مقاله ایمنی وبهداشت کار (docx) 20 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 20 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
ایمنی وبهداشت کار
در محیطهای صنعتی با وجود ماشین آلات و ابزار فراوان ، غالبا ًکارگران در معرض مخاطرات مختلف قرار دارند. با توسعه تکنولوژی و افزایش کاربرد ماشین در امر تولید نیز احتمال مخاطرات و حوادث در این گونه محیطها زیاد تر میشود. سوانح در کارخانجات ممکن است باعث نقص عضو یا فوت افراد شود که به سهولت وسرعت قابل جبران نیست و برای سازمان فقدان یک متخصص که سالها برای تربیت او سرمایه و وقت مصرف شده است، زیان سنگینی به شمار میآید.
در سازمانهای تولیدی که اصول و موازین (ایمنی و حفاظت فنی) مراعات نمیشود، روحیه کارکنان نیز ضعیف و متزلزل است و کمتر امکان دارد کارگر خوب و طراز اول در خدمت چنین سازمانهایی مشغول به کار باشد. بنابراین اجرای تدابیر و برنامههایی به منظور ایمنی و حفاظت فنی کارکنان، در درجه اول اهمیت، در راستای تأمین و نگهداری نیروی انسانی، قرار دارد. در عین حال، صرف هزینه و تخصیص اعتبار در برنامههای سازمان، به منظور ابداع تدابیر و استقرار وسایل جهت جلوگیری از حوادث، در مقابل منافع حاصل از آن، اندک و ناچیز به شمار میرود.اصولاً ایمنی، حفاظت فنی و بهداشت صنعتی رشته وسیع و گستردهای است که تحت عنوان(حفاظت صنعتی) به مجموعه تدابیر، اصول و مقرراتی گفته میشود که با به کار گرفتن آنها بتوان نیروی انسانی و سرمایه را در مقابل خطرات مختلف و محتمل در محیطهای صنعتی به نحو مؤثری حفظ و حراست کرد و یک محیط کاری بیخطر و سالم جهت افزایش کارایی کارکنان به وجود آورد. ایمنی حریق:به طور کلی بعد از انقلاب صنعتی ایمنی جهت جلوگیری از خسارت شکل گرفت.ایمنی حریق اهداف زیر را دنبال میکند:1 . کاهش مرگ و میر2 . کاهش مصدومیت3 . کاهش آسیبها و خسارتهای وارده به تجهیزات4 . مهم ترین هدف کاهش زمان پاسخ یا زمان تأخیرحریق واکنشی است شیمیایی که در طی آن واکنش، ماده سوختنی با اکسیژن ترکیب شده و تولید حرارت و گازهای سمی میکند .( حرارت هم بهعنوان ماده اولیه و هم محصول حریق خوانده میشود.)سیستم حفاظت در برابر حریق: (اطفاء حریق)1 . سطلهای آتش نشانی حاوی شن وماسه:این سطلها در قدیم حاوی آب بودهاند که امروزه جای خود را به شن و ماسه دادهاند.گنجایش این سطلها 15-10 لیتر است که در حال حاضر بیشتر در پمپ بنزینها نگهداری میشوند.2 . کپسول اطفاء حریق شامل: کپسول حاوی آب، کپسول حاوی پودر، کپسول حاوی کف، کپسول حاوی هالونها و مهم ترو پرکاربردی ترین کپسول حاوی co2کپسولهای آب: به رنگ قرمز،حاوی آب و گازهای عامل فشاراست.کپسولهای پودر : به رنگ آبی، حاوی پودر و گازعامل فشار است.کپسولهای کف: به رنگ کرم، حاوی سولفات آلومینیوم و بیکربنات سدیم هستند.کپسولهای هالون:به رنگ سبز،حاوی هیدروکربنهای هالوژنه هستند.و کپسولهای : به رنگ مشکی ،نازل شیپوری، بدنه یکپارچه و خروج به شکل برف ماننداند. گفتنی است تشکیل دانههای برفی بدین علت است که گاز درون کپسول تحت فشار زیاد به شکل مایع در آمده و در هنگام خروج از کپسول گرمای هوا را گرفته تا به شکل اولیهاش در آید . در این هنگام مولکولهای بخار آب موجود در هوا ( نه گاز گرمای خود را از دست داده و به شکل دانههای برف در میآیند.3 . شیرهای آتش نشانی:این شیرها به رنگ قرمز در مسیر ورودی اماکن بزرگی چون بازارها قرار دارند و شامل شلنگهای بلندی هستند تا امر اطفاء حریق با سهولت انجام شود.4 . جعبههای آتش نشانی که با حرفF نمایش داده شده اند: جعبه ها به رنگ قرمز، دارای قسمت شیشهای در قسمت پایین که با شکستن شیشه کلید جعبه برداشته شده و محتویات(شلنگهای طولانی که به مخزن آبی غیر از آب شهر متصل است،کپسول اطفاء حریق و شاید تبری جهت آسانی شکستن شیشهها توسط آتش نشان) مورد استفاده قرار میگیرد. 5 . دربهای ضد حریق: این دربها در برابر حرارتهای بالا مقاوم بوده و تا کاهش دما و اطفاء حریق بسته میمانند و از این رو لازم است به راههای خروج اضطراری ختم شوند.6 . اسپرنکیلرها:در اصطلاح لولهکشی هایی در قسمت سقف و دیوارهای ساختمانهای بزرگ هستند که در بیشتر مواقع به مخزن آب متصلاند و در صورت آتشسوزی به طور خودکار عمل میکنند.(لازم به ذکر است که در بعضی از صنایع بزرگ از اسپرنکیلرهای موضعی با توجه به نوع آتشسوزی های احتمالی استفاده میشود.) 7 . فرد آتش نشان: فردی آموزشدیده ،با توان جسمی و سرعت بالاست.سیستم پیشگیری در برابر حریق:1 . انسان(آتش نشان)2 . اسپرنکیلرها3 . چراغ چشمک زن یا آژیر اعلام حریق4 . آشکار ساز یا Detector که شامل حرارتی، دودی، شعله ای و گازی هستند.این وسایل مهمترین وسایل پیشگیری بوده که به چراغهای چشمکزن و آژیر متصلاند.ایمنی ساختمان:شرایط کارگاه:استاندارد وسعت کارگاه برای هر فرد کارگر12 متر مکعب است. و اگر فاصله زمین تا سقف 3 متر باشد، سطح مورد نیاز هر کارگر 4 متر مربع در نظر گرفته میشود. در صورت وجود ماشین آلات در کارگاه فضا به کارگاه افزوده میشود. کف کارگاه باید صاف ، قابل شستشو، غیر لغزنده و بدون برآمدگی بوده تا از آسیب به کارگر جلوگیری کند . همچنین جهت سنگفرش آن باید از بتونهای چهار گوش استفاده کرد. در صورت وجود وسایل حمل و نقل داخل کارگاهی لازم است محل مناسب با خطکشی ایمنی تعبیه شود.شرایط نرده یا حفاظهای کارگاهی:کلیه پرتگاهها و محلهایی که احتمال سقوط کارگر وجود دارد باید نرده گذاری شود. این مکانها شامل: اطراف پلهها، اطراف کانالهای زیرزمینی و کنارههای آدمرو میباشند. نردهها باید از جنس آهن ، پروفیل و یا به طور کلی مقاوم بوده و دارای ارتفاع حداقل 90 سانتی مترو به فاصله 2 متر از یکدیگر دارای پایه مقاوم متصل به زمین باشند.شرایط پله :هر پله باید دارای طول ، عرض و ارتفاع مناسب بوده تا از بروز حادثه جلوگیری کند . طول حداقل 90 سانتیمتر ، عرض حداقل 33 سانتیمتر و ارتفاع 14 تا 33 سانتیمتر از شرایط یک پله مناسب است . ارتفاع همه پلهها باید با هم برابر باشند تا شرایط ایمنی را بهوجود آورند. فاصله بین دو پاگرد پله نباید از 3 متر و 75 سانتیمتر بیشتر باشد . و در صورت داشتن طول بیشتر از 2 متر و25 سانتیمتر علاوه بر داشتن نرده جانبی از نرده وسط هم برخوردار باشد . در صورت برخورداری از رم یا سطح شیبدار نباید شیب آن بیشتر از 10 درجه باشد . روشنایی ساختمان :یکی از مهمترین مباحث محیط فیزیکی کار را نور و روشنایی تشکیل میدهد که ارتباط نزدیکی با ایمنی ساختمان دارد . از نور نه تنها برای رؤیت اشیا و انجام کارها ، که از آن به عنوان عاملی برای ایجاد یک محیط کار مطبوع استفاده میشود . علاوه بر آن میزان روشنایی رابطه مستقیمی با افزایش بازدهی کار افراد دارد. برای تأمین روشنایی محیط ، اولویت با نور طبیعی است و در صورت عدم کفایت از نور مصنوعی استفاده میشود . تحقیقات انجام شده نشان میدهد که حداقل نور در محیط کارگاه و خارج از آن 20 ، عدم لزوم تشخیص جزئیات 50 ، تشخیص متوسط جزئیات 200 و تشخیص دقیق جزئیات lux300 میباشد . شرایط نردبان : نردبانها به طور کلی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم میشوند و نردبان متحرک به دو صورت یک طرفه و دو طرفه وجود دارد . که شرایط ایمنی آنها به طور کلی شامل موارد زیر میباشد:1 . در کلیه نردبانها از دو پله آخر نباید استفاده کرد .2 . نردبان یک طرفه باید دارای کفشک باشد . تا لیز نخورد .3 . زاویه مناسب برای نردبان یک طرفه 75 درجه است . 4 . از رنگ زدن نردبان چوبی باید جلوگیری کرد .5 . طول نردبان یک طرفه قابل حمل بیشتر از 10متر نبوده و از اتصال دو نردبان به یکدیگر خودداری شود . رنگ ساختمان :بدون تردید در محیطهای کاری رنگ دارای تأثیر روانی زیادی در افراد میباشد . غیر از آن رنگ در ایمنی و روشنایی محیط نیز دخیل است . انواع رنگها و کاربرد آنها شامل:رنگهای گرم مثل قرمز و نارنجی در رختکن ،سلف و آسانسور رنگهای سرد مثل سبز ، آبی و فیروزهای در ورود و خروج اضطراری .رنگهای روشن مثل کرم ، لیمویی و نیلی در دیوار داخلی صنایع . رنگهای تیره مثل مشکی در مشخص کردن موانع و ایجاد تباین لازم .رنگهای درخشنده مثل سبز ، زرد ، فسفری برای شعار و پوستر ایمنی .علاوه بر آن در محیطهای کار تأسیسات و لوله کشیها با رنگهای زیر مشخص میگردند:بخار: قرمز، آب: سبز ، هوا:آبی ، گاز:زرد ، اسید: نارنجی، قلیا: بنفش، روغن: قهوه ای، خلاء : خاکستری و ماده نفتی با رنگ سیاهسیستم Earth :جهت تعبیه ایمنی برق در ساختمانها از سیستم اتصال به زمین استفاده میشود. اکثراً این سیستم از سیمهایی به وجود آمده است که در اطراف ماشین آلات قرار گرفته ، که از این سیمها یک سیم که اصولاً هادی برق ، ضخیم و معمولاً مسی است ، گرفته شده و داخل حفره ای به نام چاه Earth قرار میگیرد. این چاه باید مرطوب بوده و حداکثر 60 سانتی متر از فونتاسیون ساختمان دور باشد. ( لازم به ذکر است که مقاومت سیمها یا الکترودها نباید از 10 اهم بیشتر باشد تا به انتقال سریع برق کمک کند.ایمنی انبار مواد شیمیایی:1 . افراد باید خواص، خطرات و حتی کمکهای اولیه در رابطه با مواد را آموزش ببینند.2 . تهویه مناسب در قسمت انبار مواد شیمیایی نصب شود.3 . مواد شیمیایی چون اسیدها در ظروف کاملاً در بسته نگهداری شوند . در صورت وجود مواد خطرناکی چون تتراکلریدکربن از هواکش موضعی استفاده شود.5 . لوله کشی مواد شیمیایی با رنگ مناسب پوشانده شود تا با لوله کشی آب اشتباه گرفته نشود.ایمنی برق:حرکت آزاد الکترونها در مسیر اتم را جریان الکتریسته مینامند، که این حرکت به پتانسیل ابتدا و انتهای مسیر و مقاومت سیم بستگی دارد. الکتریسته از نظر زیست محیطی انرژی تمیزی است به طوری که کشورهای پیشرفته در پی تبدیل سایر انرژیهایشان به این انرژی هستند. در کنار محسنات الکتریسته یا برق، این انرژی دارای خطراتی نیز میباشد که شامل: خطر آتش سوزی ناشی از نقص سیمها و کابلهای برق و خطر برقگرفتگی ناشی از اتصال مستقیم آن با انسان است. در مورد خطر آتش سوزی اقداماتی چون استفاده از فیوز، ، رلههای مغناطیسی و ترانسهای مبدل وحفاظت از سیمها و کابلها توصیه شده است.فیوز: وسیله ای است که در راه عبور جریان الکتریسته قرار میگیرد تا سیستم رادر مقابل جریان اضافی محافظت نماید.فیوزها به دوصورت کلی حرارتی و مغناطیسی وجود دارند.رله مغناطیسی: سیم پیچی است که جهت سیمهای آن خلاف یکدیگر است و چنانچه جریان خروجی مساوی با جریان ورودی نباشد سریع جریان برق قطع خواهد شد. ترانس مبدل: ترانس بسته به کاربرد کاهنده یا افزاینده بوده و باعث کاهش و افزایش جریان میشود. این سیستم به صورت سیمهایی است که داخل یک ماده شیمیایی خنثی قرار گرفته است وجریان زیاد باعث ذوب سیمها میشود.و در انتها ما از برق القایی استفاده میکنیم.حفاظت از سیم وکابل: این حفاظت به صورت انتخاب سیم و عبور جریان مناسب از آن امکانپذیر است . دراین صورت سیم مورد استفاده باید دارای قطر نسبتاً زیاد و مقاومت کافی باشد. ( جریان گرفتن از یک کابل جهت استفاده از چند دستگاه برقی وعبور جریان بیشتر از ظرفیت میتواند خطر آتش سوزی داشته باشد). جهت حفاظت افراد در برابر خطر برق گرفتگی اقداماتی چون آموزش افراد در رابطه با حفاظت از خود در برابر این انرژی، استفاده از سیستم Earth و استفاده از وسایل حفاظتی ایمن از جمله کفش ایمن، دستکش و کلاه ایمنی، توصیه شده است. شدت جریان ایمن حداکثر 50 میلی آمپر و مقاومت 10000-500 اهم و متوسط 3000-1300 اهم توصیه شده است. در برابر شدت جریان ، عبور جریان بیشتر از این مقدار باعث فیبریلاسیون بطنی( انقباض سریع، تند ونامنظم تارهای عضلانی قلب رامیگویند.) میشود. این انرژی دارای اثرات زودرس و دیررسی است که انسان برق گرفته را گرفتار میکند . این اثرات شامل:اثرات زودرس: پرت شدگی فرد برق گرفته، انقباض عضلانی، لرزش و شوک میشود که بنا به شدت جریان این علائم خفیف یا شدید خواهند بود.اثرات دیررس: اختلالات قلبی و عروقی، آریتمی ضربان قلب، کاهش یا افزایش فشار خون، لخته شدن خون، کاهش حافظه، تیرگی شعور، اختلالات حسی و عصبی، عفونت عنبیه، کاهش بینایی ، عوارض کلیوی و در نهایت منجر به مرگ میشود. اما لازم به ذکر است که کلیه این عوارض بستگی به عبور جریان از بدن، شدت جریان عبوری، مسیر عبور جریان، بافت بدن، چاقی و لاغری و رطوبت بدن دارد.ایمنی ماشین آلات :استفاده از ماشینهایی که از نظر خطر دارای اهمیت میباشند ، مستلزم اتخاذ تدابیر حفاظتی خاصی میباشند . در آغاز انقلاب صنعتی ، استفاده از ماشینها باعث ایجاد خطرات زیادی میگردید. ابتدا برای تقلیل دادن میزان مخاطرات ، مقررات و آیین نامههای قانونی در خصوص حفاظت در کار با آنها و بازرسی مؤسسات صنعتی وضع شد و پس از آن به تدریج ماشینها مجهز به وسایل حفاظتی گردیدند که اغلب آنها رضایتبخش نبودند ، بعضی از آنها مزاحمت در کار عادی با ماشین فراهم نمودند یا کار با آن مستلزم صرف وقت زیاد و بیش از حد بود به طوری که کارگران برای راحتی کار حفاظها را از روی ماشینها برمیداشتند .- در ماده شماره 82 در مورد شرایط حفاظها به شرح زیر بحث شده است : 1 . وسایل حفاظتی بایستی طوری ساخته شود و مورد استفاده قرار گیرد که شامل موارد زیر میباشد :الف) حفاظت را به طور کامل تأمین کند. ب) از داخل شدن در منطقه خطرناک ، هنگام کار پیشگیری کند. ج) موجب ناراحتی برای کارگر نشود. د) به تولید لطمه وارد نکند. ه) به طور خودکار یا با کمترین تلاش به کار افتد.و) متناسب با ماشین و کاری باشد که انجام میشود. ز) بهتر است حفاظت ، جزئی از ماشین باشد .ح) اشکالی برای روغن کاری ، بازرسی ، تنظیم و تعمیر ماشین بوجود نیاورد. ط) بتواند مدت مدیدی با حداقل مراقبت مورد استفاده قرار گیرد. ی) در مقابل فرسودگی و ضربه مقاومت نماید. ک) با دوام بوده در برابر آتش و مواد خورنده مقاومت کند.ل) خود حفاظ منبع ایجاد خطر نباشد ( دارای اجزائی نباشد که موجب حادثه گردد.
م) نه تنها در برابر مخاطرات احتمالی بلکه در برابر حوادث پیش بینی نشده نقش حفاظتی ایفاء نماید.