و تبادل اطلاعات مربوط به فیمابین واحدها، مسائل مربوط به کارکنان و پاسخ غیر تنبیهی به خطاها بودند و بیش از %70 پاسخگویان درجه عالی یا خیلی خوب را به فرهنگ ایمنی بیمار اختصاص دادند(.(103 درمطالعه Noord و همکاران که در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار در بخش هاي اورژانس هلند انجام شد پاسخگویان کارتیمی درون بخش اورژانس و ارتباطات باز را بهترین ابعاد ایمنی بیمار ارزیابی نمودند(.(104 در مطالعه Alahmadi که براي ارزیابی فرهنگ ایمنی16 بیمارستان دولتی و خصوصی عربستان سعودي انجام شد نقاط قوت فرهنگ ایمنی یادگیري سازمانی و بهبود مداوم، باز خورد و ارتباطات در زمینه خطاها، و نقاط ضعف فرهنگ ایمنی عبارت بودند از تناوب گزارش دهی، پاسخ غیرتنبیهی به خطاها، مسائل مربوط به کارکنان و کارتیمی در درون واحدهاي بیمارستان% 60 از پاسخگویان درجه ایمنی بیمارستان را عالی و فصل۵١٠٢ خیلی خوب،% 33 قابل قبول%7 ضعیف ارزیابی کردند% 43 درطی یک سال گذشته حادثه اي را گزارش ندادند و%30 یک الی2 گزارش ارائه نموده اند(.(105 براساس منشور حقوق بیماران، آگاهی پرسنل از حقوق بیمار و مسائلی همچون استقلال و رضایت آگاهانه در اتخاذ تصمیمات مربوط به مراقبت درمانی بیماران در اجراي صحیح و دقیق ایمنی بیماران ضروري می باشد. برخی از یافته هاي بقایی و همکاران با یافته هاي مطالعه حاضر همگن بوده و موید نیاز پرسنل درمانی به آموزش هاي لازم در زمینه ایمنی بیمار است(.(102 بیشترین دیدگاه منفی پرستاران اتاق هاي عمل نیز در این مطالعه، به ترتیب مربوط به بیانیه هاي" در این بخش پرسنل کافی براي انجام امور محوطه وجود دارد و " کارکنان ما می توانند آزادانه اقدامات یا تصمیم هاي مسئولین را مورد سوال قرار دهند"، می باشد. نتایج این محور با مطالعه کاپریس و همکاران((2006 همخوانی دارد. کاپریس در مطالعه خود به این نتیجه رسیده است که مشکلات در ارتباطات، جریان اطلاعات ، عدم شناسایی صحیح بیمار و بار کاري از جمله عواملی هستند که بر عملکرد تیم درمانی و ایمنی بیمار مؤثر می باشد(.(65 نتایج این محور با مطالعه مروري پائونیاهو و همکاران (2009) نیز همخوانی دارد. آنها به ارزیابی استفاده از چک لیست جراحی ایمن در کاهش میزان عوارض جراحی پرداختند. چک لیست داراي سه قسمت می باشد. در مرحله قبل از بیهوش نمودان بیمار یا ورود بیمار به اتاق عمل1 پرستار ریکاوري مشخصات دستبند بیمار را با پرونده مطابقت داده و نیز ضمن برقراري ارتباط کلامی با بیمار و سؤال از وي به نوعی به تعامل با بیمار می پردازد. نتایج این مطالعه نشان داد که عوارض بعد از عمل از %10/3 به %7/1 رسید و نرخ مرگ و میر نیز از %0/9 به %0/6 کاهش یافت. در مدت استفاده از چک لیست مذکور نیز هیچ واقعه ناسازگاري گزارش نشد(.(106 1 Sign in فصل۵١٠٣ نتایج این محور با مطالعه سوزنی و همکاران (1386) همخوانی دارد. این پژوهشگران به بررسی عوامل مؤثر بر بروز اشتباهات دارویی و تبیین تأثیر آن بر ایمنی بیماران پرداختند. نتایج این پژوهش در نهایت با توجه به اهمیت نقش اشتباهات دارویی و تأثیر آن بر ایمنی بیمار به این نتیجه رسید که مدیریت موثر، ارتقاء انگیزه در پرستاران و همچنین افزایش توان علمی و مهارت هاي بالینی پرستاران در زمینه اجراي دستورات دارویی جهت بروز اشتباهات دارویی و به تبع آن تهدید ایمنی بیماران مورد توجه و داراي اهمیت ویژه اي است . (107) مطالعه اي که توسط آلنر و زنشتین در سال2005 بر روي پرستاران شاغل دراتاق عمل در آمریکا انجام شد، نشان داد که تعامل نامناسب باعث بروز استرس، احساس ناامیدي و از دست دادن تمرکز، کاهش همکاري، کاهش انتقال اطلاعات، اختلال در برقراري ارتباط و مختل شدن روابط می شود. هم چنین در بسیاري از موارد بروز رفتارهاي نامناسب در وقوع حوادث پیش بینی نشده، به مخاطره افتادن ایمنی بیمار، کاهش کیفیت مراقبت و مرگ و میر بیمار و همچنین در رضایتمندي آنان نقش اساسی ایفا می کند(.(108 در رابطه با هدف دوم پژوهش: تعیین ایمنی بیماران قبل از بیهوش نمودن بیمار در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز نتایج نشان می دهد بیشترین جوابیه مثبت مربوط به بیانیه هاي در دسترس بودن گاز اکسیژن، آماده بودن دستگاه هاي: پالس اکسی متر، فشارسنج، نوار قلبی می باشد و در بیشتر جوابیه ها، بیمار نام و نام خانوادگی خود، محل عمل جراحی، رضایت خود از عمل جراحی و نوع عمل جراحی تائید می نمایند و کمترین جواب مثبت مربوط به بیانیه علامت گذاري محل عمل جراحی است بدین معنی که طبق چک لیست جراحی ایمن، در اکثر موارد محل عمل جراحی علامت گذاري نشده است. در در رابطه با هدف سوم پژوهش: تعیین ایمنی بیماران پس از بیهوشی و قبل از برش پوست، در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز نتایج نشان می دهد بیشترین جواب هاي مثبت در بیانیه هاي مربوط به: تائید صحت نوع عمل جراحی، تائید صحت محل عمل، تائید بیمار، توسط جراح، اعضاء تیم بیهوشی وپرستار می باشد و نیز تائید استریل بودن وسایل و لوازم جراحی طبق اندیکاتور(نشانگر) داخل ست جراحی بود. فصل۵۴١٠ در رابطه با هدف چهارم پژوهش: تعیین ایمنی بیماران قبل از بستن محل عمل جراحی و ترك اتاق هاي عمل، در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز نتایج نشان می دهد بیشترین جواب هاي مثبت در بیانیه هاي مربوط به: تائید نام و فرآیند انجام شده بر روي بیمار توسط پرستار و تیم جراحی و تائید شرایط انتقال بیمار به اتاق بهبودي توسط تیم جراحی می باشد یعنی توجه به ایمنی بیمار در اتاق هاي عمل نسبتا" خوب است. در رابطه با هدف پنجم پژوهش:تعیین رابطه دیدگاه پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات پرسنل در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز، بررسی ارتباط فرهنگ ایمنی بیماران با مشخصات دموگرافیک پرسنل اتاق هاي عمل، تفاوت معنی داري را نشان داد و نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر تفاوت معنیداري بین سن، نوع استخدام، شیفت کاري، سابقه کار وجود داشت با فرهنگ ایمنی بیماران میباشد. و نمره کلی فرهنگ ایمنی بیماران در حد متوسط به بالا میباشد. در رابطه با هدف ششم پژوهش: تعیین رابطه عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات پرسنل در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز، بررسی ارتباط فرهنگ ایمنی بیماران با مشخصات دموگرافیک پرسنل اتاق هاي عمل، تفاوت معنی داري را نشان داد و نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر تفاوت معنیداري بین سن، نوع استخدام، شیفت کاري، سابقه کار وجود داشت با فرهنگ ایمنی بیماران میباشد. و نمره کلی فرهنگ ایمنی بیماران در حد متوسط به بالا میباشد. افجی((Eefje در بررسی خود(باتعداد نمونه3760بیمار) به این نتیجه دست یافت که بکارگیري چک لیست درمجموع میزان عوارض را از%27/3 به %16/7 کاهش داد. همچنین در این مطالعه میزان مرگ ومیر از 1/5 % به %0/8 کاهش یافت(.(79 آلکس((Alex در سال 2009 با انجام مطالعه اي به این نتیجه رسید که استفاده از چک لیست جراحی ایمن میزان مرگ و میر از 1/5 درصد به 0/8 در صد کاهش داده و همچنین میزان عوارض کلی از 11 درصد به 0/7 درصد کاهش یافت(.(81 فصل۵۵١٠ مطالعه انجام شده در ایران((1391 نیز این تاثیر گذاري مثبت را تایید نمود. موسی زاده و همکارانش با انجام مطالعه اي در اردبیل بر روي1000 بیمار مشاهده نمودند که با مداخله به وسیله چک لیست میزان مرگ و میر از1 درصد به 0/7 درصد کاهش یافت(.(109 در مطالعه حاضر با توجه به نوع محل رابطه بین فرهنگ ایمنی و نوع محل کار و نوع بیمارستان رابطه معنیداري وجود نداشت این در حالی است که با مطالعه مختاري و همکاران وي در سال 1389تحقیق و مطالعهاي به روش توصیفی- مقطعی در اتاقهاي عمل بیمارستانهاي دانشگاه علوم پزشکی تهران با موضوع "بررسی میزان رعایت استانداردهاي ایمنی در بخش اتاق هاي عمل" انجام شده است نشان داد که اتاقهاي عمل بیمارستانهاي تابعه دانشگاه از نظر ایمنی کلی،%9/84 ایمن بودند. اتاقهاي عمل بیمارستانهاي دانشگاه علوم پزشکی تهران از نظر محیط فیزیکی، حفاظت درمقابل آتش سوزي وایمنی بیمار در وضعیت ایمن قرارداشته، اما از نظرکنترل عفونت درحیطهنسبتاً ایمن و از نظر ایمنی کارکنان غیرایمن میباشند و در مجموع مرکز قلب تهران با کسب 97/5 امتیاز از لحاظ رعایت کلی ایمنی اتاق عمل میتواند الگویی مناسب براي بیمارستانهاي موجود باشد((9که با مطالعه حاضر همخوانی ندارد. همچنین با مطالعه عینی و همکارانش طی مطالعه و تحقیقی با عنوان"بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي آموزشی تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی"در یک مطالعه مقطعی در یک بازه زمانی4 ماهه در سال1390، از میان 9بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به شکل هدفمند و با توجه به بزرگی و پراکندگی جغرافیایی بیمارستان، دو بیمارستان بزرگ بیش از300 تخت و دو بیمارستان کوچک کمتر از 300 تخت از مناطق شرق، شمال غرب تهران انتخاب کردند. انجام شد و جامعه پژوهش این مطالعه کلیه داروسازان، دستیاران پزشکی، پرستاران، تکنسینهاي اتاق عمل، کارشناسان تغذیه و شاغل در بخشهاي رادیولوژي و آزمایشگاه بودند. ابزار گرد آوري دادهها در این مطالعه پرسشنامه معتبر و پایایی ترجمه شده، (r=0/88) دانشگاه تگزاس آمریکا بود که از طریق 8 حیطه وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار را در بیمارستانها مورد سنجش قرارمیداد. %58 از افراد شرکت کننده در مطالعه، پرستاران بودند و بیشتر فصل۵۶١٠ از 2 سال سابقه کار در بیمارستان داشتند. سطح فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي مختلف متوسط بود و بین بیمارستانها تفاوت آماري معنیداري دیده نشد، که با مطالعه حاضر همخوانی دارد. فصل۵١٠٧ نتیجه گیري نهائی نتایج فوق حاکی ازاین واقعیت است که کارکنان اتاق عمل نیازمند دریافت آموزش هاي صحیح و کامل در خصوص نگرش ایمنی می باشند بنابراین پیشنهاد می شودکه آموزش هاي دوره اي و ضمن خدمت در خصوص نگرش ایمنی و همچنین نحوه محافظت و مراقبت از خود در جلوگیري از بروز حوادث ارایه گردد. آموزش هاي ارایه شده نه تنها در ارتقاي سطح آگاهی و نگرش کارکنان نسبت به نگرش ایمنی موثر خواهد بود بلکه در بهبود عملکرد و نحوه مراقبت از بیماران و جلوگیري از بروز حادثه در خود و سایر همکاران موثر می باشد بنابراین افزایش آگاهی پرسنل(مدیریت دانش ایمنی)، بهبود نظام انگیزش(تشویق و تنبیه)، مدیریت مشارکت ایمنی کارکنان، ایجاد توازن و تعادل در کار و زمان(زمان سنجی مجدد) و ریشه یابی علل تعارضات بین اهداف ایمنی و عملیاتی می تواند به عنوان پیشنهاداتی جهت ارتقاء سطح نگرش کارکنان به ایمنی و در نهایت کاهش زمینه هاي بروز رفتارهاي ناایمن مطرح گردند. فصل۵١٠٨ پژوهش در پرستاري پیشنهادات براي مطالعات بعدي: در این مطالعه مشخص شد که نگرش پرستاران اتاق هاي عمل در باره ایمنی بیمار نسبتا" خوب است و پیشنهاد می شود که در این زمینه مطالعات بیشتري در جهت بررسی علل کوتاهی در باره رعایت ایمنی بیمار در بعضی مواقع و بعضی گروه پرسنلی ، بیشتر به مقوله ایمنی بیمار پرداخته شود و آموزش بیشتري در حاکمیت بالینی و اعتبار بخشی، انجام گیرد. ١٠٩۵لصف عبانم References: 1.Janine, Fiesta Rightsand Responsibilitiesof nurses, translated by Mahmoud Abbasi andMahinAbbasi, TabibPublications, 1998 ١١٠۵لصف Patient Rightsand ResponsibilitiesNurse–Sedigheh Salemi; Tehran University Publications– 2005 Mahvash salsali.;Tehran University of Medical Sciences Faculty of Nursing and Midwifery; Nursing Standard,Tehran.2008 Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS: To err ishuman: Building a safer health system. Institute ofMedicine Washington, DC: National AcademyPres 2000. Smits M, Christiaans I, Wagner C, van der Wal G, Groenewegen P. The psychometric properties of the 'Hospital Survey on Patient Safety Culture' in Dutch hospitals. BMC Health Services Research2008; 8:230-39 Iran Ministry of HealthandMedical Education,Department ofHealth,surgical safety checklist, Feb. 2008 WHO. 10 facts on patient safetyAvailable at: http:www.who.int/features/factfiles/patient_safety/en/index.html. [Cited 2008 Nov 20]. World Health Organization. Patients safety. Available at: http: // www. who. int / patientsafety/safesurgery / en. 2010. Medical errors: the scope of the problem (an epidemic of errors). [Cited 2008 Nov 17]. Available from: www.ahrq.gov/qual/errback.htm Schein E: Organizational Culture and Leadership San Francisco: Jossey- Bass; 1985. 11.Anderson JD. Creating a culture of safety:leadership, teams and tools. Nurse Leader Journal2006; 5: 38-41 12 .Ministryof Health andMedical Education of IRAN. Clinical Governance and Patient Safety. 2009 13. Patient Safety Agency. Available at: http: // www.npsa.nhs.uk 14.Institute of Medicine Available at: http: // www.iom.edu 15. Clarke JR, Johnston J, Blanco M, Martindell DP. Wrong-sitesurgery: can we prevent it? Adv Surg 2008; 42: 13-31 16.Gibbs VC. Patient safety practices in the operating room:correct-site surgery and nothing left behind. Surg Clin North Am 2005; 85: 1307-1319, xiii Gibbs VC, Coakley FD, Reines HD. Preventable errors inthe operating room: retained foreign bodies after surgery--Part I. Curr Probl Surg 2007; 44: 281-337. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS. To err is human: Building a safer health system. Institute of Medicin Washington, DC: National Academy Press; 2000. ١١١۵لصف 19. Alfredsdottir H, Bjornsdottir K: Nursing and patient safety in the operating room. J Adv Nurs 2008, 61:29-37. 20.Reducing errors in healthcare: transferring researchto practice. [Cited 2008 Nov17]. Available from:www.ahrq.gov/qual/errors.htm Sexton JB, Makary MA, Tersigni AR, et al. Teamwork in theoperating room: frontline perspectives among hospitals and operatingroom personnel. Anesthesiology 2006;105:877–884. journal of the American Medical Association,jama.Dr Starfield. Available at: http: // www.jama. Michaels RK, Makary MA, Dahab Y, Frassica FJ, HeitmillerE, Rowen LC, Crotreau R, Brem H, Pronovost PJ.Achievingthe National Quality Forum’s “Never Events”: prevention of wrong site, wrong procedure, and wrong patient operations.Ann Surg 2007; 245: 526-532 Seyyed Mohsen Rafeizadeh Tebaee Zavareh. scientific . Journal of Forensic Medicine. 2007-Volume 13-No 3-P (152-157). Janghorbani M, Raisi A, Dehghani S, Mousavi A. Assessment of Safety Status in Operating Rooms of Shahid Beheshti Hospital by the World Health Organization Standards for Safety-Friendly Hospitals. Health Info Management 2013; 9(7): 1066-72. CongressofMedical Sciences,Tabrizaccessibleportals. Available at: http: // wwwGoogle Scholar.com Mousavi Seyed Mohammad Hadi1. Dargahi Hossein; Hasibi Mehrdad3.; Mokhtari Zahra; Shaham Golsa, Evaluation of Safety Standards in Operating Rooms of Tehran University of Medical Sciences (TUMS) Hospitals in 2010. Available at: http://journals.tums.ac.ir/at 17:26 IRDT on Wednesday September 18th 2013. 28.AmirAshkanNasiriPour and et al. Evaluate thesafetyofhospital staff.Iran Occupational HealthJournal, Volume 7, Number4, Winter 2010 Mahfoozpour S, Ainy E, Mobasheri F, Faramarzi A. Patients’ safety culture status among educational hospitals of Shahid Beheshti University of Medical Sciences in 2011. Pejouhandeh 2012;17(3):134-41.2011 Abdi Zh,Maleki MR,Khosravi A. Perceptions of patient safety culture among staff of selected hospitals affiliated to Tehran University of Medical Sciences. Payesh Health Monit J Iran Instit Health Sci Res2011;10(4):411-9.(Full text in Persian) ١١٢۵لصف Hornby As (2005). Oxford advanced learners dictionary of current English, tenth edt. jahan Danesh , Tehran , 376. Griffin, R. W., & Moorhead, G Organizational behavior. (2010).Available at: http: // www.google.com 12. Schutz LA, Counte AM, Meurer S. Development of a patient safety culture measurement tool for ambulatory health care settings: analysis of content validity. Health Care Management Science 2007; 2: *Cooper D. Safety culture: A model for understanding and qualifying a difficult concept. Professional Safety, 2002; 47(6):30‐36. **Al ahmadi H A. Assessment of patient safety culture in Saudi Arabian hospitals. Quality Safety Health Care, 2010; 19: 1‐5. 139-49 دیدج 3. Nash D, Goldfarb N. The Quality Solution: The Stakeholders Guide to Improving Health Care. 1 st Edition, Jones & Bartlett Publishers: UK, 2006. دیدج 1. Fleming M, Wentzell N. Patient safety culture improvement tool: development and guidelines for use. Healthcare Quarterly 2008; Special Issue (Patient Safety Papers)10-19. فصل۵١١٣ ضمائم پرسشنامه ها فرم ارزیابی نهائی پایان نامه صورت جلسه دفاع پایان نامه چکیده انگلیسی فصل۵۴١١ پرسشنامه چک لیست جراحی ایمنWHO بسمه تعالی*طبق آئین نامه اخلاق در پژوهش، کلیه اطلاعات محرمانه خواهد ماند*چک لیست جراحی ایمناتاق عمل مرکز آموزشی و درمانی..........................تعداد اتاق هاي عمل فعالنام و نام خانوادگی بیمار.................................جنسیت بیمار- مذکرO مونثOسن بیمار.......سالشماره پرونده.........................بخش...............نام جراح....................................................نام عمل جراحی ...........................................*سوالات زمان پذیرش بیمار در اتاق عمل و قبل از بیهوشی((Sign In-1 آیا بیمار،نام و نام خانوادگی خود را تائید می نماید؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -2 آیا بیمار نوع عمل جراحی خود را تائید می نماید؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -3 آیا بیمار رضایت خود را از عمل جراحی تائید می نماید؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -4 آیا بیمار محل عمل خود را تائید می نماید؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ فصل۵۵١١-5 آیا موضع عمل جراحی، روي بیمار علامت گذاري شده است؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-6 آیا بیمار حساسیت شناخته شده اي به داروهاي بیهوشی دارد؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -7 آیا بیمار حساسیت شناخته شده اي به آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین و سایر داروها دارد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -8 آیا بیمار حساسیت شناخته شده اي به ترکیبات ید و بتادین و مانند آن دارد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-9 آیا بیمار جزء بیماران" موارد مشکل "است؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-10 آیا بیمار در معرض خطر آسپیراسیون قرار دارد؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -11 در صورت "بلی" بودن جواب سوال قبلی،آیا دستگاه بیهوشی و ساکشن براي بیمار چک شده و آماده است؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -12 آیا گاز "اکسیژن" براي بیمار،آماده و در دسترس می باشد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -13 آیا دستگاه "پالس اکسی متر" براي بیمار،آماده و در دسترس می باشد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-14 آیا دستگاه نوار قلبی برايبیمار،آماده ودر دسترس می باشد؟ فصل۵۶١١بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-15 آیا دستگاه "فشارسنج" براي بیمار،آماده ودر دسترس می باشد؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -16 آیا دستگاه "کاپنوگراف" براي بیمار،آماده و در دسترس می باشد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -17آیا در طول عمل جراحی،براي بیمار خطر خونریزي بیش از 500 میلی لیتر (یا7ml/kg براي اطفال) خون وجود دارد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -18 در صورت "بلی" بودن جواب سوال قبلی،آیا راه وریدي مناسب براي تزریق خون براي بیمار وجود دارد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -19 در صورت "بلی" بودن جواب سوال 17 آیا براي بیمار خون ذخیره شده است؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ * سوالات پس از بیهوشی و قبل از برش پوست (Time Out) -20آیا کلیه اعضاي تیم جراحی با نام و نقش کاري شان، به همدیگر معرفی شده و معلوم شده اند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -21 آیا جراح،اعضاء تیم بیهوشی وپرستار، بیمار را تائید می کنند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -22 آیا جراح،اعضاء تیم بیهوشی وپرستار،صحت محل عمل را تائید می کنند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ فصل۵١١٧-23 آیا جراح،اعضاء تیم بیهوشی وپرستار، صحت نوع عمل جراحی را تائید می کنند؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ * پیش بینی حوادث بحرانی: -24 آیا جراح حوادث بحرانی و غیرمنتظره را در طول عمل جراحی پیش بینی نموده است؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-25 آیا جراح طولانی شدن مدت زمان عمل جراحی را پیش بینی نموده است؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-26 آیا جراح وجود خونریزي را در طول عمل جراحی پیش بینی نموده است؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ-27 آیا جراح مقدار خونریزي در طول عمل جراحی را پیش بینی نموده است؟بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -28 آیا تیم بیهوشی مروري بر مشکلات و عوارض خاص مربوط به بیمار را داشته اند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ * آیا تیم پرستاري موارد زیر را بررسی نموده است؟ -29آیا استریل بودن وسایل و لوازم جراحی طبق اندیکاتور(نشانگر) داخل ست جراحی،تائید می گردد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -30 آیا نگرانی یا مشکل خاصی در خصوص تجهیزات موجود در اتاق عمل وجود دارد؟ فصل۵١١٨بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -31 آیا آنتی بیوتیک پروفیلاکسی(پیش گیري) در طول یکساعت قبل از عمل جراحی جهت بیمار تزریق شده است؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -32آیا گرافی هاي مورد نیاز براي بیمار مربوطه روي نگاتوسکپ وجود داشته و با مشخصات بیمار مطابقت دارد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ * سوالات قبل از بستن محل عمل جراحی (Sign Out) -33 آیا پرستار و تیم جراحی نام و فرآیند انجام شده بر روي بیمار را تائید می نمایند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -34 آیا پرستاربه همراه تیم جراحی بطور شفاهی صحت شمارش لوازم جراحی،گاز و سر سوزن را تائید می نمایند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -35 آیا بیمار نمونه پاتولوژي یا نمونه کشت دارد؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -36 در صورت "بلی" بودن جواب سوال قبل،آیا نمونه گرفته شده از بیمار مطابق با اطلاعات هویتی بیمارمی باشد ؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -37آیا تیم جراحی لوازم و دستگاه هائی را که در طول عمل جراحی دچارمشکلاتی شده اند،وعوارضی را بروز داده اند،شناسائی و ثبت نموده اند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -38 آیاجراح،تیم بیهوشی و پرستار شرایط انتقال بیمار را به اتاق بهبودي را تائید می نمایند؟ فصل۵١١٩بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -39 آیا جراح،تیم بیهوشی و پرستار توصیه هاي لازم جهت بیمار را براي اتاق بهبودي مربوطه نموده اند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ -40 آیا جراح،تیم بیهوشی و پرستار توصیه هاي لازم جهت بیمار را براي بخش مربوطه نموده اند؟ بلی ᴑخیر ᴑکاربردي نیست ᴑ پرسشنامه فرهنگ ایمنی پرسنل اتاق هاي عملAHRQ بسمه تعالی بررسی بیمارستان از نظر فرهنگ ایمنی بیمار همکار گرامی: پرسشنامه حاضر به منظور سنجش آگاهی پرسنل اتاق هاي عمل از فرهنگ ایمنی بیماران می باشد. لطفا" در تکمیل پرسشنامه مارا یاري نمائید و اطمینان داشته باشید طبق قوانین اخلاق در پژوهش، کلیه اطلاعات شما محرمانه خواهد ماند. ضمنا" پیشاپیش از همکاري شما کمال تشکر را دارم. سید فتاح موسوي- دانشجوي کارشناسی ارشد آموزش پرستاري(گرایش داخلی- جراحی) نشانی پست الکترونیکی: mousavi.bsn@gmail.com شماره تلفن همراه0914 -401 -3823 = راهنما * این مطالعه نظرات شما را در خصوص مسائل مربوط به ایمنی بیمار،خطاهاي پزشکی و گزارش دهی حوادث ناخواسته دراتاق هاي عمل بیمارستان محل کارتان مورد سنجش قرار می دهد و تکمیل آن 10- 15 دقیقه به طول خواهد انجامید. " حادثه" : به هر نوع اشتباه،خطا،پیشامد،واقعه و یا انحراف از ارائه خدمات درمانی استاندارد گفته می شود،بدون در نظر گرفتن این که آیا منجر به ایجاد آسیب براي بیمار شده است یا خیر. فصل۵١٢٠ " ایمنی بیمار" : به اجتناب و پیشگیري از صدمات وارده به بیمار یا حوادث ناخواسته ناشی از فرآیندهاي ارائه مراقبت گفته می شود. قسمت اول(:(A محل کار/بخش شما محل کار اصلی(اتاق عمل) شما در کدام یک از مراکز زیر است؟ لطفا" تنها یکی را انتخاب نمائید. □الف- امام رضا(ع)□ ب- شهداء□ ج- سینا* نوع استخدام:-1 رسمی O-2 پیمانی O-3 کارمشخص O-4 غیره O* شیفت کاري:-1 صبح O-2 عصر O-3 صبح و عصر O-4 شب O-5 شیفت ترکیبیO*لطفا"اتاق عمل بیمارستان خود را در نظر بگیرید و میزان موافقت و یا مخالفت خود را با موارد زیر مشخص فرمائید:پاسخ خود را در محل مربوطه مشخص فرمائیدکاملا" مخالفممخالفمنظري ندارمموافقمکاملا" موافقم12345-1 کارکنان در این بخش به همدیگر کمک می کنند□□□□□-2 در این بخش پرسنل کافی براي انجام امور محوله وجود□□□□□دارد-3زمانی که انجام کار فراوان با سرعت زیاد ضرورت می□□□□□یابد،پرسنل به صورت تیمی امور محوله را انجام می دهند-4در این بخش،کارکنان رعایت احترام نسبت به یکدیگر را□□□□□انجام می دهند-5کارکنان در این بخش بیش از میزان لازم براي بیماران□□□□□وقت صرف می کنند فصل۵١٢١-6ما تمام تلاش خود را براي ارتقاء ایمنی بیمار انجام می□□□□□دهیم-7 زیاد بودن تعدادکارکنان قراردادي تاثیر نامطلوبی بر□□□□□روي ارائه مراقبت به بیماران می گذارد-8 کارکنان تصور می کنند وقتی اشتباهی مرتکب می□□□□□شوند از آن اشتباه بر علیه ایشان استفاده می گردد-9دراین بخش با تجربه بدست آمده از اشتباهات صورت□□□□□پذیرفته،تغییرات مثبتی ایجاد می شود فصل۵١٢٢-10در این واحد فقط شانس باعث می شود که اشتباهات□□□□□خطرناك رخ ندهد-11 هنگامی که کار زیادي در این بخش وجود دارد،سایر□□□□□همکاران در انجام آن به یکدیگر کمک می کنند-12 زمانی که حادثه اي گزارش می شود به نظر می رسد به□□□□□جاي ثبت حادثه،نام فرد مسبب ثبت می شود-13 پس از انجام اقداماتی به منظور افزایش ایمنی بیمار،اثر□□□□□بخشی آنها را مورد ارزیابی قرار می دهیم-14 ما در شرایط بحرانی فعالیت می کنیم و مجبور هستیم□□□□□مقدار زیادي کار را در مدت زمان کم انجام دهیم-15 حجم بالاي کار باعث نمی شود ایمنی بیمار نادیده گرفته□□□□□شود-16 کارکنان نگران هستند که اگر اشتباهی مرتکب شوند،□□□□□درپرونده شغلی آنها ثبت گردد-17 ما در این بخش از نظر ایمنی بیمار دچار مشکل هستیم□□□□□-18سیستم ها و روش هاي ما براي پیشگیري از وقوع□□□□□اشتباهات،مناسب می باشند * قسمت دوم(:(B مسئول شما *لطفا" مسئول مستقیم خود را در نظر گرفته و میزان موافقت و مخالفت خود با هر یک از عبارات زیر مشخص نمائید. پاسخ خود را در محل مربوطه مشخص فرمائیدکاملا" مخالفممخالفمنظري ندارمموافقمکاملا" موافقم12345-1 مسئول من هنگامی که بداند فردي،اقدامی مطابق باروش هاي مقرر ایمنی بیمار انجام داده است او را تحسین□□□□□می کند فصل۵١٢٣ -2 مسئول من پیشنهاد کارکنان را براي بهبود کیفیت□□□□□ایمنی بیمار با دقت بررسی می کند-3 هنگامی که فشار کاري زیاد می شود،مسئول من از مامی خواهد که کار را با سرعت انجام دهیم،حتی اگر به معنی□□□□□عدم انجام قسمتی از کار باشد-4 مسئول من مسائل مرتبط با ایمنی بیمار را که به کرات□□□□□اتفاق می افتد،نادیده می گیرد قسمت سوم(:(C ارتباطات هر یک از موارد زیر در محل کار شما تا چه میزان رخ می دهد؟ پاسخ خود را در محل مربوطه مشخص فرمائیدکاملا" مخالفممخالفمنظري ندارمموافقمکاملا" موافقم12345-1 به ما در باره حوادث ناخواسته و اقداماتاصلاحی□□□□□متعاقب آن،بازخورد داده می شود-2 کارکنان در صورت مشاهده مواردي که ممکن است برمراقبت از بیمار تاثیر داشته باشد،آزادانه نظراتخود را□□□□□بیان می کند-3 به ما در مورد اشتباهاتی که در بخش رخ می دهد،اطلاع□□□□□رسانی می شود-4 کارکنان ما می توانند آزادانه اقدامات یا تصمیم هاي□□□□□مسئولین را مورد سوال قرار دهند-5 در این بخش،ما روش هاي جلوگیري از وقوع مجدد□□□□□خطاها را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم-6در این بخش،کارکنان از سوال کردن در مورد اقدامی که□□□□□نادرست به نظر می رسد،هراس دارند فصل۵۴١٢ * قسمت چهارم(:(D میزان گزارش دهی حوادث ناخواستهپاسخ خود را در محل مربوطه مشخص فرمائیدکاملا" مخالفممخالفمنظري ندارمموافقمکاملا" موافقم12345-1 هنگامی که اشتباهی رخ می دهد،ولی قبل از آنکه بیمار□□□□□را تحت تاثیر قرار دهد،شناسائی و تصحیح می شود-2اشتباهاتی گزارش می شود که بالقوه،توان آسیب□□□□□رساندن به بیمار را ندارند-3 اشتباهاتی گزارش می شود که توان آسیب رساندن به□□□□□بیمار را داشتند ولی این اتفاق نیفتاده است هر گزینه به چه میزان در واحد شما از طرف پرسنل گزارش می گردد؟ قسمت پنجم(:(Eنمره مربوط به ایمنی بیمار بر اساس گزینه هاي فوق(بخش هاي (A-B-C-D،به نظر شما وضعیت ایمنی بیمار در بخش اتاق عمل شما چگونه می باشد؟(لطفا" فقط یکی را انتخاب کنید) □ الف - عالی □ ب – بسیار خوب □ ج –قابل قبول □ د –ضعیف □ه - غیر قابل قبول قسمت ششم(:(Fبیمارستان شما لطفا" بیمارستان خود را در نظر بگیرید و میزان موافقت و یا مخالفت خود را با موارد زیر مشخص فرمائید. پاسخ خود را در محل مربوطه مشخص فرمائیدکاملا" مخالفممخالفمنظري ندارمموافقمکاملا" موافقم12345-1 مجموعه مدیریتی بیمارستان جو کاري بوجود آورده□□□□□است که ایمنی بیمار را ارتقاء دهد-2 واحدهاي بیمارستانی هماهنگی خوبی با یکدیگر ندارند□□□□□-3 هنگام انتقال بیماران از بخشی به بخش دیگر،انجام□□□□□بعضی از امور فراموش می شود فصل۵۵١٢-4 مابین بخش هایی که ارتباط متقابل دارند،همکاري□□□□□مناسبی وجود دارد-5 اطلاعات مهم مرتبط با مراقبت از بیمار،اغلب به هنگام□□□□□تعویض شیفت از دست می رود-6 کارکردن با پرسنل سایر بخش هاي بیمارستان،اغلببراي ما ناخوشایند است□□□□□-7 اغلب در هنگام هماهنگی و مبادله اطلاعات با سایر□□□□□واحدهاي بیمارستان،با مشکل مواجه می شویم-8 اقدامات مجموعه مدیریتی بیمارستان حاکی از اولویت□□□□□زیاد مسائل مرتبط با ایمنی بیمار می باشد-9 به نظر می رسد که مجموعه مدیریتی بیمارستان فقطپس از وقوع یک حادثه ناخواسته به مسئله ایمنی بیمار□□□□□توجه می نماید-10 واحدهاي بیمارستانی براي ارایه مراقبت مناسب به□□□□□بیمار،هماهنگی لازم و مناسب را دارند-11 در این بیمارستان،اوقات تعویض شیفت براي بیماران□□□□□مشکل آفرین است قسمت هفتم(:(G تعداد حوادث گزارش شده در 12 ماه گذشته چند گزارش در مورد حوادث به وقوع پیوسته را،شما مکتوب و به مسئول ذیربط تحویل داده اید؟ □ الف- هیچ گزارشی□ د- 6 تا 10 گزارش □ ب- 1 تا 2 گزارش□ه- 11 تا 20 گزارش □ ج- 3 تا 5 گزارش□ و- 21 گزارش یا بیشتر قسمت هشتم(:(Hاطلاعات زمینه اي این اطلاعات به تجزیه و تحلیل نتایج مطالعه کمک خواهند نمود.لطفا" فقط یک گزینه را انتخاب نمائید. -1 چه مدت است که شما در این بیمارستان مشغول به کار هستید؟ فصل۵۶١٢ □ الف- کمتر از 1 سال□ د- 11 تا 15 سال □ ب- 1 تا 5 سال□ه- 16 تا 20 سال □ ج- 6 تا 10 سال□ و- 21 سال یا بیشتر -2 چه مدت است که شما در این بخش مشغول به کار هستید؟ □ الف- کمتر از 1 سال□ د- 11 تا 15 سال □ ب- 1 تا 5 سال□ه- 16 تا 20 سال □ ج- 6 تا 10 سال□ و- 21 سال یا بیشتر -3 شیفت موظفی شما در این بیمارستان چگونه است؟ □ الف- نیمه وقت□ د- شیفت موظفی با حداکثر 175 ساعت اضافه کاري در ماه □ ب- فقط شیفت موظفی□ه- شیفت موظفی با بیش از 175 ساعت اضافه کاري در ماه □ ج- شیفت موظفی با حداکثر 80 ساعت اضافه کاري در ماه -4 آخرین مدرك تحصیلی شما کدامیک از موارد زیر می باشد؟ □ الف – کارشناس پرستاري□ ج – کاردان اتاق عمل □ ب- کارشناس ارشد پرستاري□ د- کارشناس اتاق عمل -5 آیا در پست سازمانی خود معمولا" بصورت مستقیم با بیماران در تماس هستید؟ □ الف – بلی□ ب - خیر -6 چه مدت است که شما به عنوان پرستار اتاق عمل مشغول به کار هستید؟ □ الف- کمتر از 1 سال□ د- 11 تا 15 سال □ ب- 1 تا 5 سال□ه- 16 تا 20 سال □ ج- 6 تا 10 سال□ و- 21 سال یا بیشتر -7 چند سال سن دارید؟ ................ سال -8 وضعیت تاهل: □ الف- متاهل□ ب – مجرد -9 جنسیت: □ الف- مذکر□ب- مونث فصل۵١٢٧ قسمت نهم- پایانی(:(Iنقطه نظرات لطفا" در صورت تمایل هر نقطه نظري که در رابطه با ایمنی بیمار،خطا و یا گزارش دهی در بیمارستان دارید،بنویسید. با تشکر از مشارکت شما در این تحقیق فصل۵١٢٨ برگ چاپ شده مقاله فصل۵١٢٩ رابطه عملکرد پرسنل اتاقهاي عمل در مورد ایمنی بیماران با مشخصات دموگرافیک در اتاق هاي عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز،1393 فرحناز عبداله زاده1، دکتر وحید زمانزاده2، دکتر آزاد رحمانی3، سیدفتاح موسوي*4 1مربی گروه پرستاري، کارشناسی ارشد پرستاري، دانشکدهي پرستاري- مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران دانشیارگروه پرستاري، دانشکدهي پرستاري- مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران استادیار گروه پرستاري، دانشکدهي پرستاري- مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشجوي کارشناسی ارشد پرستاري، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران *نشانی نویسنده مسئول: تبریز، گروه پرستاري دانشگاه علوم پزشکی تبریز mousavi.bsn@gmail.com تلفن: 09144013823 فصل۵١٣٠ چکیده زمینه و هدف: آشنایی با قوانین و مقررات و ضوابط حاکم بر پرستاري از اولویتهاي برنامههاي پرستاري است. ایمنی را میتوان به صورت پرهیز، پیشگیري و کاهش نتایج ناگوار و ناخواسته یا کاهش آسیب ناشی از فرآیندهاي پزشکی به بیمار و نیز حفظ بیمار از صدمات سهوي بعلت مراقبتهاي پزشکی و یا ناشی از اشتباهات پزشکی تعریف نمود. مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه عملکرد پرسنل اتاقهاي عمل در مورد ایمنی بیماران با مشخصات دموگرافیک در اتاق هاي عمل انجام شده است. روش بررسی: مطالعه حاضریک مطالعهي توصیفی بوده که بر روي 95 نفر از پرسنل شاغل در اتاقهاي عمل انجام گرفته است. جهت جمع آوري داده از پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار که توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا((2011منتشر شده است استفاده گردید و داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار)، ضریب همبستگی اسپیرومن رو، آزمون من ویتنی، کروس کال والیس، جهت تعیین ارتباط عملکرد پرسنل اتاقهاي عمل در مورد ایمنی بیماران با مشخصات دموگرافیک در اتاق هاي عمل استفاده شد و با نرم افزار آماريSPSS با نسخه 13 مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. یافتهها: میانگین و انحرافمعیار سنی برابر 34/92(7/92)بود و حدوداً (%36) پرسنل در بیمارستان امامرضا (ع) مشغول به کار بودند و حدود نیمی از آنها از نظر وضعیت استخدامی از نوع پیمانی بودند و بیش از نیمی از پرسنل مورد مطالعه با (%59) زن بودند و از نظر وضعیت تاهل دو سوم از آنها متاهل میباشد. بررسی ارتباط فرهنگ ایمنی بیماران با مشخصات دموگرافیک تفاوت معنی داري را نشان داد .p<0.001 نتیجهگیري: نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر تفاوت معنیداري بین سن، نوع استخدام، شیفت کاري، سابقه کار وجود داشت با فرهنگ ایمنی بیماران میباشد. و نمره کلی فرهنگ ایمنی بیماران در حد متوسط به بالا میباشد. کلمات کلیدي: عملکرد، ایمنی، پرسنل اتاق عمل فصل۵١٣١ مقدمه: آشنایی با قوانین و مقررات و ضوابط حاکم بر پرستاري از اولویتهاي برنامههاي پرستاري است. لذا ضروري است که پرستاران در حفظ و اعتلاء سلامتی و نیز ارتقاء ایمنی بیماران، پیشگیري از بیماريها، تسکین درد و آلام مددجویان پیشقدم باشند و محتواي قوانین پرستاري را بعنوان راهنمایی حین انجام مسئولیتهاي محوله مد نظر داشته باشند .(1) ایمنی را میتوان به صورت پرهیز، پیشگیري و کاهش نتایج ناگوار و ناخواسته یا کاهش آسیب ناشی از فرآیندهاي پزشکی به بیمار و نیز حفظ بیمار از صدمات سهوي بعلت مراقبتهاي پزشکی و یا ناشی از اشتباهات پزشکی تعریف نمود .(2) به عنوان تعریفی دیگر، ایمنی بیمار همان اجتناب، پیشگیري و بهتر شدن نتایج نامطلوب یا آسیب ناشی از فرآیند مراقبت سلامت است. پس به عبارتی، ایمنی بیمار حفظ بیمار از آسیب سهوي به دلایل پزشکی و یا ناشی از خطاهاي پزشکی میباشد. آژانس ایمنی بیمار(2003)1 ایمنی بیمار را بعنوان فرآیندي میداند که در طی آن یک سازمان یا موسسه مراقبت از بیمار را ایمنتر میکند که شامل بررسی خطر، تعیین و مدیریت خطر مربوط به بیمار، گزارش و تجزیه و تحلیل حوادث و به حداقل رساندن خطر و جلوگیري از تکرار خطر است .(3) در بین بخشهاي بیمارستانی، اتاقهاي عمل یکی از مناطق بسیار مهم براي وقوع خطر براي بیماران و نقض ایمنی آنان است. اتاق عمل بخشی است که اهداف ویژهاي را دنبال میکند و از آنجایی که این بخش به ویژه با سلامت مردم سروکار دارد و جامعه با حساسیت خاصی آنرا زیر نظر دارد، ایمنی عملکرد در این واحد، نقش بسزایی دارد . (4) 1 Patient Safety Agency(PSA) فصل۵١٣٢ به مخاطره افتادن ایمنی بیماران میتواند عوارض زیادي براي بیماران نیز به دنبال داشته باشد که اهم آنها عبارتند از: اشتباهات داروئی، اشتباه در تزریقمثلاً( تزریق مستقیم وریدي بجاي تزریق به روش انفوزیون)، سوختگیهاي ناشی از تجهیزات پزشکی مانند سوختگی با الکتروکوتر در اتاقهاي عمل، سقوط بیمار ازتخت مانند سقوط بیمار از تخت در بخش ریکاوري، ابتلاء به عفونت در بکارگیري روش غیر استریل، عدم کنترل کامل پوزیشن بیمار، عدم تشخیص هویت صحیح بیمار، اجرایعمل جراحی بر روي سمت نادرست (راست بجاي چپ و بر عکس) که مورد اخیر شایعترین خطاي جراحی است(5،.(6 موارد ذکر شده نشان می دهد امروزه، نحوه تامین ایمنی بیماران بستري در بیمارستانها به یک نگرانی جهانی در حوزه بهداشت و سلامت تبدیل شده است که همه مجموعههاي بهداشتی و درمانی را در کشورهاي توسعه یافته و یا در حال توسعه تحت تاثیر قرار میدهد .(3)انجمن پزشکی آمریکا1شش هدف را براي افزایش کیفیت در سیستمهاي بهداشتی درمانی درنظرگرفته است که به ترتیب عبارتند از: "ایمنی بیمار"، " بیمار مداري "، "اثربخشی"، "سودمندي"، "به موقع بودن خدمات" و "عدالت در ارائه خدمات". همانگونه که از مطالب فوق بر میآید، مشخص است که"ایمنی بیمار" نخستین هدف سیستمهاي بهداشتی و درمانی میباشد. عدم رعایت ایمنی بیماران میتواند عوارض زیادي به دنبال داشته باشد که عبارتند از: ایجاد عوارضی براي بیماران، پرسنل درمانی و سیستم درمانی .(7) ایمنی اجباري همه کارکنان مراکز بهداشتی- درمانی، روش مقرون به صرفهاي براي جلوگیري از انتشار بیماريهاي عفونی در مکانهاي بستهاي چون بیمارستان است. مهمترین عوارض عدم رعایت ایمنی براي کارمندان شامل: ابتلاء به مشکلات عضلانی- اسکلتی و کمر درد بخاطر حمل و جابجائی بیماران سنگین وزن، مواجهه با اشیاء نوك تیز و فرورفتن اشیاء نوك تیز2 در بدن و ابتلاء به ایدز و انواع هپاتیتها در اثر در معرض قرار گرفتن با خون و مایعات بدن و نمونههاي بافتی است .(8) Institute of Medicine(IOM) Needle Steek 1 2 فصل۵١٣٣ بنابراین، با توجه به اهمیت مسئله و آمار و گزارش هاي موجود، که وضعیت ایمنی بیماران را در اتاقهاي عمل بررسی نموده است و همچنین در اولویت بودن ایمنی بیمار در حاکمیت بالینی، محققین برآن شدند تا بر اساس دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت به"بررسی ایمنی بیماران دراتاقهاي عمل مراکزآموزشی و درمانی تبریز" بپردازند. نتایج این مطالعه میتواند گامی مهم در راستاي ارتقاء فرآیندها، اقدامات درمانی و مراقبتی در جهت افزایش ایمنی بیماران محسوب گردد. از طرفی، با توجه به اهمیت نقش پرسنل اتاقهاي عمل در این مطالعه، دیدگاه آنان در مورد فرهنگ ایمنی بیماران نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. روش کار نوع مطالعه مطالعه حاضر یک مطالعهي توصیفی بوده که بر روي 95 نفر از پرسنل شاغل در اتاقهاي عمل انجام گرفته است. حجم نمونه بر اساس مطالعه مقدماتی و با در نظر گرفتن خطاي %5 و دقت 0/05، 95 نفر محاسبه شد. روش نمونهگیري روش نمونهگیري در این مطالعه با توجه به حجم بدست آمده به صورت تصادفی طبقه بندي شده از بین پرسنل شاغل در اتاقهاي عمل محل مطالعه نمونهگیري شد. سپس، پرسشنامه ایمنی بیماران و فرم مشخصات فردي – اجتماعی به همراه فرم رضایت کتبی آگاهانه جهت تمایل به شرکت در مطالعه و با تأکید بر محرمانه بودن اطلاعات، از آنان درخواست شد تا در صورت رضایت به شرکت در مطالعه، پرسشنامههاي مربوطه را به دقت تکمیل کرده و به پرسشگر تحویل دهند. و همچنین برخی مشخصات اتاقهاي عمل محل مطالعه نیز با چک لیست بررسی شد. ابزار گردآوري دادهها ابزار جمع آوري دادهها عبارت بودند از: پرسشنامههاي مشخصات فردي- اجتماعی و پرسشنامه ایمنی بیماران بود. فصل۵۴١٣ پرسشنامه مشخصات فردي- اجتماعی شامل: جنس، سن، وضعیت تأهل، وضعیت استخدامی، نوع شیفت کاري، محل کار بود. پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار: پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا (2011) منتشر شده و روائی آن بصورت محتوائی بررسی شد و پایائی آن بر روي پرسنل اتاقهاي عمل هر 3 بیمارستان بصورت بازآزمایی انجام گرفت. این پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است که بخش اول حاوي اطلاعات دموگرافیک و در بخش دوم سوالاتی در مورد ابعاد 12گانه فرهنگ ایمنی بیمار در ابعاد مختلف مطرح گردیده است که این ابعاد عبارتند از:"درك کلی پرسنل به ایمنی بیمار"،"انتظارات و عملکرد سرپرست بخش در راستاي ارتقاء ایمنی بیمار"،"آموزش سازمانی یا بهبود مستمر"،"کار تیمی درون واحد ها"،"ارتباطات باز و شفاف"،"بازخورد و ارتباطات در ارتباط با خطاهاي ایمنی"،"پاسخ هاي غیر تنبیهی به خطاها"،"گزینه هاي مربوط به حجم کاري پرسنل"،"حمایت مدیر بیمارستان از ایمنی بیمار"،"کارتیمی در بین واحدهاي مختلف بیمارستانی"،"نحوه انتقال بیمار بین بخش ها" و در نهایت "فراوانی حوادث گزارش شده"(مجموعا"42 سوال). این پرسشنامه با استفاده از مقیاس لیکرت، امتیاز دهی گردیده و پاسخ سوالات با گزینه هاي کاملا" موافقم(با امتیاز(5 تا کاملا" مخالفم (با امتیاز(1 امتیاز دهی گردیده است. در ارتباط با سوالاتی که داراي مفهوم منفی می باشند، شیوه امتیاز دهی بر عکس می باشد به نحوي که کاملا" موافقم کمترین امتیاز((1 و کاملا" مخالفم بیشترین امتیاز((5 را به خود اختصاص می دهد. براي تعیین وضعیت فرهنگ ایمنی در هر یک از ابعاد، نمرات سوالات هر بعد جمع و تقسیم بر تعداد سوالات هر بعد شد. و براي بدست آوردن امتیاز کلی فرهنگ ایمنی بیمار نیز امتیاز 42 سوال پرسشنامه با هم جمع سپس بر تعداد سوالات((42 تقسیم گردید. این ابزار در ایران استفاده شده است و جهت تعیین اعتبار این پرسشنامهها از اعتبار محتوا و صوري استفاده شد. پرسشنامه از جهت صحت ترجمه انگلیسی به فارسی، به فصل۵۵١٣ سه نفر از اعضاي هیئت علمی شامل دو نفر کارشناس ارشد زبان انگلیسی و یک نفر کارشناس ارشد پرستاري فرستاده و پیشنهادات اصلاحی ایشان اعمال گردید. در مطالعهي حاضر براي پایایی از آلفاي کرونباخ(ICC(95% Confidence Interval تایید شد و براي انجام روایی محتوي پرسشنامه به 10 نفر از اساتید هیت علمی دانشگاه علوم پزشکی فرستاده شد تا روایی مورد تایید گیرد و انسجام درونی (ضریب آلفاي کرونباخ) براي ایمنی 0/71 محاسبه گردید. روش تجزیه و تحلیل دادهها دادهها با استفاده از نرمافزار آماري SPSS (نسخه (13 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و براي توصیف مشخصات فردي- اجتماعی، از آمار توصیفی شامل میانگین (انحراف معیار) و فراوانی (درصد)استفاده شد. همچنین براي تحلیل ارتباط مشخصات فردي- اجتماعی پرسنل اتاقهاي عمل با فرهنگ ایمنی بیماران در اتاق هاي عمل با سن و سابقه کار (از آزمون ضریب همبستگی اسپیرومن رو) و با جنس (از آزمون من ویتنی) و با بقیه متغیرها از آزمون کروس کال والیس استفاده شد. یافتهها: میانگین و انحرافمعیار سنی برابر 34/92(7/92)بود و حدوداً (%36) پرسنل در بیمارستان امامرضا (ع) مشغول به کار بودند و حدود نیمی از آنها از نظر وضعیت استخدامی از نوع پیمانی بودند و بیش از نیمی از پرسنل مورد مطالعه با (%59) زن بودند و از نظر وضعیت تاهل دو سوم از آنها متاهل میباشد. و از نظر شیفتکاري تقریباً نیمی از آنها (%52) داراي شیفت ترکیبی بودند و از نظر سابقه کاري بیشتر سابقه کار در محدوده 6-10 سال بود و میانگین کلی فرهنگ ایمنی بیماران ( ( 0/06 بود که در حد متوسط به بالا بود. بر اساس آزمونهاي آماري ضریب همبستگی (اسپیرومن رو، من ویتنی و کروس کال والیس) ارتباط آماري معنیداري بین سن، نوع استخدام، شیفت کاري، سابقه کار وجود داشت .(P<0/05) فصل۵۶١٣ بحث: مطالعه حاضر به تعیین رابطه عملکرد پرسنل اتاق هاي عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران در اتاقهاي عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز با برخی از مشخصات دموگرافیک پرداخت. در مطالعه حاضر اغلب پرسنل را زنان تشکیل داده و میانگین سنی آنان 34/92(7/92) بود و در مطالعه حاضر سطح فرهنگ ایمنی بیمار در حد متوسط به بالا بود که با مطالعه جانقربانی و همکارانش در سال 1390 طی تحقیق و مطالعهاي به روش توصیفی- مقطعی که در زمینه "ارزیابی وضعیت ایمنی اتاق هاي عمل بیمارستان شهید بهشتی تهران بر اساس استانداردهاي بیمارستان دوستدار ایمنی" انجام دادند. میانگین امتیاز وضعیت کلی ایمنی 0/71±0/36 بوده و عملکرد خوب مدیران و پرسنل اتاقهاي عمل را نشان میدهدکه تقریباً با مطالعه حاضر همخوانی دارد. در مطالعه حاضر با توجه به نوع محل رابطه بین فرهنگ ایمنی و نوع محل کار و نوع بیمارستان رابطه معنیداري وجود نداشت این در حالی است که با مطالعه مختاري و همکاران وي در سال 1389تحقیق و مطالعهاي به روش توصیفی- مقطعی در اتاقهاي عمل بیمارستانهاي دانشگاه علوم پزشکی تهران با موضوع "بررسی میزان رعایت استانداردهاي ایمنی در بخش اتاق هاي عمل" انجام شده است نشان داد که اتاقهاي عمل بیمارستانهاي تابعه دانشگاه از نظرایمنی کلی،%9/84 ایمن بودند. اتاقهاي عمل بیمارستانهاي دانشگاه علوم پزشکی تهران از نظر محیط فیزیکی، حفاظت در مقابل آتش سوزي و ایمنی بیمار در وضعیت ایمن قرارداشته، اما از نظرکنترل عفونت درحیطهنسبتاً ایمن و از نظر ایمنی کارکنان غیرایمن میباشند و درمجموع مرکز قلب تهران باکسب97/5 امتیاز از لحاظ رعایت کلی ایمنی اتاق عمل میتواند الگویی مناسب براي بیمارستانهاي موجود باشد (9) که با مطالعه حاضر همخوانی ندارد. همچنین با مطالعه عینی و همکارانش طی مطالعه و تحقیقی با عنوان"بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي آموزشی تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی"در یک مطالعه مقطعی در یک بازه زمانی 4 ماهه در سال1390، از میان 9 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به شکل فصل۵١٣٧ هدفمند و با توجه به بزرگی و پراکندگی جغرافیایی بیمارستان، دو بیمارستان بزرگ بیش از300 تخت و دو بیمارستان کوچک کمتر از 300 تخت از مناطق شرق، شمال غرب تهران انتخاب کردند. انجام شد و جامعه پژوهش این مطالعه کلیه داروسازان، دستیاران پزشکی، پرستاران، تکنسینهاي اتاق عمل،کارشناسان تغذیه شاغل در بخشهاي رادیولوژي و آزمایشگاه بودند. ابزار گردآوري دادهها در این مطالعه پرسشنامه معتبر و پایایی ترجمه شده، (r=0/88) دانشگاه تگزاس آمریکا بود که از طریق8 حیطه وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار را در بیمارستانها مورد سنجش قرار میداد.% 58 از افراد شرکت کننده در مطالعه، پرستاران بودند و بیشتر از 2 سال سابقه کار در بیمارستان داشتند. سطح فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستانهاي مختلف متوسط بود بین بیمارستانها تفاوت آماري معنیداري دیده نشد. که با مطالعه حاضر همخوانی دارد. فصل۵١٣٨ مقاله چاپ شده انگلیسی ١٣٩۵لصف RESEARCH PAPER ISSN: 0040-3660 Res., 86 (1s) 152-156, 2014 152 Relation of Personnel’s Functions in Surgery Rooms about Patients Safety with Demographic Features in the Surgery Rooms of Medical and Educational Centers Under the Control of Medical Sciences University of Tabriz, 2014 Farahnaz Abdollahzade1, Vahid Zamanzadeh2, Azad Rahmani3, Seyyed Fattah Mousavi4,* * Corresponding author: Seyyed Fattah Mousavi, Tabriz, Nursing School of Medical Sciences University of Tabriz, Email: Mousavi.bsn@gmail.com, Tel: 091144013823 Nursing Trainer, M.A Holder of Nursing, Nursing-Midwifery School of Medical Sciences University of Tabriz, Iran Associate Professor of Nursing, Nursing-Midwifery School, Medical Sciences University of Tabriz, Iran Assistant Professor of Nursing, Nursing-Midwifery School, Medical Sciences University of Tabriz, Iran Accepted: 1.10.20144. Students Researches of Committee, Student in M.A of Nursing, Medical Sciences University of Tabriz, Iran Received: 18.7.2014 Accepted: 1.10.2014Received: 18.7.2014 ABSTRACT Field and Objective: Acquainting with the roles, regulations, and criterions of nursing have priority in nursing programs. Safety can be described as avoidance, preventing, and the reduction of deplorable and unwanted results or the reduction of pathology from medical processes to the patient and also protecting the patient from mistaken injuries due to medical care and or resulting from medical mistakes. The current study has been done by the objective of identifying the relation of personnel’s functions in surgery rooms about patients’ safety with demographic features in the surgery rooms. Studied Method: The current study has been a descriptive study which has been done on 95 personnel of surgery rooms. Safety culture questionnaire has been used for accumulating data which has been published by research agency and the quality of sanitation and treatment of America (2011) and data was used by using descriptive statistical (average, standard deviation), Spromenro correlation coefficient, Menvitney test, Cross Call Valis test for identifying the relation of personnel’s functions in surgery rooms about patients’ safety with demographic features in the surgery rooms and was analyzed by 13th version of SPSS statistical software. Findings: Average and standard deviation of age were equal to 34.92(7.92) and about 36% of personnel were working at Imam Reza (peace be upon him) hospital and about half of them had contractual employment and more than half of the personnel (59%) was women and two third of them was married. The study of the safety culture relation of patients showed significant difference with demographic features. P<0001. Conclusion: The results from this research showed significant difference between age, the type of employment, work shift, and work experience with safety culture of patients and the general score of safety culture of patients was more than middle. Key Words: Function, Safety, Personnel of surgery rooms ١۴٠۵لصف Introduction Acquainting with the roles, regulations, and criterions of nursing have priority in nursing programs, so it is essential that nurses take the lead in protecting and exalting the health and also promoting the safety of patients, preventing from disorders, relieving pain, and helping to the residents of a juvenile house of correction and consider to the contents of nursing roles as guides while doing their own duties (1). Safety can be described as avoidance, prevention, and the reduction of deplorable and unwanted results or the reduction of pathology from medical processes to the patient and also protecting the patient from mistaken injuries due to medical care and or resulting from medical mistakes (2). As another description, safety is patients’ avoiding, preventing, and improving undesirable results or the injury from health process. Otherwise, patient safety is protecting the patients from mistaken injury due to medical reasons and or resulting from medical faults. Patient Safety Agency (PSA) (2003) knows patient safety as a process that it makes an organization or a caring institution of patient safe during it and it involves the study of danger, identifying and managing the danger related to the patient, reporting and analyzing the events and minimizing the danger and preventing from the repetition of danger (3). Surgery rooms are one of the important rooms among different wards of the hospital to endanger the patients * Corresponding author: Seyyed Fattah Mousavi, Tabriz, Nursing School of Medical Sciences University of Tabriz, Email: Mousavi.bsn@gmail.com, Tel: 09144013823 and violate their safety. Surgery room is a ward which follows special objectives and since this ward is related with people’s health and the society controls it with special sensitivity, safety function plays an important role in this ward (4). Endangering patients’ safety can have many problems for patients that most important problems are: medicinal mistakes, mistake in injection (for example, venous direct injection instead of injection by infusion), burns from medical facilities such as burn with electro cuter in surgery rooms, falling the patient from the bed such as falling the bed in recovery ward, coming down with infection in using unsterile method, lack of controlling the position of patient completely, lack of identification the correct identity of patient, operating on the incorrect side of the patients’ body (right side instead of the left side of the body and vice versa) that the recent case is the most common surgery mistake (5,6). The mentioned cases show that today, the way of making laid up patients in hospital has been a global concern in health and sanitation field that affects on all remedial and sanitary series in developed and or developing countries (3). Institute of Medicine (IOM) of America has considered six objectives to increase the quality in remedial sanitary systems that are respectively: “patient safety”, “taking care of patient”, “effectiveness”, “profitability”, “ giving services to the patient on time”, and “ justice in giving services”. As mentioned in above materials, it is obvious that “patient safety” is the first objective of remedial sanitary systems. Lack of the regulation of patients’ safety can have many mistakes such as: making mistakes for patients, remedial personnel, and remedial system (7). All personnel’s compulsory safety of remedial-sanitary centers is a commercial method to prevent distributing inflectional diseases in closed places such as hospitals. The most important mistakes of lack of regulation in safety for personnel are: coming down with skeletal-muscular problems and backache for carrying and moving fat patients, confronting with Needle Steek and plunging Needle Steek in their bodies and coming down with AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) and all types of hepatitis resulting in being exposed to the blood and body’s liquid and textural samples (8). ١۴١۵لصف Researchers decided to “study Patients safety in surgery rooms of remedial and educational centers of Tabriz” on the basis of sanitation global organization’s instruction with consideration to the importance of this issue and existing statistical and reports that the condition of patients’ safety has been studied in surgery rooms and also being in priority of patient safety in clinical power. The results of this study can be important in improving the processes, attentive and remedial actions in increasing patients’ safety. On the other hand, personnel’s points of view will be considered about patients’ safety culture with consideration to the personnel’s roles of surgery rooms. Method of Work Type of Study The current study has been a descriptive study which has been done on 95 personnel of surgery rooms. The sample volume was calculated 95 on the basis of introduction study and with consideration to 5% errors and 5% care. Method of Sampling Method of sampling in this study has been categorized accidently with consideration to the obtained volume and will be sampled among the personnel of surgery rooms. If the obtained sample volume is more than the number of personnel, all of them will be participated in the study by census method. Then, patients’ safety questionnaires and social-individual identification forms are requested from them with written satisfaction form consciously for participating in the study and with the emphasis on being confidential of information so that if they want to participate in the study, they can complete the related questionnaires and give them to the inquirer and some features of surgery rooms which were the place of study were also studied by check-list. Tools for Accumulating Data Tools for accumulating data consisted of social-individual identifications questionnaires and patients’ safety questionnaire. Social-individual identifications questionnaire consisted of sex, age, marital status, employment, type of wok shift and the place of work. The questionnaire of patient safety culture The questionnaire of patient safety culture has been published by research agency and the quality of sanitation and treatment of America (2011) and its content validity will be studied and retest reliability of it will be done on the personnel of each 3 hospitals’ surgery rooms. This questionnaire has involved from two sections that the first section involves demographic information and questions about 12 dimensions of patient safety culture are asked in different dimensions that these dimensions are: “General conception of personnel to the patient safety”, the ward supervisor’s expectations and functions in improving patient safety”, “organizational education or continuous improvement”, “group work of personnel”, “open and public communications”, “feedback and communications in regard with safety errors”, “unpunished responses to the errors”, “choices related to personnel’s amount of work”, “hospital manager’s support from patient safety”, “group work among different parts of the hospital”, “the process of patient’s transition among wards”, and finally “the frequency of reported events” (totally, 42 questions). This questionnaire has been scored by Likert scale and the responses of questions have been used with ‘I agree completely’ choices (with 5 scores) to ‘I disagree completely’ choices (with 1 score). Questions which have negative concepts have unlike giving scores, in the manner that ‘I agree completely’ has the least score (1) and ‘I disagree completely’ has the most score (5). ١۴٢۵لصف The scores of each dimension’s questions will be added and divided into the number of questions of each dimension to identify the condition of safety culture in each of dimensions and the score of 12 questions of questionnaire will be added and then be divided into the number of questions (42) for achieving general score of patient safety culture. This tool has been used in Iran and the content and face credibility has been used to identify the credibility of these questionnaires. The questionnaire was sent to three persons of faculty members from the validity of translating English to Persian which involves two M.A holders of English translation and one M.A holder of nursing and they edited the questionnaire. In current study, Kronbakh alpha ICC(Interval 95% Confidence) was confirmed for reliability and the content of questionnaire was sent to 10 professors of faculty members of medical sciences university for validating to be confirmed the validity and internal cohesion (alpha coefficient of Kronbakh) was calculated for safety 0.71. Method of Analyzing Data Data was analyzing by using SPSS statistical software (13th version) and descriptive statistics such as average (standard deviation) and frequency (percentage) was used to describe social-individual identifications. Spromenro correlation coefficient test was used for age work experience and Menvitney test was used for sex and Cross Call Valis was used for other variations to analyze the relation of personnel’s social-individual identifications of surgery rooms with patient safety culture of surgery rooms. Findings Average and standard deviation of age were equal to 34.92(7.92) and about 36% of personnel were working at Imam Reza (peace be upon him) hospital and about half of them had contractual employment and more than half of the personnel (59%) was women and two third of them was married and about half of them (52%) had compound shift and most of them had 6-10 years of work experience and the general average of patients safety culture was 6% which was higher than middle. There is significant statistical relation between age, type of employment, work shift, and work experience on the basis of statistical tests of correlation coefficient (Spromenro, Menvitney, and Cross Call Valis) (p<005). Discussion Current study identify the relation of personnel’s functions in surgery rooms about patient safety culture with demographic features in the surgery rooms of medical and educational centers of Tabriz. In current study, most personnel were women and their average age were 34.92(7.92) and the level of patient safety culture was higher than middle in current study that Janghorbani and his colleagues studied in 2011 by a research and study with sectional-descriptive method which was about “evaluation the safety condition of Shahid Beheshti surgery rooms of Tehran on the basis of the standards of the hospital of the person who likes safety”. The average score of general condition of safety was 0.71+_0.36 and it shows the good function of managers and personnel of surgery rooms which matches with current study appropriately. There was no significant relation between safety culture and the type of work place and the type of hospital with consideration to the type of work place in current study. It happened when Mokhtari and his colleagues studied a research and study in 2010 by sectional-descriptive method in surgery rooms of medical sciences universities’ hospitals of Tehran which was about “study of the regulation amount of safety standards in surgery rooms wards” showed that the surgery rooms of hospitals surrounded university were safe 9.84%. Surgery rooms hospitals of medical sciences university of Tehran are safe from physical environment point of view, protection against burning and patient safety, but they are quite safe from ١۴٣۵لصف controlling the infection point of view and the safety of personnel are unsafe in these surgery rooms and generally cardio hospital of Tehran get 97.5 scores because of general regulation of surgery rooms safety and it can be a suitable model for existing hospitals (9) that it does not match with current study. Also, Eini and his colleagues chose two big hospitals which had more than 300 beds and two small hospitals which had less than 300 beds from the east, and western north of Tehran and studied in a research and study named ‘the study of the condition of patient safety culture in educational hospitals surrounded Shahid Beheshti medical sciences university in a sectional study in a 4 months periods of time in 2011 among 9 educational hospitals of Shahid Beheshti medical sciences university objectively and with consideration to the bigness and vastness of the geography of the hospital and the society research of this study were: all pharmacists, medical assistants, nurses, surgery rooms technicians, nutrition experts, and experts who works in radiology and laboratory wards. The tool for accumulating data in this study was reliable questionnaire and translated reliability (r=0.88) of Texas university of America that the condition of patient safety culture were measured by 8 fields in hospitals. 58% of participants were nurses in the study and they had work experiences more than 2 years in the hospital. The level of patient safety culture in different hospitals was middle and there was not significant statistical difference among hospitals that it matches with current study. Table 1: Social-individual identifications and the relation between patients safety culture and social-individual identifications VariationNumber (percentage)culture>AgeSignificant levelAverage (standard0.001deviation)()sex7.92 34.94(43.2)410.24womenman()single(55.8)530.001>marital status(67.4)64marriedImam Reza(32.6)310.42Work place(35.8)34Shohada(33.7)32SinaFormal(30.5)290.001>Type of31.630employmentcontractual(( 43.2)) 41Obvious work time(7.47)contractualmorning(16.8)160.001>Work shift turn(18.9)18Morning and evening25.3)24night4)(4)49Compound shiftLess than one(51.6)0.001>Work experience15.8151-5year(24.2)23()6-10(27.4)2611-15(16.8)1616-20(11.6)1121-year-old persons and older4.24 ١۴۴۵لصف Academic paperB.A( 43.2 )410.29M.A(1.1 ))1A two-tear University graduate in41.1)39surgery room(14.7)14B.A holder in surgery room