پاورپوینت ساخت و تقسيمات شهری و جايگزينی عناصر شهری (pptx) 30 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 30 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
مبحث ششم
ساخت و تقسيمات شهري و جايگزيني عناصر شهري
6- اولين تقسيمات شهري
پس از شناخت عناصر و مقدار سطح موردنياز چگونگي جايگزيني اين عناصر و عملكردها در شهر مطرح مي‌شود.
"هيپوداموس"
"شهر بايد به محلاتي تقسيم شود، كه در هر كدام از آنها دسترسي به نيازهاي روزمره ممكن باشد"
بعدها مباحث ديگري از جمله مباحث مربوط به اقوام، اقشار اجتماعي، مباحث حكومتي، مباحث ديني، اصناف و ديگر عوامل، انواع تقسيمات شهري ديگر را در شهرها پديد آوردند.
6-1- ساخت و تقسيمات شهري در شهرهاي ايران از دوران باستان تا دوران صفويه[1]
شهر را در فارسي باستان "خشت" مي‌گفته‌اند، كه به معني پادشاهي "قلمرو پادشاه" بوده و در اوستا اين واژه به صورت "خشتر" آمده است.
به گفته هرودت كشور بزرگ داريوش اول به 20 ناحيه اداري يا ساتراپ‌نشين تقسيم شده بود
هر ساتراپ به كوره‌هايي چند و هر كوره به بخش‌ها و بالاخره روستاها تقسيم مي‌شده است.
1- كتاب شناخت شهر و مسكن بومي در ايران، اقليم گرم و نيم مرطوب، دزفول- شوشتر، فرنگيس رحيميه و مصطفي ربوبي
دوران ماد و هخامنشي
پيدايش نظام شهپدري، تسلط سازمان اداري دولت مركزي، بر جماعت‌هاي آزاد روستايي و دامدار و پيشه‌وران شهري، دخالت دولت در اقتصاد جامعه و اداره شبكه‌هاي وسيع آبياري و نيز گسترش زمين‌داري دولتي از همين دوران در جامعه ايراني پايه‌گذاري شد.
در دوره نخست، شهرنشيني به آرامي در ايران پديد آمد و ظاهراً فقط شهرهاي شاه‌نشين و قصباتي كه با برج و بارو مستحكم بود شهرت و معروفيت داشتند.
در اطراف روستاها، كشاورزان در خدمت حكومت و درباريان به كار كشاورزي مشغول بودند.
ليكن در اين دو دوره اثري از تقسيمات داخلي شهرها اثري قابل تكيه به دست نيامده است.
دوران پارت- (سلوكي)
سازمان اداري و سياسي سلوكيان از آميختگي نظام اداري شاهنشاهي هخامنشي با سازمان دولت شهر يوناني است.
در دوره سلوكيان شهرها به چهار صورت برپا مي‌شدند.
از يكي كردن چند دهكده در شهر
بالا بردن منزلت يك دهكده مهاجرنشين يوناني به حد شهر يوناني
دادن حقوق و مزاياي شهر يوناني‌وار به يك شهر قديم. چنانكه شهر شوش در عهد سلوكوس اول چنين منزلتي يافت.
بنا كردن شهرهاي تازه در جايي باير كه اين نوع كمتر ديده شده است.
تقسيمات شهري در دوره پارتيان
تجارت داخلي با ازدياد تجارتخانه‌ها و بازارها كه مال‌التجاره در محله‌هاي مخصوص به فروش مي‌رفت.
تقسيم شهر به دو قسمت مشخص كهندژ و شهرستان، از مشخصات شهرهاي اين دوره است.
كهندژ مركز حكومتي و شهرستان مسكن بزرگان و بازرگانان و كوي‌هاي ويژه پيشه‌وران وجود داشته است.
منطقه كشاورزي بيرون ديواره شهرستان قرار داشته است.
دوران ساساني
در عهد ساساني فكر مي‌كردند دنيا و زمين چهار بخش دارد و شهر بايد طوري ساخته شود كه به چهار سوي دنيا گشوده باشند.
1- روحانيون، 2- جنگ‌آوران، 3- دبيران و مستوفيان "اطباء، حكما و ..."، 4- مهنگان "كشاورزان و پيشه‌وران و ..."
شهر از سه قسمت تشكيل مي‌شد:
1. كهندژ با ديوارهاي بلند بخش نظامي بود.
2. شهرستان بخش اساسي شهر بود.
3. بازارها در بيرون ديوار شهرستان قرار داشت "بيرون يا ربض" سكونتگاه مهنگان به صورت محلات كه مذهب و حرفه از عوامل اساسي استقرار طبقه خراجگزار
كشتزارها در حاشيه شهرها جا داشتند.
انواع ساخت و تقسيمات شهري و نظريه‌هاي جهاني
يك- ساخت دواير متحدالمركز (نظريه ارنست برگس)[1]
اين طرح به عنوان نظريه‌اي متحدالمركزي شناخته شده است. الگوي ساخت شهر بر اين اصل استوار است كه توسعه شهر از ناحيه مركزي به طرف خارج شهر صورت گرفته و تعدادي مناطق متحدالمركز را تشكيل مي‌دهد. اين مناطق، با ناحيه مشاغل مركزي شروع شده و به وسيله منطقه در حال تحول احاطه مي‌شود.
[1] - E.W burgess
شماي ساختار چند هسته‌اي شهر
دو- ساخت قطاعي شهر: (نظريه همرهويت)[1]
1. مركز تجاري شهر
2. عمده‌فروشي و صنايع سبك
3. منطقه مسكوني با درآمد كم
4. منطقه مسكوني با درآمد متوسط
5. منطقه مسكوني با درآمد بالا
[1] - Hommer Hoyt.