مقاله غواصی-56-ص (docx) 55 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 55 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
غواصی
کنجکاوی، اولین دلیل پیدایش غواصی بود. دنیای ناشناخته، عجیب و گاهی اوقات ترسناک زیر آب، غواصان اولیه را برای سفر به این دنیا قلقلک داد.
غواصهای اولیه، آدمهایی بودند که نفسشان را در سینه حبس میکردند و با یک شیرجه به عمق آب میرفتند. کشف اعماق و موجودات آن، باعث شد تا ذهنهای مبتکر و خلاق بهکار بیفتد و وسائل مختلف غواصی ساخته بشوند. تکنولوژی و زندگی روی زمین پیشرفت کرد و امکانات سفر به اعماق هم از آن عقب نماند و علم غواصی به شکل امروزیاش درآمد.
در ایران اولین غواصهای حرفهای، ماهیگیران و جویندگان صدف بودند اما بعد، وقتی سرو کله نفت پیدا شد و شرکتهای حفاری چاههای نفتی را بنا کردند، غواصانی بودند که برای عوض کردن یا تعمیر وسائل داخل چاه، به عمق این دریاهای نفتی میرفتند.
بعدتر جنگ شد و عملیات در دل رودخانه اروند و کارون و رزمندههای غواصی که در شب از طریق مسیرهای آبی به دل سپاه دشمن میزدند. جنگ که تمام شد، غواصان تحقیقاتی و غواصان امداد آمدند. تحقیقاتیها از دل دریا، موجودات عجیب و غریب در میآوردند و امدادیها هم به کمک جنازههای کف دریا میرفتند. غریقهای دریای شمال یا هفت دختری که در دریاچه پارکشهر غرق شدند با همین دستها به دست خانوادههایشان سپرده شدند و میشوند. کیش، قشم، چابهار و شهرهای نوار ساحلی خلیجفارس که رونق گرفتند و پر از مسافرانی شدند که برای خرید به این مناطق آزاد میآمدند و از غواصی و تفریح زیر آب استفاده میکردند تا رونق بازارهایشان را بیشتر کنند.
کلوپهای غواصی در این شهرها تاسیس شد تا مسافران خسته و گرمازده را با صخرههای مرجانی خلیجفارس و طبیعت رنگارنگ زیر آب آشنا کنند. مسافران از همهجا بیخبر، یکبار زیر آب میرفتند و برای یک عمر درگیر جذبه اعماق میشدند.
آنهایی که سر نترس دارند و به همین تفریح چند ساعته قناعت نمیکنند و برای جلوتر رفتن، به سراغ همین کلوپها میروند و مربی میگیرند و در هر مسافرتی به زیر آب، عقربه عمقسنجشان را بالاتر میبرند و به این ترتیب هر روز غواصانی تربیت میشوند که در هرجایی و برای هرکاری میشود از آنها کمک گرفت.
قدمت غواصي در ايرانگويند که ژرف روي و غواصي که در جنوب ايران آن را صيف و صيافي مي نامند قدمتي بس ديرينه دارد و به قرنها قبل از ميلاد برمي گردد. در سرزمين مادري ما و در دوران خشايارشاه ، ايرانيان از غواصان براي بيرون کشيدن صندوقچه هاي طلا و جواهرات کشتيهاي غرق شده استفاده مينموده اند.اثار حاصل از حفاريهاي باستانشناسي مويد اين مطلب است که قرنها قبل از ميلاد ساحل نشينان درياي پارس از اين حرفه براي تحصيل مرواريد استفاده مينموده اند. دکتر تاکر ابوات ( HYPERLINK "http://www.conchologistsofamerica.org/articles/y1995/9512_scheu.asp" Tucker Abbott) در کتاب کينگدوم اف سي شل HYPERLINK "http://www.mitchellspublications.com/guides/shells/books/abbott/kots/" Kingdom of the Seashell -ISBN: 9780517166086 بدين طريق اشاره نموده است و به نوعي آنان را در زمره پيشگامان پايه گذاري صيد و پرورش مرواريد قلمداد نموده است.در سندي ديگر ، آپولونيوس فيلسوف يوناني ساکن رودز اشاره دارد که غواصان درياي پارس در حالي که ظرف کوچکي حاوي گياهي خوشبو و تهييج کننده در دست داشتند به سمت صدف رفته و باعث ميشدند تا صدف لب از لب بگشايد ،سپس شاخه اي ميان تهي را به ميان آن فرو برده و مايه موجود را به بيرون ميکشيدند و آن را به سطح آب آورده و در ظروفي آهنين قرار ميدادند ، البته آنان هيچگاه موفق به پرورش مرواريدهايي اينچنيني نشدند اما شيوه اي را بدين طريق بنيان نهادند.اما در اشارت به ابزار غواصي آن دوران پر واضح است که در آن دوران به اتکاي هواي محبوس شده در ششهاي خود به عمق فرو رفته و باز ميامدند ، روشي که هم اکنون نيز در پاره اي از جزاير درياي پارس کماکان پا بر جاست جزايري چون لاوان و کيش و قشم.اينک پس از ساليان دراز غواصي به صورتي همگاني درآمده و به شکل گسترده اي در بسياري از کشورهاي جهان فعاليتي مفيد ، مفرح ، لذت بخش ونيز منبعي پر درآمد درصنعت اکوتوريست را به ارمغان آورده است. اين فعاليت نوپا در کشورما نيز بدست تواناي مربيان مجرب اين فن بنيان گزاري شده و آموزش داده مي شود که مايه تسلي روح و روان و پرکننده اوقات فراقت بسياري از هموطنان گرديده است. شما نيز مي توانيد با طي HYPERLINK "http://iranscubadiver.com/_wsn/page3.html" دوره هاي آموزشي آسان و کوتاه مدت موفق به دريافت گواهينامه بين المللي غواصي از HYPERLINK "http://www.padi.com" انجمن مربيان حرفه اي غواصي گرديد و زندگي جديدي را در دنياي زيباي زيرآب آغازنمائيد. "تجمع صدهاگونه مرجان را نظاره "زیستگاه هزاران گونه آبزی را در البوم تنوع فراوان آبزیان ازمرجانهائی باعمری بیش از صدسال
کلوپهای غواصی در یک استخر با عمق 7-6 متر نمیتوان غواص شد. موزائیکهای کف استخر هیچ شباهتی به گیاهان دریایی ندارد. برای یاد گرفتن این رشته باید به دریا برویم و عمقهای مختلف را تجربه کنیم. غواصی، مراتب مختلفی دارد و البته مدارک متفاوت.
این ورزش مثل بقیه ورزشها، فدراسیونی جهانی دارد که قوانین آن را صادر میکند. CMAS، مخفف نام این فدراسیون است و دورههای آن هم که با ستاره نامگذاری میشود از یک ستاره است تا سه ستاره و بعد کمک مربی و در نهایت هم مربیگری و استادی. در هر مرحله شاگردان غواصی، عمقهای مختلفی را تجربه میکنند و با علم این رشته و جداول مخصوص آن آشنا میشوند.
یک مدرک معتبر دیگر هم وجود دارد که حتی معتبرتر از فدراسیون جهانی است و استفاده از آن در همه دنیا معتبرتر است. مدرک PADI از یک شرکت آمریکایی که وسایل غواصی میساخت، سر درآورد و حالا به معتبرترین مدرک دنیا در این رشته رسیده است.
دورههای PADI با دورههای CMAS کاملا متفاوت است اما در نهایت هر دو این مدارک بهجایی میرسند که غواصش میتواند به هر عمقی سفر کند و برای این مسافرتها، تجربه و آگاهیهای لازم را داشته باشد. در کلوپهای غواصی ایران، هر دو این دورهها آموزش داده میشود.
دورههای PADI کوتاهترو پرتعدادتر از CMAS است اما در نهایت اگر کل دوره هرکدام از این مدارک را طی کنید به یک اندازه هزینه میکنید، چون دورههای استادی و مربیگری در ایران چندان معتبر نیست و برای استادی باید سفری به آن سوی آب داشته باشید و مدرک معتبرتری بگیرید.
ما در این گزارش نمیتوانیم، به شما کلوپ معتبری را در ایران معرفی کنیم. اکثر دوستان غواص ما در این کلوپها معتقدند که از بقیه معتبرتر هستند و حاضرند برای اثبات این قضیه تا هر وقت که بخواهید از بدی کلوپهای دیگر و کار استادان دیگر حرف بزنند.
بهترین توصیه برای شما این است که اگر گذارتان به این کلوپها افتاد و تصمیم گرفتید که غواص بشوید، اول از همه به خودتان و بعد از آن به مربیتان اعتماد کنید و بگذارید تا خود دریا به شما یاد بدهد که چطور میشود در آن زندگی کرد. دنیای پرخطر اولین چیزی که بهدست یک دانشجوی غواصی میدهند، تعهدنامهای است با این مضمون که هر اتفاقی که در آب برای او بیفتد، تقدیر الهی بوده و هیچکس حتی استاد، مسوولیتی در برابر آن ندارد. برای یک غواص، این ورزش خطرناکترین و در عینحال جذابترین ورزش دنیاست.
از یکطرف به تمام حسهای ماجراجویی انسان جواب میدهد و از طرف دیگر اثراتش حتی در خشکی هم دست از سر غواص برنمیدارد و او باید در هر لحظه منتظر اتفاقی باشد که تمام لذت این سفر را برایش از بین ببرد یا کاری کند که دیگر هیچ لذتی را تجربه نکند و در همان اعماق دریا از بین برود.
یک اشتباه کوچک در بستن و پوشیدن وسائل باعث میشود تا تنفس در زیر آب غیرممکن بشود، اگر طبق اصول و قوائد، به اعماق نروید یا اینکه در هنگام بالا آمدن، جوگیر شوید و سرعتتان را زیاد کنید، اتفاقات ناگواری برای قلب، ریه وگوشتان پیش میآید یا یک عمر حسرت غواصی به دلتان میماند یا دیگر زنده نمیمانید که بدانید چه بلایی بر سرتان آمده است.
گاهی اوقات هم جریان آب و حواسپرتی کار دستتان میدهد و مسیر را گم میکنید که این بهترین خطر غواصی است چون امکان زنده ماندن در آن از همه بیشتر است و میتوانید امیدوار باشید که اگر پیدا نشدید، حداقل میتوانید با خونسردی به جزیره ناشناختهای برسید و سالهای سال منتظر عبور یک کشتی بمانید.
موجودات دریایی هم خطرات خاص خودشان را دارند، بهخصوص مواقعی که ناخواسته تحریکشان کنید و باعث بشوید که سپرهای دفاعیشان را برای شما رو کنند.قصد ما از گفتن این بلا، ترساندن شما نیست. این اتفاقات طبیعی هستند و یک غواص از نزدیک هم این موارد را تجربه میکند و چیزی که باعث میشود از آنها جان سالم به در ببرد، اعتمادبهنفس، خونسردی و آرامش است.
کافی است هربار که به مشکل برخوردید، سرجایتان بایستید و سه نفس بکشید و بعد مغزتان را باز کنید و راهحل را برای نجات از این شرایط پیدا کنید، البته یادتان باشد که فقط سه نفس عمیق بکشید، چون اگر ادامه بدهید، اکسیژن کپسولتان هم تمام میشود و دیگر هیچکدام از این راهحلها به درد نمیخورد.
غواصی آزاد
غواصی آزاد یکی از روشهای غواصی ،غواصی آزاد می باشد که ورزشی بسیار سنگین و فرح بخش می باشد.در این ورزش اولین هنر غواص ،استفاده صحیح از شش ها در تنفس صحیح و حمل اکسیژن کافی در غواصی می باشد در ابتدا این ورزش برای جستجوی مروارید در سطح دریا مورد استفاده قرار می گرفته است ولی بعد پا به عرصه ورزش حرفه ایی گذاشته باشگاه های ویژه ایی برای اینکار بوجود آمده اند. تعریف ساده ی این ورزش چنین است که شخصی به زیر آب شیرجه می رود و تنها هوایی که در اختیار دارد :اکسیژنی است که در شش های خود ذخیره کرده است . در واقع این ورزش در نوع خود : از قدیمی ترین ورزش های آبی جهان شناخته می شود که مثال بارز آن جستجوی مروارید است که در حدود چهار هزار سال پیش در دریای مدیترانه انجام میشد و اشخاص برای خارج کردن دانه های مروارید و یافتن صدف های مروارید دار : به اعماق مدیترانه شیرجه می رفتند و دقایقی چند را تنها با تکیه بر هوای ذخیره شده در شش های خود :به جستجو برای مروارید می پرداختند. اما این پدیده : در حقیقت یک پایه و اساس علمی هم دارد : چرا که بدن در زیر آب با شرایط تازه ای مواجه می شود که در نتیجه قلب :سیستم گردش خون و عضلات انسان :همگی به گونه ای عمل می کنند تا اکسیژن را در بدن ذخیره کنند. غواصی آزاد ورزشی با کلاس و پر رازو رمز است که به خصوص طی پنجاه سال گذشته توجه پژوهشگران و اهل علم را به خود جلب کرده است . در دهه پنجا ه میلادی یعنی بین 1950 تا 1960 پزشکان به شیرجه روها هشدار دادند که در عمق بیشتر از پنجاه متر نگهداشتن نفس مساوی با کشته شدن است . چرا که فشار آب در چنین عمقی باعث می شود تا قفسه ی سینه و دنده ها مانند کاغذ مچاله شده در دست انسان در هم شکسته شوند اما امروز مشاهده می کنیم که غواصان آزاد به عمق دویست متری هم می روند . جالب است گفته شود که این عمق حتی از عمقی که زیر دریایی ها در جنگ جهانی دوم توان رسیدن به آن را داشتند: بیشتر است . آنچه باعث پیشرفت های اعجاب انگیز در این ورزش و توانایی های غواصان شده : تحقیقات درخشان فیزیولوژِی است که جمعی از پدیده های مختلف در رابطه با آب را در بدن کشف کرده است . تجهیزات مورد نیاز این ورزش یک جفت کفش غواصی(فین) ، عینک غواسی و یک شلنگ 30 سانتیمتری مخصوص( اسنورکل) می باشد
آمادگی روانی از مهمترین معیارهای غواصی است
نتایج یک تحقیق نشان داد که استقامت قلبی ـ عروقی و آمادگی روانی از مهمترین معیارهای غواصی است که به یکدیگر وابسته بوده و در صورت نبود یکی از این معیارها کسب نتایج مطلوب ممکن نیست.
حسین اسماعیل پورمرندی کارشناس ارشد تربیت بدنی در پژوهشی که به بررسی تاثیرات هشت هفته آموزش غواصی بر آمادگی روانی و استقامت قلبی ـ عروقی کارآموزان پرداخته است، میافزاید: هشت هفته آموزش غواصی بر عوامل آمادگی روانی و نیز استقامت قلبی ـ عروقی تاثیری نداشت، ولی این آموزش توانست روحیه همکاری تیمی را افزایش دهد.
محقق در این مطالعه میدانی ده نفر از نیروهای لشگر 10 سید الشهدا را که به مدت هشت هفته تحت آموزش غواصی قرار گرفته بودند، قبل و بعد از آموزش با استفاده از پرسشنامه مورد بررسی قرار داد.
همچنین، برای سنجش استقامت قلبی ـ عروقی از دستگاه نوارگردان تردمیل به منظور تست کوپر استفاده شد.
نتایج این پژوهش نشان داد: بین هشت هفته آموزش غواصی و آمادگی روانی و استقامت قلبی ـ عروقی ارتباط معنیداری مشاهده نشد؛ همچنین، بین بعضی از عناصر آموزشی با یکدیگر ارتباط معنی داری مشاهده شد. این امر نشان دهنده پایایی درونی عناصر آموزشی است.
این نتایج میافزاید: پیشرفت کارآموزان در این دوره به عناصر آموزشی متعددی مانند همکاری تیمی، توانایی شنا کردن، عکسالعمل در مقابل خطرات احتمالی، نگهداری از تجهیزات و ... بستگی داشت.
نکته جالب توجه در این پژوهش این بود که بین برخی از این عناصر آموزشی با برخی از عوامل آمادگی روانی، همبستگی معنی داری مشاهده شد، به عنوان مثال همبستگی بین عنصر تعمیر و نگهداری با عامل هدفمندی نکته قابل توجهی است. زیرا نشاندهنده ارتباط بنیادی این دو متغیر با یکدیگر است.
محقق پیشنهاد کرده است: زمان دورههای آموزش غواصی باید طولانیتر شود تا بتوان به نتایج آمادگی جسمانی بهتری دست یافت.
همچنین، پژوهش مشابه باید در وضعیتی اجرا شود که تعداد بیشتری از آزمودنیها در اختیار قرار گیرد.
تجهیزات غواصی
تجهیزات غواصی
ماسک
برای داشتن وضوح و قابلیت دید بیشتر در زیر آب باید از ماسک استفاده کرد. با پوشیدن ماسک، یک فضای هوایی ما بین چشمان غواص و آب ایجاد میشود. بنابراین میتوان بر اشیا به طور کاملاً مناسبی فکوس (تمرکز) کرد و آنهارا به وضوح دید یک ماسک عبارت است از عدسیها که از یک شیشهٔ ایمنی، سبک و فشرده ساخته شدهاست.
دامنه که از سیلیکون (شفاف یا سیاه) یا پلاستیک است این وسیله باید به طور کاملاً مناسبی از صورت محافظت کند به این منظور که از ورود آب به درون ماسک جلوگیری میکند. این وسیله معمولاً باید فضای راحتی برای بینی داشته باشد و برجستگیهای انعطاف پذیری برای جبران شکل و حالت بینی داشته باشد. صفحه صورت که از مادهٔ جامدی که هم عدسی را نگه میدارد و هم بخشی از نوار دور سر را، ساخته شده که میتواند تنظیم شود.
نوار لاستیکی دور سر از جنس بدنهاست که با قابلیت تنظیم شدن به شما اجازه میدهد فشار را تنظیم کنید و بنابراین محل ماسک روی صورت را تصحیح کنید .
برای انتخاب ماسک، ماسکی که مناسب صورت ما باشد باید آن را در مکان صحیح روی صورتتان بدون استفاده از نوار دور سر بگذاریم، در حین تنفس سبک با بینی، مکش ایجاد شده سبب میشود که ماسک به خوبی به صورت بچسبد. ماسکهای مختلف مطابق فعالیتهای مختلف به کار برده میشوند. أنهایی که حجم کوچکتری دارند معمولاً برای اسنورکلینگ استفاده میشوند زیرا که آنها مقدار کمی از هوا را در مانور موازنه نیاز دارند. در اسکوبا برای موازنه حجم ارتباطی ندارد بنابراین میتوان از یک ماسک با یک زاویه دید وسیع و بزرگ استفاده کرد .اینکه از سیلیکون استفاده شود یا از لاستیک به اندازهای که خود فعالیت اجرای کاراهمیت دارد، مهم نیست اما لاستیک چون در معرض نور خورشید و شوری آب قرار میگیرد دوام طولانی ندارد .موادی که توسط کارخانهها برای مهرزدن بر روی اجزای ماسکها استفاده میشود به صورت لایهٔ نازکی از چربی برروی عینک باقی میماند ،ـ که به راحتی تاری چشم را بالا میبرد. توصیه میشود شیشههای ماسک نو را با خمیر دندان پاک کنید. بعد از استفاده از ماسک باید أن رابا آب شیرین شستشو داد.
Shnoker اشنوکر
این وسیله به شما اجازه میدهد که در سطح آب و در حالی که سرتان زیر آب است به سمت کف دریا نگاه میکنید تنفس کنید. اسنورکل از دو قسمت تشکیل شدهاست. بخش دهانی و لوله. بخش دهانی از یک ماده نرم ساخته شدهاست و شکل آن کاملاً قالب اندازهٔ دهان میباشد بنابراین میتواند به راحتی طوری قرار بگیرد که از ورود هر گونه آب به داخل جلوگیری کند. لوله از مادهٔ سخت یا نیمه سخت ساخته شده و بدون شکستگی خم میشود. داخل لوله باید یک خمیدگی کوچک داشته باشد که از جمع شدن آب در آن جلوگیری کند و جریان هوارا به طور پیوسته حفظ کند.
به منظور پیدا کردن غواص توصیه میشود قسمت انتهایی لوله را که از آب بیرون آمدهاست را رنگ بزنید. اسنورکل دارای کلیپ کوچکی است، که به وسیله آن میتوان بند ماسک را نگه داشت و باید مراقب بود که در جای درست بسته شودسمت چپ ماسک بعضی از مدلها یک سوپاپ برای خالی کردن آب در انتهای لوله دارند.
کمربند وزنه
به منظور دست یابی به شناوری خنثی از وزنههای سربی که بسیار لازم و ضروری هستند استفاده میکنیم این مقصود با پوشیدن وزنههایی که در کمربند وزنه کار گذاشته شدهاند به دست میآید. کمربند همچنین باید یک سگک که آن را سریع آزاد میکند داشته باشد. وزنههای مخصوص برای حمل به ضخامت لباس (وت سوت) تجهیزات نوع آب (آب شیرین، آب دریا) و نوع غواصی بستگی دارد.
فین ها
یکی از بخشهای مفید و کاربردی تجهیزات فینها هستند ؛ که به غواص کمک میکنند در زیر آب راحت تر و سریعتر حرکت کند. فینهائی که در دسترسند از نظر درازا، سایزو مدل متنوع هستند از انواع فینها میتوان فینهای کفشی و یا فینهای بندی را نام برد. فینهای انتخاب شده کارشان را مطابق با طبیعت انجام میدهند فینهای کفشی برای سواحل شنی که خطر جراحت پاها بر اثر صخره هاکمتر است بیشتر استفاده میشود. همچنین فینهای بندی که شما میتوانید به همراهشان چکمه بپوشید بیشتر برای آبهای سرد و نیز جلوگیری از صدمه دیدن پاها بر اثر صخرهها کار آئی بسیاری دارند. برای اسنوکرلینگ فینهایی که تیغه دراز تر و باریکتری دارند قابل استفاده هستند. با در نظر گرفتن این موضوع که برای غواصی اسکوبا با فینهایی با درازای متوسط و پهن تر بسیار مناسبترند. کاوشهای فنی در سالهای اخیر تیغههایی را بوجود آوردهاست که میتواند حرکت در میان آب را آسانتر سازد همچنین خیلی مهم است که به خاطر داشته باشید که یک فین نباید خیلی تنگ باشد تا از مشکلات گردش خون که میتواند سبب گرفتگی عضلات شود جلوگیری میکند.
وت سوت و درای سوت لباس غواصی
سوتها لباسهای محافظی هستند که در به حداقل رساندن اثر حرارتی که بدن در معرض آن قرار گرفتهاست کمک میکنند علت آن قابلیت هدایت بیشتر آب در حرارت بالا است (حدود ۲۰ بار بیشتر از هوا) به منظور فراهم کردن پوشش حرارتی لازم سوت باید از عبور آب به درون خود تا سر حد امکان جلوگیری کنند. وت سوتها عموماً از نیوپرن با ضخامتهای گوناگون ساخته میشوند. همچنین سوتها از جراحات سطحی بدن جلوگیری مینمایند.
تانک هوا
هوای تنفسی مهمترین بخش برای فعالیتهای زیرآبی است، این هوا در HYPERLINK "http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%DB%8C" \o "غواصی" غواصی تفریحی توسط سیلندر یا تانک هواتامین میگردد.
تانکها از آلمینیوم یا فولاد ساخته میشوند و هوای درون آن به وسیله یک شیر به خارج راه میابد. معمولاً سیلندرها در فشار ۲۲۰ اتمسفر پر میشود. در شانهٔ سیلندر همه مشخصات سیلندر حک شدهاست از جمله تاریخ ساخت، تاریخ بازدید، نوع، اسم سازنده،حداکثرفشار و شماره سریال سیلندرها در مراکز مجاز آزمایش میشوند با یک تاریخ انقضابر طبق قوانین کشورهای مختلفی که سیلندرها در آن مورد استفاده قرار میگیرند.
آزمایش عبارت است از کنترل کردن درون و بیرون سیلندر برای زنگ زدگی و آزمایش مقاومت فشار که به کار بردن فشار بالاتر از ٪۵۰ استفادهٔ معمول میباشد. درانگلستان ۵ سال بعد از تاریخ تولید و پس از آن هر دو سال انجام میشود تاریخ أزمایش معمولاً زیر تاریخ تولیدحک میشود، سیلندر، اگر از فولاد ساخته شده باشد با تقویت کنندهٔ پلاستیکی که آن را عمود نگه میدارد مجهز شدهاست اگر آلومینیومی باشد کف آن قبلا مسطح شدهاست. قبل از استفاده از سیلندر از سالم بوده واشر اورینگ آن مطمئن شوید.
تانکها در ظرفیتهای مختلف ۸- ۱۰ – ۱۲ – ۱۵ و دوقلو عرضه میشوند.
جهت ایمنی بیشتر سیلندرها را هرگز ایستاده رها نکنید.
[ویرایش] رگلاتور تنظیم کننده فشار هوای تنفسی
رگلاتور وسیله ایست که غواص را قادر میسازدتا در زیر آب تنفس کند این بخش از تجهیزات اجازه میدهد که هوا با فشار مناسب به غواص رسانده شود رگلاتورها دارای دکمهای فشاری در جلو میباشند که جهت بیرون راندن آب از درون آن استفاده میشود.
گژ فشار سنج هوا
HPفشار سنج به وسیله یک شلنگ با فشار زیاد به مرحلهٔ اول رگلاتور متصل میشود و میزان فشار در سیلندر را نشان میدهد، به طوری که در طول مدت غواصی میتوانید پیوسته میزان هوا را بخوانید همچنین این قسمت به همراه عمق سنج و یا قطب نما نیز عرضه میگردد.
گژ عمق سنج
عمق سنج وسیلهای است که در طول مدت HYPERLINK "http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%DB%8C" \o "غواصی" غواصی عمق را اندازه میگیرد . را این وسیله باید همیشه یک عقربه داشته باشد که حداکثر عمق رسیده شده در طول مدت غواصی را نشان میدهد. عمق سنجهای دیجیتالی که در دسترسند علاوه بر عملکرد معمولی (عادی) نشان دادن عمق و حداکثر عمق همچنین میتواند دما و سرعت صعود بالاتر از ۱۸ متر بردقیقه را نشان دهد .همچنین میتواند فاصله تا سطح را برأورد کند و اطلاعات غواصی قبلی را در حافظه اش نگه دارد.
وسیله کنترل شناوری BCD
این وسیله همانند لاک لاک پشت و یا بدنه زیردریائی عمل کرده و به وسیله حجم هوای درون آن به هنگام غواصی شما را شناور میسازد. همچنین این وسیله تجهیزات شما نظیر تانک را به روی خود حمل مینماید. شما بهوسیله باد کردن این وسیله میتوانید به اندازه مورد نیاز از عمق خود بکاهید و یا با خالی کردن هوای درون آن عمق بگیرید. بی.سی.دی دارای سوپاپهائیست که توسط آنها شما میتوانید هوای اضافی را تخلیه نمائید. همچنین بی.سی.دی به وسیله شلنگ رابط هوای کم فشار به رگلاتور مرتبط میگردد که توسط آن و یا بصورت دهانی باد میشود توجه داشته باشید که کلیه تجهیزات خود را پس از هر بار استفاده، با آب شیرین بشوئید.
ساعت
ساعت باید ضد فشار و ضد آب باشد، میتواند دیجیتالی یا آنالوگ باشد. یک پیچ بیرونی که خلاف جهت عقربههای ساعت میگردد و به طور خود کار قفل میشود وجود دارد که برای ثبت کردن زمان سپری شده ضروری است.
چاقو
این وسیله یکی از کارآمدترین اسباب در هنگام HYPERLINK "http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%DB%8C" \o "غواصی" غواصی است چون این وسیله موارد استفاده متعددی دارد ودر مواقع بحرانی نیز کاربرد مفیدی خواهد داشت، برای مثال اگر در یک تور گرفتارشوید . این وسیله همچنین میتواند برای علامت دادن با ضربه زدن تیغه روی تانک بکار برده شود. چاقوها معمولاً روی بخش داخلی ساق پا یا روی بخش فوقانی بازو گذاشته شوند. چاقوها باید تنها در مواردی که واقعا احتیاج است مورد استفاده قرار گیرند و بعد از استفاده باید با آب شیرین شسته شده، خشک شود و با روغن زنگ زدائی گردد.
راهنمای شناور نشانه دار
یکی از مهمترین لوازم ایمنی راهنمای شناور است که موقعیت غواص را در زیر آب نشان میدهد و از عبور احتمالی قایقها از بالای سر غواص که با خطرات تصادم همراه است جلوگیری مینماید در قانون بعضی از کشورها، پرچم نیز لازم و ضروری است. این پرچم یک تعریف بین المللی دارد:
«من یک غواص در آب دارم»
چراغ قوه غواصی
چراغ قوه میتواند تغییر رنگهایی که به وسیله عمق آب نتیجه میشود را جبران کند (عوض کند). چند نوع مختلف چراغ قوه وجود دارد از کوچکترین که حداقل فضا را اشغال میکند و داخل جیب BCD قرارمی گیرد. تا آنهایی که بزرگتر و خیلی قوی تر هستند. در HYPERLINK "http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%DB%8C" \o "غواصی" غواصی اسکوبا چراغ قوههای بزرگتر و خیلی قوی تری که زمان طولانی تری دوام میآورند مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی از مدلها میتوانند با باطریهای قابل شارژی که خیلی مفیدند مجهز شوند.
قطب نما
این وسیله بسیار ضروری و مفید به شما این امکان را میدهد که به هنگام HYPERLINK "http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%DB%8C" \o "غواصی" غواصی جهت نمائی کنید. شما با جهت یابی دقیق میتوانید از هدر رفتن و مصرف بیش از حد هوا جلوگیری کنید و همچنین میتوانید به هنگام بازگشت بهترین و کوتاهترین مسیر را انتخاب نمائید.
بیماری ناشی از كاهش ناگهانی فشار هوا
(decompression sickness)
بیماری ناشی از كاهش ناگهانی فشار عبارت است از یك وضعیت همراه با درد و گاهی تهدید كننده ی زندگی كه در آن حبابهای كوچك گاز در خون تشكیل میشود و دلیل آن كاهش ناگهانی در فشار محیط است.
علایم شایع
بلافاصله یا 24 ساعت پس از تغییر ناگهانی فشار، علایم زیر ممكن است ظاهر شوند:
درد مفصلی خفیف تا شدید، به خصوص در شانهها، آرنجها و مفاصل ران و زانو
درد قفسه سینه؛ تنگی نفس؛ احساس سوزش در جناغ سینه
حالت خفگی (مشكل شدید تنفسی در غواصان و افراد دیگری كه بسیار سریعتر از آنچه كه باید،از یك محیط با فشار بالا به محیط با فشار طبیعی هوا میروند. در این حالت، حبابهای نیتروژن در جریان خون به وجود میآیند و خون رسانی به اعضای حیاتی را مختل میكنند كه گاهی منجر به آسیب شدید یا مرگ میشود).
سرفه
ضعف، از دست دادن حس طبیعی، فلج، از دست دادن هوشیاری و به ندرت اغماء
ناتوانی در صحبت كردن، نابینایی یا ناشنوایی
درد شكمی
مشكل در ادرار كردن
علل
تشكیل حبابهای نیتروژن در خون. نیتروژن یكی از اجزای طبیعی خون است. اگر فشار اطراف بدن به سرعت كاهش یابد، مثلاً به هنگام روی آب آمدن سریع پس از غواصی، یا صعود سریع در هواپیمایی كه فشار آن تنظیم نشود، نیتروژنی كه در حالت عادی در خون می شود، به حبابهایی تبدیل میگردد كه رگهای خونی را مسدود میكند و باعث توقف رسیدن مواد غذایی و اكسیژن به سلولهای بدن می شود.
عوامل افزایشدهنده خطر
غواصی جهت مقاصد تجاری یا تفریحی. تكرار غواصی در یك روز خطر را افزایش میدهد.
بعضی از انواع هواپیماها با عملكرد بالا
كار كردن در اطاقهای فشار
پیشگیری
پیش از انجام غواصی، از افراد حرفهای راهنمایی بگیرید.
اگر وضعیت سلامت عمومی شما مناسب نیست، غواصی نكنید.
اگر چاق هستید یا سابقه یكی از بیماریهای زیر را دارید، خطر غواصی برای شما زیاد است:
ـ بیماریهای ریوی، مثل HYPERLINK "http://www.tebyan.net/Social/Hygiene_Health/BodyHealth/MedicalKnowHow/IntestineProblems_BreathingProblems/2007/10/27/52325.html" آسم
ـ جمع شدن خود به خودی هوا دور ریه
ـ بیماری قلبی
ـ سینوزیت مزمن
ـ بیثباتی عاطفی
ـ الكلیسم
در موقعیتهایی كه ذكر شد، باید فشار محیط اطراف به آهستگی و به طور تدریجی به فشار طبیعی تبدیل شود.
عواقب مورد انتظار
در بیمارانی كه سریعاً درمان میشوند، نتیجه فوقالعاده است. در سایر موارد، نتیجه بستگی به مدت و شدت علایم قبل از شروع درمان دارد.
عوارض احتمالی
آسیب دایمی به مغز
تخریب دایمی استخوان در اثر نرسیدن خون به حد كافی
درمان
خود درمانی در مورد این وضعیت غیر ممكن است. اگر شما به فردی برخورد كردید كه علایم بیماری ناشی از كاهش ناگهانی فشار را دارد، سریعاً به اورژانس خبر دهید.
بستری كردن بیمار در یك اتاق مخصوص جهت كاهش تنظیم شده فشار، برای این كه بتوان حبابهای نیتروژن را وادار به حل شدن در خون كرد.
درمان زمانی به بهترین نحو انجام میپذیرد كه زود انجام شود؛ البته بعضی از بیماران ممكن است حتی 6 تا 9 روز پس از این واقعه نیز از درمان سود ببرند.
ارجاع بیمار اهمیت حیاتی دارد، حتی اگر علایم بهبود یافته باشند، زیرا در 25 درصد بیماران، علایم دوباره باز میگردند.
داروها
معمولاً دارو برای این بیماری لازم نیست. داروی ضد درد نخورید، زیرا ممكن است وضعیت تنفسی را بدتر كند.
فعالیت
پس از درمان، با رو به بهبود گذاشتن علایم، كارهای عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمیشود.
در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمایید
اگر شما علایم بیماری ناشی از كاهش ناگهانی فشار را در عرض 24 ساعت پس از غواصی یا صعود سریع با هواپیما بدون تنظیم فشار، پیدا كردید، به پزشك مراجعه نمایید.
فیزیولوژی غواصی
مقدمه
هنگامی که انسانها به زیر آب فرو میروند فشار در اطراف آنها به مقدار فوقالعاده زیادی افزایش مییابد. برای جلوگیری از رویهم خوابیدن ریهها ، هوا نیز بایستی تحت فشار زیاد رسانده شود و این امر خون در ریهها را در معرض فشارهای فوقالعاده زیاد گازهای حبابچهای قرار میدهد که هیپرباریسم نامیده میشود. این فشارهای بالا در صورتی که از حدود معینی تجاوز کنند میتوانند موجب تغییرات فوقالعاده شدیدی در فیزیولوژی بدن شوند.
رابطه عمق دریا با فشار
ستونی از آب دریا به ارتفاع 10 متر در ته خود فشاری برابر با یک اتمسفر ایجاد میکند. بنابراین شخصی که در 10 متری زیر سطح اقیانوس قرار داشته باشد، در معرض فشاری برابر با 2 اتمسفر قرار خواهد گرفت که یک اتمسفر آن مربوط به فشار هوای موجود در بالای آب و یک اتمسفر آن مربوط به وزن خود آب است.
اثر فشارهای سهمی زیاد گازها بر روی بدن
گازهایی که غواص در هنگام استنشاق هوا بطور عادی در معرض آنها قرار دارد عبارتند از نیتروژن ، اکسیژن و دیاکسید کربن. هر یک از این گازها میتوانند گاهی موجب اثرات فیزیولوژیک جدی در فشارهای زیاد شوند.
تخدیر نیتروژنی در فشارهای زیاد نیتروژن
تقریبا 5/4 هوا را نیتروژن تشکیل میدهد. نیتروژن در فشار کنار دریا اثر شناخته شدهای بر روی اعمال بدن ندارد اما در فشارهای زیاد میتواند موجب درجات متغیری از تخدیر یا نارکوز شود. هنگامی که غواص برای یک ساعت یا بیشتر در زیر دریا باقی میماند و هوای فشرده استنشاق میکند، عمقی که در آن نخستین علایم نارکوز خفیف ظاهر میشود تقریبا 36 متر است.در این عمق ، غواص شروع به احساس نشاط و از دست دادن بسیاری از ناراحتیهای خود میکند. در عمق 45 تا 60 متری ، غواص خواب آلود میشود. در عمق 60 تا 75 متری قدرت غواص بطور قابل ملاحظهای کاهش مییابد و غالبا نمیتواند کارهایی را که از او خواسته میشود با دقت و ظرافت انجام دهد. نارکوز نیتروژنی دارای مشخصاتی بسیار مشابه مستی با الکل است و به این دلیل آن را مستی اعماق نامیدهاند.
مسمومیت با اکسیژن در فشارهای زیاد
هنگامی که فشار اکسیژن به مقدار زیادی از 100 میلیمتر جیوه بالاتر میرود، اکسیژن محلول در آب خون افزایش مییابد. در محدوده طبیعی فشار اکسیژن حبابچهای تقریبا هیچ مقداری از اکسیژن کل خون مربوط به اکسیژن محلول نیست اما بتدریج که فشار بطور افزایندهای وارد محدوده هزاران میلیمتر جیوه میشود قسمت بزرگی از اکسیژن کل خون به جای اینکه به حال ترکیب با هموگلوبین باشد به حال محلول است.به علت فشار اکسیژن بافتی که هنگام استنشاق اکسیژن با فشار اکسیژن حبابچهای بسیار بالا بوجود میآید به آسانی میتوان درک کرد که این موضوع میتواند برای بسیاری از بافتهای بدن زیانآور باشد. این موضوع بویژه در مورد مغز صدق میکند. در واقع قرار گرفتن در معرض 4 اتمسفر فشار اکسیژن میتواند در بیشتر مردم بعد از 30 دقیقه موجب تشنجات و به دنبال آن اغما گردد.
مسمومیت با کربن دیاکسید در اعماق زیاد در دریا
هرگاه وسایل غواصی بطور مناسب طرح شده باشد و به خوبی نیز عمل کند خواص هیچگونه اشکالی از نظر مسمومیت با کربن دیاکسید نخواهد داشت زیرا عمق به تنهایی فشار سهمی کربن دیاکسید را در حبابچهها افزایش نمیدهد. دلیل صحیح بودن این امر آن است که عمق ، میزان تشکیل کربن دیاکسید در بدن را افزایش نمیدهد و تا زمانی که غواص به استنشاق حجم جاری طبیعی ادامه میدهد کربن دیاکسید را به مجرد تشکیل از راه هوای بازدمی دفع میکند و در نتیجه فشار سهمی کربن دیاکسید حبابچهای خود را در حد طبیعی حفظ میکند.غواص تا فشار کربن دیاکسید حبابچهای حدود 80 میلیمتر جیوه یعنی دو برابر فشار طبیعی در حبابچهها این تجمع کربن دیاکسید را تحمل میکند. در فشار کربن دیاکسید بالاتر از 80 میلیمتر جیوه این وضعیت غیر قابل تحمل شده و سرانجام مرکز تنفسی به علت اثرات متابولیک منفی فشار این گاز به جای تحریک شدن شروع به ضعیف شدن میکند و غواص دچار خواب آلودگی میشود.
رفع فشار از غواص بعد از قرار گرفتن در معرض فشارهای زیاد
هنگامی که شخصی هوا را در تحت فشار زیاد برای مدت طولانی استنشاق میکند، مقدار نیتروژن حل شده در مایعات بدنش زیاد میشود. دلیل این امر به قرار زیر است: خونی که در مویرگهای ریوی جریان مییابد تا همان فشار زیاد نیتروژن موجود در مخلوط گاز تنفسی از نیتروژن اشباع میشود. پس از گذشت چندین ساعت مقدار کافی نیتروژن به تمام بافتهای بدن حمل میشود تا آنها را از نیز از نیتروژن حل شده اشباع کند.چون نیتروژن بوسیله بدن متابولیزه نمیشود لذا به حالت محلول باقی میماند تا اینکه فشار نیتروژن در ریهها کاهش یابد. در اینحال ، نیتروژن بوسیله روند معکوس تنفسی خارج میشود اما این خروج چندین ساعت وقت لازم دارد و منشا مشکلات متعددی میشود که روی هم رفته بیماری رفع فشار نامیده میشوند.
نجات از زیر دریاییها
یکی از مشکلات اصلی نجات ، جلوگیری از آمبولی هوا است. بتدریج که شخص از زیر آب بالا میآید گازها در ریهاش متسع شده و گاهی یک رگ بزرگ ریوی را پاره میکنند و موجب ورود گازها به داخل سیستم گردش ریوی و ایجاد آمبولی در گردش خون می شوند. بنابراین بتدریج که شخص صعود میکند باید خودآگاهانه بطور مداوم بازدم انجام دهد.سرعت خارج کردن گازهای در حال اتساع از ریهها در جریان صعود در زیر آب حتی بدون انجام دم ، غالبا برای دفع کربن دیاکسید تجمع یابنده در ریهها کافی است. این امر مانع از بالا رفتن غلظت کربن دیاکسید در خون شده و از تمایل شخص برای انجام دم جلوگیری میکند. بنابراین شخص میتواند نفس خود را برای یک مدت فوقالعاده طولانی اضافی در جریان صعود نگاه دارد.
خطرات غواصی در زنانزنان بدون سابقة بیماری خاص میتوانند همانند مردان غواصی کنند. البته در مورد غواصی زنان، به علت مستعدتر بودن آنها در بروز بیماری غواصان، باید محتاطانهتر برخورد کرد.به گزارش سلامت نیوز به نقل از مجله زنان، بیماری غواصان را نخستین بار پاول پرت، فیزیولوژیست سیاستمدار فرانسوی، در قرن هجدهم بررسی کرد. او پی برد در غواصانی که در زمانی کوتاه از عمق به سطح آب میآیند، به خاطر کاهش سریع فشار، حبابهای نیتروژن آزاد و موجب انسداد مویرگها در دستگاه عصبی و تنفسی و قلب میشود.علاوه بر این، در غواصان زن، میزان بروز نقص جنین و مرگ زمان تولد نوزاد افزایش پیدا میکند، بنابراین بهتر است زنانی که باردارند یا احتمال بارداری در آنها وجود دارد از غواصی بپرهیزند.
غواصی معلولان
انجمن بين المللي غواصان معلول ، سازماني است غير انتفاعي که در راستاي گسترش فعاليتهاي ورزشي ، تفريحي در زمينه غواصي معلولان تشکيل گرديده است.جهت توان بخشي به افراد ، با ناتوانائيهاي فيزيکي براي شرکت در فعاليتهاي غواصي ، نياز به مربيان مجرب ، همياران توانا ، برنامه آموزشي جامع ، استانداردهاي جهاني ، تجهيزات و امکانات خاص و نيز حمايت فعالان و علاقه مندان محسوس بوده است. انجمن بين المللي غواصان معلول ، با فراهم آوردن اين امکانات لذت مشاهده دنياي شگفت انگيز اقيانوس هارا براي معلولان به ارمغان آورده است.تاسيس اين انجمن در آپريل 1993 دريچه اي بود کوچک رو به جهان لا متناهي اقيانوس ها ، جهاني که جاذبه زمين خاکي را با جذابيتهاي خدادادي آبزيان در هم ميشکند.جهاني که ناتوانائيهاي فيزيکي در آن غرق شده و بي وزني لذت توانائي را دوچندان مي نمايد.مرکز اين سازمان در آمستردام ( هلند ) و مربيان مجرب آن در سراسر جهان ، با برنامه هاي آموزشي متعدد خودآمادگي خود را جهت استقبال از شما در بخش 75 در صدي آبي رنگ اين کره خاکي اعلام ميدارد. ما مي توانيم. آب درمانی قدمت استفاده از آب جهت درمان به زمانهای گذشته بر می گردد. در آن زمان جهت بدست آوردن آرامش و رفع خستگی يا برای درمان برخی از بيماريهای خود از آب درمانی استفاده می کرده اند . در هنگام قرار گرفتن يک جسم در آب به اندازه وزن حجم آبی که جابجا می شود. از وزن جسم کاسته می شود. از ويژگی فوق ( کاهش يافتن وزن اندام در آب ) می توان جهت اهداف درمانی استفاده نمود. بنابراين از اثرات مستقيم آب درمانی می توان به اين موارد اشاره نمود : -عضو يا اعضايی که بخاطر نداشتن عصب و عضله در خشکی حرکت ندارند به دليل سبک شدن بدن در آب ، اين اعضاء توسط عضلاتی که اعصاب دارند به حرکت در می آيند. -جريان خون عضو فلج زياد شده و تغذيه آن بهتر می شود. -از تحليل رفتن عضلات نيمه فلج جلوگيری می شود. -از اثرات مستقيم آب درمانی ايجاد روحيه نشاط و شادابی و سرزندگی و جلوگيری از عوارضی همچون خمودگی ، گوشه نشينی و رکود است که منجر به افسردگی ها و ناراحتی های ر-حی و روانی می گردد. -اسپاسم يکی از معضلات بيماران نخاعی است . آب تا حد بسيار زيادی اسپاسم را کم می کند بخصوص اگر اين آب گرم باشد . -اثرات گرما نيز به حرکت در آب اضافه شده و تاثير بسزايی در کاهش اسپاسم می گذارد. -افزايش گردش خون و گرم شدن نواحی دردناک روی دريچه درد در شاخ نخاع اثر گذاشته و از شدت درد می کاهد. حرکت در آب و آب درمانی اثرات غير مستقيم بسياری دارد که می توان به آن موارد اشاره کرد : -از بين بردن محدوديت حرکتی در مفاصلی که عضلات فلج و يا نيمه فلج دارند. -جلوگيری از پوکی استخوان -از ديگر فوايد غير مستقيم حرکت در آب برای کسانی که مشکل حرکتی دارند و يا دچار ضايعه نخاعی هستند و يا قطع عضو هستند (بخصوص در افرادی که صدمه نخاع ديده اند ) عدم تغيير -کل در ستون فقرات می باشد. در افراد دچار ضايعه نخاع به علت عدم استفاده بيش از حد از ويلچر و نشستن دراز مدت در آن، انحنايی بصورت جانبی در ستون فقرات ايجاد می شود ( اسکليوز ) که اين معضل با حرکت درمانی در آب حل می شود. زيرا در آب ستون فقرات به حالت کشيده در می آيد و حرکت دستها در آب به تقويت عضلات ناحيه پشت کمک کرده و از ايجاد اسکليوز جلوگيری می نمايد. -اين ورزش با ايجاد افزايش گردش خون در ناحيه کليه ها و مثانه از رسوب مواد معدنی به شکل سنگ در کليه ها و مجاری ادرار جلوگيری نموده و تخليه بهتر مثانه را سبب می شود. -حرکت در آب ، حجم تنفسی ريه را بالا برده ، از تجمع ترشحات و خلط در ريه و ايجاد عفونت در آن جلوگيری کرده و با تنفس بهتر، سلامت بيشتر ريه ها را تضمين می نمايد . لازم به تذکر است که آب به دليل برخی خواص فيزيکی نظير چسبندگی ، شناوری ، فشار و غلظت (ويسکوزيته ) اثرات بسيار مفيدی در انجام حرکات ورزشی دارد و از اين خواص در دستگاههای هيدروتراپی استفاده می شود. در هيدروتراپی عمومی معمولا" از استخر يا وان های پروانه ای شکل استفاده می گردد. در حالی که در هيدروتراپی موضعی از وانهای کوچک و يا وان گردابی استفاده می شود. برخی از دستگاههای آب درمانی به گونه ای طراحی شده اند که می توانند آب را با فشار زياد به اندامها بپاشند و يا حالت گردابی در آب ايجاد نمايند . در اين حال علاوه بر استفاده از اثرات حرارتی آب ، از اثرات ميکانيکی آن نيز بهره برد. حالت گردابی آب همچون ماساژ عمل می کند و از طريق تحريک اعصاب حسی سبب تسکين دردهای موضعی و بهبود گردش خون می شود . در آب درمانی دمای آب ،مدت استفاده از آب و تعداد جلسات درمانی ، متناسب با شدت بيماری و شرايط جسمی و روانی بيمار تنظيم می شود. پس از صحبت در باره آب درمانی به شيوه مدرن بهتر است به درمان بوسيله آب های معدنی نيز اشاره شود. استفاده از آب های معدنی طرفداران زيادی در سراسر جهان پيدا کرده است. در ايران نيز به دليل وجود چشمه های فراوان آب گرم بسياری از بيماران از اين گونه حمامها برای درمان دردهای خود استفاده می کنند. بطور خلاصه می توان گفت که آب درمانی و يا حرکت در آب و جنب و جوش در آب می تواند فوايد زير را داشته باشد : جلوگيری از تحليل رفتن عضلات رفع محدوديت حرکتی و يا پيشگيری از آن جلوگيری از پوکی استخوان پيشگيری از ايجاد انحراف در ستون فقرات ايجاد روحيه نشاط و شادابی پيشگيری از رسوب سنگ در کليه ها و مجاری ادرار کارکرد بهتر کليه ها افزايش حجم تنفسی و کارکرد بهتر ريه ها کاهش اسپاسم کاهش درد افزايش حرکت روده ها و جلوگيری از يبوست تقويت عضلات ايجاد روحيه اعتماد به نفس و ايجاد روحيه قدرتمندی برای انجام کارهای روزه مره بخصوص در افراد نخاعی ارتقاء بهداشت پوست و مو و جلوگيری از ايجاد زخم فشاری .
تنظیم تنفس
اطلاعات اولیه
دستگاه تنفسی ، اکسیژن برای سلولهای بدن را تامین میکند و دیاکسید کربن موجود در بافتها را به خارج از بدن دفع میکند. دستگاه تنفس شامل ریهها ، مجاری هوایی و قفسه سینه است که ریهها را در خود جای داده است. در هنگام دم ، ریهها بزرگ میشوند، فشار درون ریه کاهش مییابد. اختلاف فشار بین ریه و هوای بیرون افزایش مییابد و باعث میشود که هوا به درون ریهها راه یابد. در هنگام بازدم حجم ریه کمتر میشود فشار درون ریه افزایش یافته و اختلاف فشار با هوای بیرون بیشتر شده و هوا از ریهها خارج میشود.هدف تنفس مبادلات گازها بین بدن و محیط خارج است. برای انجام این کار تنفس را میتوان به 4 بخش تقسیم کرد: تهویه ریوی که به معنی ورود و خروج هوا بین محیط و حبابچههاست ، دیفوزیون اکسیژن و دیاکسید کربن بین حبابچهها و خون ، انتقال اکسیژن و دیاکسید کربن در خون و مایعات بدن به سوی سلولها و برعکس و تنظیم تنفس. سیستم عصبی بطور طبیعی میزان تهویه حبابچهای را بسته به نیازهای بدن تنظیم میکند. بطوری که فشار اکسیژن و دیاکسید کربن خون شریانی حتی در جریان فعالیت عضلانی متوسط تا طاقت فرسا و انواع استرسهای تنفسی به سختی تغییر میکند.
مرکز تنفسی
مرکز تنفسی از چندین گروه نورونها تشکل شده که بطور دو طرفه در بصلالنخاع و پل مغزی قرار گرفتهاند. مرکز تنفسی به سه مجموعه عمده از نورونها تقسیم میشود.
یک گروه تنفسی پشتی که در ناحیه پشتی بصلالنخاع قرار داشته و بطور عمده موجب عمل دم میشوند. این گروه نقش اصلی را در کنترل تنفس دارند.
یک گروه تنفسی شکمی که در بخش شکمی - جانبی بصلالنخاع قرار داشته و بسته به اینکه کدام نورونها در این گروه تحریک شوند، میتواند موجب عمل دم و بازدم شود.
مرکز پنوموتاکسیک که در ناحیه پشتی در بخش فوقانی پل مغزی واقع شده و به کنترل فرکانس و طرح تنفس کمک میکند.
تخلیههای دمی ریتمیک از گروه تنفسی پشتی
ریتم پایه تنفس بطور عمده در گروه نورونهای تنفسی پشتی تولید میشود. هر گاه تمام اعصاب حسی که وارد بصلالنخاع میشوند و نیز تنه مغزی هم در بالا و هم در پایین بصلالنخاع قطع شوند، این گروه از نورونها کماکان دستههای تکراری از پتانسیلهای عمل دمی از خود صادر میکنند. علت اصلی این تخلیههای ریتمیک روشن نیست. در حیوانات ابتدایی ، شبکههای عصبی پیدا شدهاند که در آنها فعالیت یک گروه از نورونها ، فعالیت گروه دیگر را تحریک میکند که آن نیز به نوبه خود ، فعالیت گروه اول را مهار میکند.سپس بعد از گذشت مدتی این مکانیزم خود را تکرار میکند و در سراسر عمر حیوان این جریان ادامه مییابد. بیشتر فیزیولوژیستها معتقد هستند که شبکه مشابهی از نورونها که بطور کامل در داخل بصلالنخاع قرار گرفته و احتمالا نه تنها شامل گروه نورونهای تنفسی پشتی ، بلکه همچنین نواحی مجاور از بصلالنخاع را شامل هستند، مسئول تولید ریتم پایه تنفس است.
سیگنال افزایش یابنده دمی
سیگنال عصبی که به عضلات دمی اصلی از قبیل دیافراگم ارسال میگردد، یک دسته پتانسیل عمل آنی نیست. بلکه در تنفس عادی بطور ضعیف شروع میشود و برای حدود 2 ثانیه به روش یک سطح شیبدار بطور مداوم بر شدت آن افزوده میگردد و آنگاه بطور ناگهانی برای تقریبا 3 ثانیه بعد قطع میشود. و این عمل تحریک دیافراگم را قطع میکند و به بازگشت ارتجاعی جدار سینه و ریهها اجازه میدهد تا موجب بازدم شود. سپس سیگنال دمی یک دوره دیگر را آغاز میکند و این عمل مرتبا تکرار میشود در حالیکه بازدم در بین این دورهها انجام میشود. به این ترتیب گفته میشود که سیگنال دمی افزایش یابنده یا بالا رونده است.دو روش وجود دارد که توسط آنها سیگنال افزایش یابنده دمی کنترل میشود که عبارتند از:
کنترل سرعت افزایش سیگنال افزایش یابنده ، بطوری که در جریان تنفس شدید ، مرحله افزایش یابنده به سرعت افزایش مییابد و لذا ریهها را نیز به سرعت از هوا پر میکند.
کنترل نقطه پایان که در آن مرحله افزایش یابنده ناگهان قطع میشود. این عمل روش معمول برای کنترل فرکانس تنفس است، به این معنی که هر چه مرحله افزایش یابنده زودتر قطع شود، مدت دم کوتاهتر خواهد بود. این عمل مدت بازدم را نیز کوتاهتر میکند به این ترتیب فرکانس تنفس افزایش مییابد.
عمل مرکز پنوموتاکسیک
عمل این مرکز در اصل محدود کردن دم است. این عمل یک اثر ثانویه در افزایش دادن فرکانس تنفس دارد زیرا محدود شدن دم ، مرحله بازدم و تمامی دوره تنفس را نیز کوتاه میکند. یک سیگنال پنوموتاکسیک قوی میتواند فرکانس تنفس را تا 40-30 تنفس در دقیقه افزایش دهد، در حالی که یک سیگنال پنوموتاکسیک ضعیف ممکن است فرکانس تنفس را فقط به چند نفس در دقیقه کاهش دهد.
عمل نورونهای تنفسی شکمی
عمل این گروه نورونی از چندین نظر مهم با عمل گروه تنفسی پشتی تفاوت دارد.
نورونهای گروه تنفسی شکمی تقریبا بطور کامل در جریان تنفس آرام عادی بدون فعالیت میمانند.
نورونهای این گروه در تولید نوسان ریتمیک پایه که تنفس را کنترل میکند شرکت ندارند. هنگامی که تحریک تنفسی برای افزایش تهویه ریوی از حد طبیعی بیشتر میشود سیگنالهای تنفسی از مکانیزم نوسان کننده پایه ناحیه تنفسی پشتی به داخل نورونهای تنفسی شکمی گسترش مییابند. در نتیجه ناحیه شکمی در این حال سهم خود را در تحریک تنفس ادا میکند.
تحریک الکتریکی بعضی از نورونهای موجود در گروه تنفسی شکمی موجب دم میشود، در حالی که تحریک بعضی دیگر موجب بازدم میشود. این نورونها به ویژه در تامین سیگنالهای بازدمی قوی به عضلات شکمی در جریان بازدم اهمیت دارند. این ناحیه در هنگامی که مقادیر افزایش یافتهای از تهویه ریوی مورد نیاز باشند، به صورت یک مکانیزم تحریک کننده شدید عمل میکند.
کنترل شیمیایی تنفس
هدف نهایی تنفس حفظ غلظتهای مناسب اکسیژن ، دیاکسید کربن و یونهای هیدروژن در مایعات بدن است.
زیادی دیاکسید کربن یا یونهای هیدروژن بطور عمده خود مرکز تنفس را تحریک میکنند و موجب افزایش شدید قدرت سیگنالهای دمی و بازدمی صادره به عضلات تنفسی میشوند.
از طرف دیگر اکسیژن اثر مستقیم قابل ملاحظهای بر روی مرکز تنفسی مغز از نظر کنترل تنفس نداشته بلکه بطور تقریبا کامل بر روی گیرندههای شیمیایی محیطی واقع در اجسام آئورتی و سباتی عمل میکند و اینها به نوبه خود سیگنالهای عصبی مناسب را جهت کنترل تنفس به مرکز تنفسی ارسال میکنند.
ناحیه حساس شیمیایی مرکز تنفسی
هیچکدام از سه مرکز عصبی که ذکر شد مستقیما تحت تاثیر تغییرات غلظت دیاکسید کربن خون یا غلظت یون هیدروژن قرار نمیگیرند بلکه یک ناحیه نورونی دیگر موسوم به ناحیه حساس شیمیایی نسبت به تغییرات فشار دیاکسیدکربن یا غلظت یون هیدروژن خون بسیار حساس بوده و به نوبه خود سایر قسمتهای مرکز تنفسی را تحریک میکند.
جواب نورونهای حساس شیمیایی به یونهای هیدروژن
نورونهای گیرنده در ناحیه حساس شیمیایی به ویژه توسط یونهای هیدروژن تحریک میشوند. در واقع معتقد هستند که یونهای هیدروژن شاید تنها محرک مستقیم مهم برای این نورونها باشند. اما یونهای هیدروژن به آسانی از سد بین خون و مغز یا سد بین خون و مایع مغزی - نخاعی عبور میکنند. به این دلیل تغییرات غلظت یون هیدروژن در خون در مقایسه با تغییرات دیاکسید کربن اثر بسیار کمتری در تحریک نورونهای حساس شیمیایی دارند. با وجود این دیاکسید کربن این نورونها را بطور ثانویه با تغییر دادن غلظت هیدروژن تحریک میکند.
اثر دیاکسید کربن خون در تحریک ناحیه حساس شیمیایی
اگر چه CO2 اثر مستقیم اندکی بر روی تحریک نورونهای ناحیه حساس شیمیایی دارد اما یک اثر غیر مستقیم بسیار پر قدرت اعمال میکند. CO2 این کار را بوسیله واکنش با آب بافتها و تشکیلHCO3 انجام میدهد. این ماده به نوبه خود به یونهای هیدروژن و یونهای بیکربنات تجزیه میشود و آنگاه یونهای هیدروژن یک اثر تحریکی پر قدرت مستقیم دارند.
سایر عواملی که بر تنفس تاثیر دارند
کنترل ارادی تنفس
تنفس را بطور ارادی میتوان کنترل کرد و انسان میتواند آنقدر زیاد یا کم نفس بکشد که اختلالات شدیدی در فشار دیاکسید کربن ، PH و فشار اکسیژن در خون بوجود آیند. به نظر نمیرسد که کنترل ارادی تنفس با واسطه کنترل مرکز غیر ارادی تنفسی در بصلالنخاع به انجام برسد، بلکه مسیر عصبی برای کنترل ارادی تنفس مستقیما از قشر و سایر مرکز بالا در جهت رو به پایین از طریق راه قشری نخاعی به نورونهای نخاعی که عضلات تنفسی را فعال میکنند، میرسد.
اثر گیرندههای آسیبی در مجاری هوایی
اپیتلیوم نای ، پرونشها و برونشیولها دارای انتهای عصبی حسی موسوم به گیرندههای آسیبی ریوی است که بوسیله بعضی مواد محرک و آسیب رسان که وارد مجاری هوایی میشوند، تحریک میشوند. این گیرندهها موجب بروز سرفه و عطسه میشوند. اینها همچنین احتمالا موجب تنگی برونشها در بیماریهای آسم و آمفیزم میگردند.
اثر خیز مغزی
فعالیت مرکز تنفس میتواند بوسیله خیز مغزی حاد ناشی از ضربه مغزی تضعیف و یا کاملا غیر فعال شود. به عنوان مثال ، سر ممکن است به یک جسم جامد برخورد کند که متعاقب آن بافتهای مغزی متورم شده و شریانهای مغزی را بر روی استخوان جمجمه فشار میدهند و به این ترتیب جریان خون مغزی را بطور کامل یا نسبی مسدود میکنند در نتیجه نورونهای مرکز تنفسی ابتدا غیر فعال شده و سپس میمیرند.
مباحث مرتبط با عنوان
تهویه ریوی
دید کلی
ریه یک ساختمان ارتجاعی است که هر گاه نیرویی برای پر باد نگاه داشتن آن وجود نداشته باشد ، مانند یک بادکنک روی خود خواهد خوابید و تمام هوای خود را از طریق نای خارج خواهد کرد. و نیز هیچگونه اتصالاتی بین ریه و جدارهای قفسه سینه وجود ندارد مگر در جایی که ریه در ناف خود از میان سینه آویزان میشود. ریه عملا در حفره سینه شناور است و توسط یک لایه بسیار نازک از مایع جنبی که با عمل لغزنده سازی خود حرکات ریه را در داخل حفره سینه تسهیل می کند، احاطه میشود. علاوه بر آن ، مکش مداوم مایع اضافی به داخل مجاری لنفاوی مکش (Suction) مختصری را بین سطح احشایی جذب ریوی و سطح جداری جنب حفره سینه حفظ میکند. بنابراین دو ریه به جدار سینه میچسبند. چنانکه گویی به آنجا چسبانده شدهاند، به استثنای اینکه بتدریج که قفسه سینه بزرگ و کوچک میشود، ریهها میتوانند به آزادی روی آن بلغزند. پرده جنب که هر ریه را مستقل و جداگانه میپوشاند از دو قسمت تشکیل یافته: یکی پرده جنب احشایی که به سطح ریه متصل است و دیگر پرده جنب جداری که سطح درونی قفسه سینه را میپوشاند. بین این دو پرده ، یک فضای مجازی و بدون هوا وجود دارد و به این جهت است که ریهها به آسانی با کوچک و بزرگ شدن قفسه سینه ، عکسالعمل نشان میدهند.
ر وشهای متسع کردن ریهها
ریهها را به دو روش ، میتوان کوچک و بزرگ کرد.
بوسیله حرکت رو به پایین و رو به بالا دیافراگم برای دراز کردن یا کوتاه کردن حفره سینه؛ تنفس آرام طبیعی بطور کامل با حرکت دیافراگم انجام میشود. انقباض دیافراگم در طی "دم" سطوح تحتانی ریهها را به پایین میکشد. سپس در جریان بازدم ، دیافراگم صرفا شل میشود و نیروی بازگشت ارتجاعی ریه ها ، جدار قفسه سینه و ساختمانهای شکمی ریهها را فشرده و کوچک میکند. اما در جریان تنفس شدید ، نیروهای ارتجاعی آنقدر قدرت ندارند که موجب بازدم سریع مورد نیاز شوند و لذا نیروی اضافی مورد نیاز بطور عمده بوسیله انقباض عضلات شکمی تامین میشود که محتویات شکمی را بطرف بالا به کف دیافراگم میراند.
روش دوم متسع کردن ریهها بالا بردن دندهها است؛ این عمل ریهها را متسع میکند. زیرا دندهها در وضعیت استراحت طبیعی بطور مایل بسوی پایین کشیده شدهاند و به این ترتیب موجب میشوند که استخوان جناغ به طرف عقب یعنی به طرف ستون فقرات برود. اما هنگامی که قفسه سینه بالا برده میشود ، دندهها تقریبا بطور مستقیم به طرف جلو بر آمدگی پیدا میکنند، بطوری که استخوان جناغ نیز به طرف جلو و به دور از ستون حرکت میکند و در جریان دم عمیق در مقایسه با بازدم عمیق ضخامت قدامی خلفی قفسه سینه را حدود 20 درصد بیشتر میکند.
عضلات دخیل در عمل ریهها
عضلاتی که قفسه سینه را بالا میبرند به عنوان دمی و عضلاتی که قفسه سینه را پایین میبرند به عنوان عضلات بازدمی طبقه بندی میشوند. مهمترین عضلاتی که قفسه سینه را بالا میبرند عبارتند از: عضلات بین دندهای خارجی ، عضلات جناغی چنبری پستانی که استخوان جناغ را به طرف بالا میکشند ، عضلات دندانهای قدامی که بسیاری از دندهها را بالا میکشند و عضلات نردبانی که دو دنده اول را بالا میکشند.عضلاتی که قفسه سینه را در جریان بازدم به طرف پایین میکشند، عبارتند از: عضلات راست شکمی که یک اثر قوی در پایین کشیدن دندههای تحتانی دارند و همزمان با آن همراه با سایر عضلات شکمی محتویات شکم را در جهت رو به بالا بسوی دیافراگم میرانند ، عضلات بین دندهای داخلی.
فشار جنبی و تغییرات آن در جریان تنفس
فشار جنبی ، فشار موجود در فضای باریک بین جنب ریوی و جنب جدار سینه است. این فشار در حالت طبیعی به صورت یک مکش مختصر یعنی یک فشار اندکی منفی است. فشار جنبی طبیعی در شروع دم تقریبا 5- سانتیمتر آب است. که مقدار مکشی است که برای باز نگاه داشتن ریهها در حد استراحت طبیعی آنها مورد نیاز است. در جریان دم طبیعی ، بزرگ شدن قفسه سینه سطح ریهها را با نیروی باز هم بیشتری بسوی خود میکشد و یک فشار باز هم منفی تری تولید میکند که حدود 7.5- سانتیمتر آب است. در جریان دم با افزایش نگاتیویته فشار جنبی از 5- به 7.5- حجم ریه 0.5 لیتر افزایش مییابد. در جریان بازدم وقایع برعکس خواهد بود.فشار حبابچهای فشار در داخل حبابچههای ریوی است. هنگامی که گلوت باز بوده و هیچگونه هوایی به داخل یا خارج از ریهها جریان ندارد، فشارهای موجود در تمام قسمتهای درخت تنفسی از ابتدا تا حبابچهها دقیقا با فشار جو برابر هستند که به عنوان فشار صفر سانتیمتر آب در نظر گرفته میشود. برای ایجاد جریان روی هوا در جریان دم فشار در حبابچهها باید به مقدار مختصری به پایینتر از فشار جو سقوط کند. در دم عادی فشار حبابچهای حدود 1- سانتیمتر آب است ، این فشار منفی بسیار مختصر برای حرکت دادن حدود 0.5 لیتر هوا به داخل ریهها در مدت 2 ثانیهای که برای دم لازم است کافی خواهد بود.در جریان بازدم ، تغییرات مخالفی بوجود میآیند؛ فشار حبابچهای به حدود 1+ سانتیمتر آب بالا میرود و این فشار 0.5 لیتر هوای دمی را در جریان 2 - 3 ثانیه بازدم به خارج از ریهها میراند. اختلاف فشار بین فشار حبابچهای و فشار جنبی ، به اختلاف فشار بین دو سوی ریه (Transpulmonary) موسوم است. این ریهها را در هر حالت از اتساع ، روی هم بخوابانند و موسوم به فشار بازگشت ارتجاعی recoil است.
پذیرش ریهها
میزان اتساع ریهها به ازای هر واحد افزایش در فشار بین دو سوی ریه موسوم به پذیرش ریهها (Compliance) است. کومپلیانس کل طبیعی دو ریه ، روی هم رفته در یک انسان بالغ ، تقریبا 200 میلی لیتر به ازای هر سانتیمتر آب فشار است. هر بار که فشار بین دو سوی ریه به میزان یک سانتیمتر آب افزایش مییابد، ریهها 200 میلی لیتر متسع میشوند.
حجمهای ریوی
4 حجم ریوی در نظر گرفته میشود که مجموع آنها برابر با حداکثر حجمی است که ریهها میتوانند متسع شوند.
حجم جاری (tital volume): حجم هوای دمی یا بازدمی در هر تنفس عادی بوده و مقدار آن حدود 500 میلی لیتر در یک فرد است.
حجم ذخیره دمی (inspiratory reserve.v): مقدار هوای اضافی است که میتوان علاوه بر حجم جاری طبیعی با یک دم عمیق دارد ریهها کرد و مقدار آن معمولا برابر با 3000 میلی لیتر است.
حجم ذخیره بازدمی (expiratory reserve.v): مقدار هوایی است که میتوان بعد از پایان یک بازدم عادی با یک بازدم عمیق از ریهها خارج کرد و مقدار آن بطور طبیعی حدود 1100 میلی لیتر است.
حجم باقیمانده (residual.v): حجم هوایی است که کماکان بعد از یک بازدم عمیق در ریهها باقی میماند که حدود 1200 میلی لیتر است.
تهویه حبابچهای
اهمیت نهایی سیستم تهویه تنفسی تجدید کردن مداوم هوای موجود در نواحی مبادله کننده گاز در ریهها در جایی است که هوا در مجاورت خون ریوی قرار میگیرد. این نواحی شامل حبابچهها ، کیسههای حبابچهای ، مجاری حبابچهای و برونشیولهای تنفسی هستند. مقدار هوای تازهای که به این نواحی میرسد موسوم به تهویه حبابچهای است. اما برخلاف انتظار ، در جریان تنفس آرام عادی حجم هوای موجود در حجم جاری ، فقط کافی برای پر کردن مجاری هوایی تا برونشیولهای انتهایی است و فقط قسمت بسیار کمی از هوای دمی در واقع بداخل حبابچهها جریان مییابد.بنابراین چگونه هوای جدید فاصله کوتاه بین برونشیولهای انتهایی و حبابچهها را میپیماید؟ جواب این است که توسط دیفوزیون. دیفوزیون یا انتشار توسط حرکت جنبشی مولکولها به انجام میرسد. به این معنی که هر مولکول گاز با سرعت زیاد در میان سایر مولکولها حرکت میکند. سرعت حرکت مولکولها در هوای تنفسی به قدری زیاد و فاصله بین برونشیولهای انتهایی و حبابچهها به قدری کوتاه است که گازها این فاصله باقیمانده را فقط در جزئی از یک ثانیه میپیمایند.
اعمال مجاری تنفسی
هوا از طریق نای ، برونشها و برونشیولها در ریهها توزیع میشود. نای موسوم به مجرای هوایی نسل اول و دو برونش اصلی راست و چپ موسوم به مجاری هوایی نسل دوم هستند. بعد از آن هر تقسیم مجاری هوایی ، نسل بعدی را تشکیل میدهد. قبل از آنکه هوا سرانجام به حبابچهها برسد، بین 25 - 20 نسل از مجاری هوایی وجود دارد. یکی از مهمترین مشکلات در کلیه مجاری هوایی باز نگاه داشتن آنها است تا هوا بتواند به آسانی به حبابچهها برسد یا از آنها خارج شود. برای جلوگیری از روی هم خوابیدن نای ، حلقه های غضروفی متعددی حدود 6/5 قطر نای را احاطه میکنند.در جدار برونشها تیغههای غضروفی با گسترش کمتری وجود دارند که سختی قابل قبولی را ایجاد میکنند و با این وجود حرکت ریهها را برای بزرگ و کوچک شدن امکان پذیر میسازند. این تیغههای غضروفی بتدریج در نسلهای بعدی برونشیولها که قطری کمتر از 5.1 میلیمتر دارند، از بین میروند. برونشیولها فاقد هر گونه سختی در جدار خود هستند که مانع از روی هم خوابیدن آنها میشود. بلکه توسط همان فشارهای موجود بین داخل و خارج ریه که حبابچهها را متسع میکنند، گشاد میشوند. به این معنی که بتدریج که حبابچهها بزرگ میشوند، برونشیولها نیز گشاد میشوند.
جدار عضلانی برونشها و برونشیولها و کنترل آن
در کلیه مناطق نای و برونشها که توسط تیغههای غضروفی اشغال نمیشوند، جدارها بطور عمده از عضله صاف تشکیل شدهاند. همچنین جدار برونشیولها بطور تقریبا کامل از عضله صاف درست شده به استثنای انتهایی ترین برونشیول موسوم به برونشیول تنفسی که فقط دارای چند فیبر عضله صاف است. تعداد زیادی از بیماریهای انسدادی ریه تنگ شدن برونشها کوچک و برونشیولها ناشی میگردند و علت این امر غالبا انقباض خود عضله صاف است.
کنترل مستقیم برونشیولها توسط فیبرهای عضلانی سمپاتیک نسبتا ضعیف است زیرا معدودی از این فیبرها به قسمتهای مرکزی ریهها نفوذ میکنند. اما باید دانست که درخت برونش تا حد زیادی در معرض هورمونهای "نوراپی نفرین" موجود در گردش خون قرار دارد که توسط تحریک سمپاتیکی قسمت مرکزی غدد فوق کلیوی به داخل خون آزاد میشوند. هر دوی این هورمونها و بویژه اپی نفرین به علت اثر تحریکی قویترش بر روی رسپتورهای بتا موجب اتساع درخت برونشی میشوند.
معدودی فیبرهای عصبی پاراسمپاتیک از اعصاب واگ نیز به داخل پارانشیم ریه ، نفوذ میکنند. این اعصاب استیل کولین ترشح میکنند و در صورت تحریک شدن ، موجب تنگی خفیف تا متوسط برونشیولها میشوند. هنگامی که یک روند بیماری زا ، از قبیل آسم قبلا موجب تنگی برونشیولها شده باشد اضافه شدن تحریک عصبی پاراسمپاتیکی غالبا این حالت را شدیدتر میکند. در این حال ، تجویز داروهایی از قبیل آتروپین که اثرات استیل کولین را جلوگیری میکنند، میتوانند گاهی مجاری هوایی را شل کرده و انسداد را برطرف سازند.