پاورپوینت محراب مسجد (pptx) 36 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 36 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
محراب
مهرابه
مهرابه یا محراب که در معماری مساجد جایگاه تعریف شده ای دارد، مانند هر عنصر معماری دیگر، سرگذشتی طولانی را پشت سرگذاشته و در مورد سرچشمه پیدایش آن نظریات مختلفی مطرح است به طوری که برخی آن را به دوران پیش از اسلام نسبت می دهند وبرخی دیگر آن را فقط مختص معماری اسلامی می دانند.
فرم مهراب در مساجد، عبارت است از فرورفتگی طاقچه مانندی در دیوار که سمت قبله یا مکه را نشان می دهد. در حقیقت محراب در حکم یک جهت نما عمل می کند.
اما سابقه این فرم معماری، یعنی فرورفتگی طاقچه مانندی که جهت نیایش را مشخص کند در آیین ها و ادیان ایرانی پیش از اسلام نیز وجود داشته است. برخی با اشاره به نحوه نگارش کلمه مهرابه آن را مرکب از دو جزء مهر+ پسوند آبه که نشانگر مکان است(آبه به معنی جای گود است.) و در کلماتی مانند سردابه و گرمابه نیز به کار رفته می دانند و بنابراین معتقدند، مهرابه نشانه ای است که از آیین های مهرپرستی به یادگار مانده و بعدها چون به کار مسلمانان برای نشان دادن قبله می آمده آن را در معماری مسجد نیز به کار برده اند. اما برخی دیگر با این نظریه مخالف هستند و محراب را کلمه ای عربی و از ریشه حرب دانسته و به معنی جایگاه جنگ و نبرد مومن با شیطان یا نبرد با نفس اماره قلمداد کرده اند.
اما آن چه مسلم است، در بسیاری از آیین های دیگر نیز این فرم معماری با تغییرات یا اختلافاتی به کار می رفته یا هنوز می رود.
مهرابه در آیین میترا
در آیین مهر، مهرابه ها محل برگزاری آیین های مربوط به مهر یا میترا بوده اند. میترا (یا میثره) یکی از کهن ترین ایزدان و اسطوره های ایرانی و هندی است. تصور بر آن بوده که مهر در یک غار گاو را که به اعتقاد مهرپرستان منشأ بوجود آمدن آفرینش است کشته و از گوشت و خون آن گاو گیاهان وموجودات بوجود آمده‌اند پس به همین دلیل اعمال و مناسک خود را که از مهم‌ترین آن‌ها قربانی کردن گاو بود در غار انجام می‌دادند.
همچنین او نماد خورشید و گرما و ایزد مهر و دوستی ست. آیین مهر علاوه بر گسترش در ایران، در غرب و به ویِژه در سرزمین های امپراتوری روم باستان پیش از مسیحیت و در اوایل ظهور مسیح، رواج فراوان داشته و به همین دلیل مهرابه ها، مجسمه ها و نقش برجسته های فراوانی از میترا در اروپا وجود دارند.
اکثر نیایشگاه های میترا در اروپا نیز سردابه های غار مانندی است که نقش برجسته میترا در طاقچه یا مهرابه ی انتهایی آن قرار داشته است. دلیل این امر آن است که بنابر اسطوره ها، مهر یا میترا در غار به دنیا آمده است و مهرابه با سقف قوس دارش به نوعی تداعی کننده محل تولد اوست. در برخی مهرابه های میترایی، در اطراف فرورفتگی دیوار آتشدان هایی نیز قرار داشته است. در ایران تعدادی از مکان ها را منسوب به مهر یا میترا می دانند ولی باید گفت برخلاف نمونه های موجود در هند یا اروپا در مکان های موسوم به میترا در ایران تندیس، نقش برجسته و یا نقاشی از مهر در حال قربانی کردن وجود ندارد.
معبد میترایی کشف شده در خیابان والبروک شهر لندن
مهراب های مسیحی
از مهرابه های آیین میترا که بگذریم، در کلیساهای مسیحی نیز فرم معماری مهراب وجود دارد که البته تفاوت آن با محراب های اسلامی وسعت و همچنین مرتفع بودن آن نسبت به سطح اصلی کلیساست. به مهراب های کلیسا Altar یا مذبح هم گفته می شود.
این فرم که در بازیلیکاهای روم باستان استفاده می شده معمولا محل قرار دادن مجسمه معابد بوده است و بعدها در معماری کلیساها به کار می رود. مهراب در کلیساها علاوه برآن که مکانی است برای انجام آیین های مسیحی، به علت قرار گرفتن آن در محور ورودی، بلافاصه شخص را متوجه خود کرده و جهت حرکت او را در کلیسا مشخص می سازد. در این جا نیز باردیگر به نقش هدایت کننده و جهت دهنده این عنصر معماری توجه شده است.
یک مهرابه متعلق به قرن سوم میلادی در مجارستان
در آیین یهودیت نیز، اعتقاد برآنست که در معبد اورشلیم جایی که خیمه موسی قرار گرفته بود، مقدس ترین محل معبد به شمار می رفته و از این رو پس از آن و در بازسازی های بعدی، همواره محلی محصور و محفوظ را به آن اختصاص می دادند و نیایش در برابر آن صورت می گرفت