پاورپوینت درس سیزدهم (انقلاب اسلامی ایران ) (pptx) 9 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 9 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
4- وجه اشتراک و افتراق انقلاب های آزادی بخش را با انقلاب اسلامی ایران توضیح دهید .
درس سیزدهم (انقلاب اسلامی ایران )
شما در این درس با چگونگی تعامل عالمان شیعه با حکومت قاجار و روش های مبارزاتی آنها آشنا می شوید و در پایان این درس باید بتوانید :
1- تفاوت روش های مبارزاتی مقاومت منفی و رقابت آمیز را بشناسید .
2- مراد عالمان مسلمان و منورالفکران را از مشروطه بیان کنید .
3- تفاوت انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را توضیح دهید .
اقدام نخستین بیدادگران اسلامی در ایران:
چگونگی تعامل عالمان شیعه با حکومت قاجار: تعامل:
در مقاومت منفی حاکمیت پادشاه غیر مشروع و ظالمانه است و همکاری سیاسی با حکومت در حد واجبات نظامیه میباشد.
اموری که برای بقای اصل زندگی اجتماعی لازم است مانند: حفظ امنیت یا مقابله با دشمنان خارجی.
ورود فعال به عرصه زندگی سیاسی و اجتماعی در جهت رقابت با آن نه در جهت تایید و حمایت قدرت حاکم.
آنها جنبش هایی را برای اصلاح رفتار و اصلاح ساختار حکومت قاجار انجام دادند.
آنها بر مدار مقاومت منفی بود.
معنای مقاومت منفی:
معنای واجبات نظامیه:
معنای فعالیت رقابت آمیز:
دولت مردان قاجار به دلیل تاثیر پذیری از دولت های استعماری به جای مقاومت در برابر بیگانگان به سوی قرارداد های استعماری گام برداشتند.
حرکت های آنها از نوع اصلاحی بود.
2- اصلاح ساختار مانند: جنبش عدالتخانه
عالمان سعی میکردند تا برخی از رفتارهای پادشاه را اصلاح کنند.
فعالیت رقابت آمیز از اصلاح رفتار به اصلاح ساختار تغییر کرد و جنبش عدالت خانه شکل گرفت.
1- اصلاح شیوه زمامداری پادشاه
تغییر مقاومت منفی به فعالیت رقابت آمیز زمانی اتفاق افتاد که:
نوع حرکت های رقابت آمیز در دوره قاجار:
حرکت های اصلاحی بر دو نوع بودند:
1- اصلاح رفتار مانند: جنبش تنباکو
حرکت رقابت آمیز عالمان در دوره قاجار حرکت اصلاحی بود یعنی:
نتیجه تجربه موفق جنبش تنباکو:
هدف جنبش عدالتخانه:
2- تاسیس مجلسی که قوانین عادلانه را تدوین کند و شاه را ملزم سازد تا در چارچوب قوانین عادلانه الهی عمل نماید.
حاکمیت را از مدار استبداد به مدار عدالت منتقل میکرد و فساد آن را کمتر می ساخت و در شرایطی که امکان برقراری حاکمیت آرمانی مشروع وجود نداشت برای کنترل ظلم، عمل به آن مشروع بود.
در اندیشه اجتماعی و سیاسی شیعه حاکمیت آرمانی دینی، حاکمیتی است که:
2- در زمان غیبت امام زمان (ع) این حاکمیت به ولی فقیه منتقل شود.
اجرای روشمند احکام الهی در زمان غیبت امام زمان (ع) به عهده کسانی است که :
2- به آگاهی خود عامل باشند.
مشکل عدالتخانه تاسیس شده در زمان قاجار:
3- با معیار های الهی بر مسند قدرت ننشسته بودند بلکه با قدرت شمشیر و حمایت دولت های استعماری به قدرت رسیده بودند.
تاسیس عدالت خانه و عمل به آن مشروع بود زیرا:
1- به وسیله پیامبر (ص) و اهل بیت تحقق یابد.
1- به احکام و شرایط اجرای احکام عالم و آگاه باشند.
انجام رفتار عادلانه را از کسانی انتظار داشت که :
1- عالم به عدالت نبودند.
2- عمل به عدالت در آنها نهادینه نشده بود.
ساختار نظام و رفتار سیاسی جامعه را تغییر می داد.
* منورالفکران غرب زده پس از پیوستن به متحصنین ( در سفارت خانه انگلستان) نام مشروطه را برای جنبش عدالت خانه انتخاب کردند.
برقراری نوعی حاکمیت سکولار و مجلس محلی است که در آن قوانین بر اساس خواست و اراده انسان ها شکل می گیرد.
مراد عالمان مسلمان از مشروطه:
این جریان با حضور قدرت های استعماری و دخالت انگلستان به نفع منورالفکران پایان یافت و حاکمیت منورالفکران به استبداد استعماری رضا خان ختم شد.
این امر موجب شد که فعالیت رقابت آمیز رهبران دینی به مقاومت منفی تغییر یابد و این روند تا شروع انقلاب اسلامی ادامه یافت.
جنبش عدالت خانه یک انقلاب اجتماعی بود زیرا:
منظور منورالفکران از مشروطه:
مشروط کردن حاکمیت به احکام عادلانه الهی و مجلس محلی است که در آن قوانین بر اساس احکام الهی تنظیم میشود.
نتیجه رقابت بیدادگران اسلامی و منورالفکران غرب زده در جریان انقلاب مشروطه :
نتیجه شکست رهبران دینی در جریان انقلاب مشروطه:
7- حرکت های اصلاحی که در برابر کاپیتولاسیون و رفتار استعماری شاه آغاز شده بود به صورت حرکت انقلابی در آمده و باعث حذف نظام شاهنشاهی و برقراری حکومت اسلامی گردید.
انقلاب اسلامی ایران در شرایطی به وجود آمد که:
1- هفتاد سال از انقلاب مشروطه گذشته بود.
2- نیم قرن از حاکمیت دولت پهلوی گذشته بود.
3- شاه تحت حمایت بلوک غرب در جایگاه امنی قرار گرفته بود.
4- شاه ماموریت حفظ امنیت منطقه را به عهده داشت.
5- روشنفکران چپ از صحنه رقابت های سیاسی داخلی کشور حذف شده بودند.
6- با مرجعیت دینی امام خمینی عملکرد مردم از موضع رقابت منفی به فعالیت رقابت آمیز تغییر یافته بود.
تفاوت های انقلاب اسلامی با انقلاب های آزادی بخش:
4- انقلاب های آزادی بخش توانستند حضور مستقیم استعمارگران ( استعمار قدیم) را از بین ببرند اما در قطع وابستگی اقتصادی و فرهنگی توفیقی نداشتند و استعمار با چهره ای جدید ( استعمار نو و فرانو) به کشور آنها بازگشت اما انقلاب اسلامی ایران تنها یک انقلاب سیاسی نبود بلکه هویتی فرهنگی و تمدنی داشت و یک قطب بندی جدید فرهنگی و تمدنی ایجاد کرد و خود در کانون قطب فرهنگی جهان اسلام قرار گرفت.
وجه اشتراک جنبش های آزادی بخش با انقلاب اسلامی :
1- جنبش های آزادی بخش گرایش به بلوک شرق داشتند اما انقلاب اسلامی هیچ وابستگی به بلوک شرق و غرب نداشت.
2- انقلاب های آزادی بخش اغلب با جنبش چریکی گروه ها و احزاب مختلف شکل می گرفت اما انقلاب اسلامی یک انقلاب فراگیر مردمی با مرجعیت دینی بود.
3- انقلاب های آزادی بخش از نظریه ها و مکاتب چپ که برای حل بحران جهان غرب به وجود آمده بودند بهره می گرفت اما انقلاب اسلامی ایران از عقاید اسلامی و هستی شناسی توحیدی برای مقابله با آسیب هایی که از ناحیه غرب برایش به وجود آمده بود استفاده می کرد.
هردو جهت گیری ضد استعماری داشتند.
* انقلاب اسلامی ایران در واقع ادامه حرکت نا تمام مردم بود که از زمان انقلاب مشروطه آغاز شده بود.
* حرکت مردم ایران در جریان انقلاب اسلامی با استفاده از تجربه رقابت با منورالفکران غرب زده، تجربه استبداد استعماری و تجربه رفتار روشنفکران غرب و شرق انجام شد.
* در قرن بیستم جنبش های آزادی بخش در بسیاری از کشور های جهان سوم در افریقا، آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین شکل گرفت که اغلب به انقلاب اجتماعی ختم شدند.
* در انقلاب های آزادی بخش، بلوک شرق اسلحه ، مهمات و سلاح ها را تامین می کردند.
* شعار نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی نشان دهنده این امر بود که انقلاب اسلامی ایران هیچ وابستگی به بلوک شرق و غرب ندارد.
* شاه توانسته بود جنبش های آزادی بخش و حرکت های چریکی در ایران را سرکوب نماید.
* جنبش های چریکی یا سرکوب می شدند یا پس از چند سال مبارزه به پیروزی دست می یافتند.
