پاورپوینت فصل چهارم – زیبایی شناسی (بدیع لفظی)

پاورپوینت فصل چهارم – زیبایی شناسی (بدیع لفظی) (pptx) 28 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 28 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بنام خدا فصل چهارم – زیبایی شناسی (بدیع لفظی)  درس چهاردهم – واج ارایی،واژه آرایی مقدّمه: تکرار واج و واژه در زبان عادی،پسندیده نیست.اما در زبان ادبی تکرا واج یا واژه برجاذبه و کشش و گوش نوازی سخن می افزاید. گاهی متکلّم وسخنور برای تأثیربخشی کلام سخن کلِّ جمله را هم تکرار می کند. واج آرایی: تکرار یک واج (صامت/مصوّت) در سخن است به طوری که بر موسیقی سخن بیفزاید. خیزید و خز آرید که هنگام خزان است باد خنک از جانب خوارزم وزان است بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران البته این تکرارها آگاهانه است که بر غنی موسیقی شعر افزوده است. خوابِ نوشینِ بامدادِ رحیل / باز دارد پیاده را زسبیل در بیت اخیر واج آرایی مصوت -ِ بر موسیقی شعر اثر گذار است. نکته: واج آرایی صامت ها ازمصوّت ها محسوس تر است. آنچه در تکرار اهمّیّت دارد ،جنبه ی موسیقایی و آوایی سخن است نه شکل نوشتاری واژگان،مثلاً س و ص هم آوا هستند و تفاوت املایی س و ص در کلام تأثیری ندارد بلکه هر دو سبب ایجاد و تأثیر موسیقی می شوند. تکرار واژه نیز برتأثیر آهنگین بودن بیت می افزاید پس هستی من ز هستی اوست/ تا هستم و هست،دارمش دوست کانچنان ماهی نهان شد زیرمیغ/ ای دریغا،ای دریغا،ای دریغ هرکجا دردی است درمانیش هست/ دردعشق است آنکه درمانیش نیست بی عمر زنده ام من و این بس عجب مدار روز فراق را که نهد در شمار عمر عمر ما را مهلت امروز و فردای تو نیست من که یک امروز مهمان توام،فرداچرا؟ سرِ ارادت ما و آستانِ حضرتِ دوست که هرچه بر سرِ ما می رود ارادتِ اوست (در بیت اخیرتکرار مصوّت و صامت و تکرار واژه مشهود است.) درس پانزدهم- سجع و انواع آن سجع: یکسانی دو واژه در واج یاواج های پایانیو وزن یا هردوی آنهاست. سجع حدّاقل در دوجمله است زیراسجع ها باید در در پایان دو جمله بیایند تا سجع پدید آید. به واژگانی که سجع دارند ارکان سجع گفته می شود. سجع درست مانند قافیه در پایان مصراع هاست. سجع هم در نثر به کار می رود و هم در شعر فایده ی سجع ایجاد موسیقی نثر و افزایش موسیقی در شعراست. نثر وشعری که سجع درآن به کار رود «مسجّع» نامیده می شود. انواع سجع: الف- متوازی(اشتراک ارکان سجع در وزن و واج پایانی) ب- مطرف(اشتراک ارکان سجع در واج پایانی) ج متوازان (اشتراک ارکانسجع در وزن) چند نمونه مثال برای انواع سجع: الف- الهی عبدالله عمربکاست امّا عذر نخواست.(متوازی) ب- الهی!عذر ما بپذیر،برعیب های ما مگیر.(مطرّف) ج- مال از بهرآسایش عمراست نه عمر ازبهر گرد کردن مال.(متوازن) د- در پستی مُردن به که حاجت پیش کسی بُردن(متوازی) ه- فلان را کرم بی شمار است و هنر بی حساب(متوازن) و- محبت را غایت نیست؛ازبهر آنکه محبوب را نهایت نیست.(مطرّف) نکته: ارزش موسیقایی سجع متوازی از همه ی سجع ها بیشتر است. سجع بیشتر در نثر به کار می رود.